Надземни и подземни пешачки премини

Како пропадна концептот на самоодржливи премини за пешаци



„Може да поминам заедно со вас? Се плашам да одам долу сама“, ни рече една дваесетгодишна девојка додека се симнувавме по скалите на подземниот пешачки премин кај хотелот „Континентал“.

Овој премин е изграден пред повеќе од 50 години и е замислен да функционира самоодржливо, односно со изнајмувањето или со продажбата на локалите во него да се покриваат трошоците за неговото одржување, а сопствениците да се грижат за хигиената и за светлото внатре.

Неколку децении беше единствениот таков објект во Скопје, додека со истата замисла не се изградија преминот кај трговскиот центар „Скопјанка“ во Аеродром и надземниот премин „Влајко“ во Влае, кои се стари дваесетина години.

Она што е заедничко за сите нив денес е дека, не само што не си ја остварија својата самоодржлива функција, туку одвај имаат некоја функција – најголемиот број дуќани се празни и напуштени, пристапите се полни со ѓубре, а граѓаните избегнуваат да ги користат.

Освен што биле потрошени пари за изградба, низ годините, за овие премини се трошат илјадници евра за одржување и за поправки. Само „Влајко“ досега чинел над 700 илјади евра, според достапните податоци.

Додека во многу градови низ Европа и на Балканот, подземните премини се едни од најживите места и функционираат како мини трговски центри, во Скопје, по повеќедецениски обиди, тој концепт не успеа.

Надвозник што „одмора“ во викенди



Спуштените метални решетки беа првото нешто што го видовме на преминот „Влајко“, кога го посетивме едно саботно попладне. Беа опкружени со лименки, отпадоци од храна и со многу догорчиња од цигари. Се обидовме да влеземе од другата страна, но и оттаму беше затворено. Веќе на петтата скала се ширеше силна миризба на урина.

Ниту ескалаторот не работеше. Дел од неговата стаклена ограда беше искршена, а другиот дел беше исчкртан со графити.

Како што подоцна дознавме од Општина Карпош, преминот има работно време, бил отворен само во работни денови од 7 до 19 часот. Ниту тоа не се почитува секогаш, бидејќи кога вториот пат го посетивме преминот во работен ден, беше затворен веќе во 18 часот. Барем отпадоците беа собрани.

„Влајко“ е изграден во 2006 година над булеварот Партизански одреди, во населбата Влае, во близина на мостот Обединети нации. Покриениот и затворен премин има 16 дуќани, по осум од двете страни, и простор за минување меѓу нив.

На дваесетина метри од него има пешачки премин со семафори на самата улица, кој функционира постојано. Пешаците тука имаат избор дали да се качуваат по скалите на „Влајко“ или да го почекаат зеленото светло долу, на булеварот.

Своевремено неговата изградба на тоа место се објаснуваше со потребата да се олесни и да се направи побезбеден пристапот до основното училиште „Димо Хаџи Димов“ за учениците што живеат на спротивната страна од булеварот. Денес учениците ретко го користат.

Во 2006 година, општината потроши околу 600 илјади евра за неговата изградба. Во исто време, во Општина Чаир се изгради надземен премин без дуќани и дополнителни елементи, па Општина Карпош беше критикувана дека со парите за „Влајко“ можела да изгради 30 такви премини.



Тоа што требаше да ја оправда инвестицијата беше идејата за самоодржливост. Од продажбата на дуќаните требаше да се врати дел од инвестицијата и да се обезбедат пари за одржување. Во медиумските архиви има информации дека за време на изградбата во 2005 година се продале два дуќана, а уште еден во 2006 година. Сепак, катастарските податоци денес покажуваат дека сите локали се во сопственост на општината.

Работи само еден – канцеларија за помош и нега во домот. До неодамна имаше и пратеничка канцеларија за средби со граѓани, но се затвори. Има и канцеларија на шумарскиот инспекторат. Приватни бизниси што би остварувале приход и би го покривале одржувањето – нема.

Не само што инвестицијата не се врати, туку „Влајко“ продолжи да троши општински пари. Во 2010 година биле потрошени дополнителни 54 илјади евра за систем за комфорна климатизација, а следната година уште 43 илјади евра за градежно-занаетски работи, покажуваат податоците од јавните набавки. Инвестицијата за ескалаторот, пак, изнесуваше 83 илјади евра.

Единствената канцеларија што работи е таа за помош и нега во домот. Наменета е за лица со тешкотии, но до неа се стигнува само по скали. За ова општината доби препорака од Комисијата за заштита и спречување на дискриминацијата, да ги поправи електричните скали. Тоа не се случи во зададениот рок, па од Комисијата поднесоа прекршочна пријава.

Побаравме средба со претставник на општината за тоа какви се плановите со „Влајко“, но тоа беше одбиено. Испративме седум прашања по имејл, на кои добивме краток одговор.

