Наколна населба Градиште

Заливот на коските крај Охрид е магнет за туристите

Глетката од врвот на Римскиот каструм кон езерото е неверојатно доживување за посетителите

Симеон Илиевски

ОХРИД - Реконструираната неолитска наколна населба Заливот на коските - Миќовград, што се наоѓа во близина на автокампот „Градиште“ крај Охрид, за летово се најавува како ретка туристичка атракција, единствена од ваков вид на Балканот. Од Заводот на музејот на спомениците очекуваат да се зголеми посетеноста, особено на странски гости и да почне да се зголемуваат приходите од влезниците (една е 100 денари) со што проектот би почнал економски да биде одржлив.

За разлика од нив, градоначалникот на Охрид, Александар Петрески, во неколку наврати коментираше дека проектот во кој Владата вложи околу два милиона евра не мораше да се реализира во овие тешки економски времиња и дека парите можеле порационално да се искористат. Во стручната јавност може да се слушне дека истражувањата на локацијата се почеток на подводната археологија во Македонија и тој факт треба да и' биде презентиран на пошироката јавност.

Музејот на вода или реконструираната неолитска наколна населба свечено беше пуштена на 8 декември минатата година. Се состои од осум реконструирани наколни живеалишта во кои се сместени артефакти пронајдени при подводните истражувања, како и макети кои покажуваат како луѓето некогаш живееле и со каква покуќнина се служеле. Во рамките на комплексот има музејски простор, како и место за нуркачите кои повеќе од една деценија работеле на истражувањата. Со пешачка патека Музејот на вода се поврзува со реконструираниот римски каструм, дел од римската тврдина што се наоѓа на овој простор.

„Станува збор за редок археолошки локалитет кој станува и вредна туристичка атракција. Засега објектот кој е ограден од страната на автокампот Градиште и има постојана чуварска служба. За посетителите е отворен од 9 до 15 часот, а во текот на годинашнава главна туристичка сезона ќе биде отворен од 9 до 22 часот“, вели Тања Паскали-Бунташевска, директор на Охридскиот завод и музеј. Според неа, со стручно објаснување на квалификувани водичи, посетителите можат да видат редок музеј на вода, но и да ја почувствуваат неверојатната глетка од врвот на Римскиот каструм кон езерото.

Туристичката работници тврдат дека за ова лето Музејот на вода го ставиле во своите понуди, но очекуваат во иднина да се засили пропагандата за ретката туристичка атракција.

„Потребно е во општите промотивни материјали, но и во специјализираните да го има Музејот на вода за да ни биде полесно да го ставиме и во аранжманите со странските туроператори, објаснуваат од туристичките агенции. Тие велат дека уште подобро е локалитетот да биде дел од видеоспотовите што ги финансира Владата, а се емитуваат на најпознатите светски телевизиски мрежи.

„Во подводните истражувања на наколната неолитска населба, покрај археологот Паско Кузман, повеќе од една деценија учествуваа и нуркачите од Клубот за подводни активности ’Анфора‘ од Охрид. Тие при нуркањето на овој терен случајно наишле на археолошките остатоци по што го информирале Кузман. Наоѓалиштето е наречено Миќовград според нуркачот Милутин Секуловски, а потоа ставена и додавката Заливот на Коските.

„Од почетокот сме тука и тука остануваме. По добивање соодветна дозвола од надлежните институции, подготвени сме да ги подучуваме посетителите на нуркање и заедно под вода да ги видиме местата од каде што ги вадевме археолошките предмети. Тоа е неповторливо доживување“, вели нуркачот Милутин Секуловски.

За охридскиот Музеј на вода и натаму има препукувања меѓу централната власт на ВМРО-ДПМНЕ што го финансираше проектот и локалната самоуправа на чие чело е градоначалникот Александар Петрески од СДСМ. Реновираните осум неолитски куќи Петрески ги нарече „најскапи сламени колиби“ изградени за предизборни цели. Министерството за култура најави за годинава или за следната година дека ќе реконструира уште неколку куќи со што ќе се комплетира наколното живеалиште. Дали оптимизмот на централната власт дека населбата ќе биде археолошки и туристички одржлива атракција или, пак, скап проект за ова време како што тврдат од локалната власт, ќе покаже токму оваа туристичка сезона.

Не­ма па­то­ка­зи до Му­зе­јот на во­да

Пра­ис­то­рис­ка­та на­сел­ба е от­во­ре­на ла­ни во де­кем­ври, а, спо­ред гру­ба про­цен­ка на ар­хе­о­ло­зи­те кои ра­бо­теа на неј­зи­на­та ре­конс­трук­ци­ја, днев­но ја по­се­ту­ва­ат око­лу 500 лу­ѓе. Влез­ни­ца­та чи­ни 100 де­на­ри