„Надвозникот се одржува како и останатиот дел од јавните површини во општината. Но, секоја вечер на ова место се собираат тинејџери што го користат за дружење, при што оставаат отпадок кој го чистат нашите служби“, рекоа од општината.

Подземен премин како ничија земја



Миризбата на фекалии, нечистотија и ѓубре се чувствува уште на влезот на подземниот премин „Скопјанка“, кој се наоѓа до истоимениот трговски центар во Аеродром, во близина на железничката станица. Светлото беше многу слабо, но доволно за да се видат расфрланите остатоци од храна и пијалаци, распаднатите ѕидови и празните дуќани.

Во тунелот има петнаесетина трговски објекти, повеќето во приватна сопственост, според катастарските податоци. Иако разни бизнис-регистри на интернет покажуваат дека во тунелот „Скопјанка“ се активни десетина фирми, со адреси и телефони, таму може да се видат само два отворени дуќани.

Вработените во едниот рекоа дека тунелот не се користи поради тоа што не им изгледа безбедно на граѓаните. Во минатото, кога работеле сите дуќани, не било така.

„Луѓето се жалат – слабо е осветлено, нема фреквенција и избегнуваат да го користат преминот. Немало иницијативи да се среди во овие две децении. Јас ги менував неонките, никој друг не го интересира. Само еднаш дојдоа да ги сменат, пред десетина години, и потоа оставија сѐ на нас. Ако ние не зачистиме, нема никој“, ни рече сопственикот на една менувачница лоцирана во преминот.

Колку долго трае оваа состојба со преминот, покажуваат и дел од коментарите на интернет-форумите, каде што се зборува за оваа тема.

„Наместо да градат нови, нека ги осветлат и исчистат старите подземни премини. Како пример ќе ги посочам подземниот премин кај „Скопјанка“ и кај „Континентал“. Да ти е страв да погледнеш, а не да поминеш, и плус трујат на измет. Срамота“, напишал еден скопјанец уште во 2011 година.

Малкуте дуќанџии велат дека повеќепати барале помош од надлежните институции да се вклучат во одржувањето на преминот за да ја подобрат неговата состојба, но без успех.

„Имаме хигиеничарка што сами ја плаќаме. Сме барале, сме пишувале дописи, било за чистење, било за осветлување – ништо. Битно од Општина Аеродром ни дојдоа да ни кажат дека треба да се тргнат рекламите од улицата“, рече еден од трговците.

Еден инцидент на почетокот на март годинава, кога во преминот беше забележано истекување фекалии, го вклучи алармот на жителите и ги потсети институциите дека подземниот тунел постои. Во решавањето на проблемот се вклучи и Општина Аеродром со нејзината комунална инспекција.

„На иницијатива на Општината, уште следниот ден проблемот беше саниран од страна на јавното претпријатие „Водовод и канализација““, изјавија од Општината.

Но, кога нема вонредна состојба и кога треба да се реши редовното одржување на преминот, тогаш никој не е надлежен. Град Скопје целосно се иззема од одговорност, општината го посочува како одговорно Акционерското друштво за изградба и стопанисување со станбен и деловен простор, а тие велат дека немаат надлежности. Истиот одговор стигна и од Акционерското друштво за стопанисување со деловен простор.

Додека трае оваа ситуација, претрчувањето преку булеварот е опција што ја избираат сѐ повеќе пешаци што не сакаат ниту да поминат низ подземниот тунел, ниту да одат 150-200 метри до следниот пешачки премин. За среќа, и покрај густиот сообраќај, ретко има посериозни инциденти. Во архивата на Министерството за внатрешни работи е забележан случај од 2018 година, кога бил прегазен пешак на тоа место.

Заборавен премин по половина век



И минувачите и дуќанџиите паметат дека преминот имал подобри времиња. Но, во последно време, од десетина дуќани работат само три – бурекчилница и две копирници. И тие се со скратено работно време, најмногу до 15 часот, а потоа тунелот потонува во мрак. За хигиената и за светлото се грижат самите дуќанџии.

„Кога бараме некој да се погрижи за хигиената од Општина Гази Баба нѐ упатуваат кон Град Скопје, од таму кон Гази Баба. Никој не прави ништо, ние што сме тука, ако зачистиме, тоа ќе биде“, ни рече една од вработените во бурекчилницата.

Одговори за тоа дали и кога ќе има подобрување на ваквата состојба, побаравме во Општина Гази Баба, кои нѐ пренасочија кон Град Скопје, велејќи дека преминот е под нивни ингеренции.

Од Општината, како што рекоа, неколкупати им праќале дописи со фотографии, со цел да реагираат од Град Скопје и да преземат мерки за подобрување на состојбата, но оттаму до сега немало никаква реакција.

Од Град Скопје не одговорија ниту на новинарските прашања во врска со преминот.

https://prizma.mk/kako-propadna-kontseptot-na-samoodrzhlivi-premini-za-peshatsi/

Зошто подземниот пешачки премин кај Континентал е полн со ѓубре?

Ова е неверојатно колку луѓево (конкретната етничка заедница) нема капацитет за организирање општество и водење институции. Решението е едноставно:

- Затворање на дивиот премин со ограда како по цела линија.
- Рассчистување на преминот, и да се тргнат сите реклами, огради, стреи, капаци. Да не биде тунел, туку минималистичка лента над булеварот
- Бетонски огради по должината на двата тротара по цела должина. Од клучка Бит-Пазар до Мавровка, да не постои веќе оној дифтарски McDrive кој што му прдне на памет да застанува. Мислам на истите огради што ги има по средина на улицата во чаир, е такви само по тротоарот. Како што порано имаше пред старата американска амбасада.

Originally posted by user8642 Дали сте приметиле некогаш колку е глупав распоредот на пешачките премини на булевар Филип Втори, или по старо Васил Аџиларски.

Сме приметиле

Убедливо најдоминантен и најјасно дефиниран пешачки коридор е токму тој што поминува покрај Јукан и пролазот во градски ѕид, па дури и натака природно се надоврзува на пешачкиот премин што постои на Кочо Рацин кај риболовната федерација. И баш на тој коридор фали пешачки премин, а околу него има три други што заедно не се толку корисни колку што би бил тој еден.

Единствено што треба е да се помести за 3-4 метри хоризонталната сигнализација на таа автобуската постојка што е токму на коридорот (автобуси бр 50 и 59?).

Од аспект на јавен превоз можеби е попаметно постојката и сосема да се премести карши соодветната постојка во спротивен правец, односно да биде на локацијата кадешто порано имаше бензинска станица Макпетрол. Но така ќе биде проблематично од аспект на решението што го предлагаш за модификација и семафоризација на крстосницата (ќе биде преблиску до неа). А таа крстосница, ако не сега, тогаш долгорочно ќе мора да се модифицира за сообраќај во сите правци, затоа што Мирче Ацев нема да биде обична уличка, туку булевар 2х2 што треба да се спои и со 3-та Македонска бригада.

Дивиот премин кај Бит Пазар може да му стави катанец на пешачкиот мост

За нелегалниот пешачки премин кај Бит Пазар и понатаму нема решение. По препирките меѓу меѓу Град Скопје и Општина Чаир за надлежноста кој треба да го реши овој проблем каде во минатото имаше и загинати, градоначалниците Петре Шилегов и Висар Ганиу, велат прават заеднички напори да најдат решение до пролет. Во меѓувреме, службите ќе утврдуваат дали ќе се користи само надвозникот или тој ќе биде затворен за да се легализира актуелниот див пешачки премин.

Во врска со киоскот кој се наоѓа во близина на преминот, кој исто така користи дел од мостот за складирање производи, Шилегов вели дека анализираат како бил поставен и дали добил дозвола од Град Скопје. И градоначалникот на Чаир, Висар Ганиу, вели дека случајот ќе биде разгледан бидејќи објектот имал дозвола за привремена употреба што ја издал поранешниот градоначалник.
Општина Чаир не издала никаков документ, но ниту претходниот градоначалник, тој има документ кој е потпишан многу порано, од поранешниот градоначалник, но како објект од привремен карактер, затоа ќе седнеме и ќе го видиме правниот статус на објектот, се разбира, ќе биде ревидиран и така натаму, а потоа ќе бидат донесени одлуки од страна на Град Скопје. Потоа ние како општина Чаир имаме право да ги спроведуваме и реализираме до крај.”

Нелегалниот премин со години претставува опасност за минувачите од двете страни на булеварот. Проблемот требаше да се реши со изградбата на пешачкиот мост, но тој не заживеа. Властите дури сакаа да постават ограда во тој дел на булеварот за граѓаните да почнат да го користат преминот, но се соочија со протести на трговците и дел од граѓаните.

https://alsat.mk/mk/diviot-premin-kaj-bit-pazar-mozhe-da-mu-stavi-katanets-na-peshachkiot-most/

Надвозникот кај Битпазар остана нерешен



Откако минатата година овде на булеварот „Христијан Тодоровски- Карпош“ беа прегазени две девојчиња, на барање и инсистирање на граѓаните беа поставени семафори за поголема безбедност. Но, на само два километри подолу, опасноста за пешаците е уште поголема поради фактот што преминот во Битпазар со години не може да се затвори поради спор меѓу Град Скопје и Општина Чаир околу тоа кој треба да го одбележи печашкиот премин или пак кој треба да го поправи мостот за да биде функционален за пешаците.

Градот Скопје и општина Чаир продолжуваат да играат „пинг понг“ за надлежностите за решавање проблеми. Писмено, Град Скопје вели дека проблемот лежи во изградениот мост, кој е проект на општина Чаир и е изграден со приватно-јавно партнерство, а градот не може да инвестира таму.

Град Скопје

Побаравме да се поправи инсталацијата на мостот за да можат граѓаните да го користат или општина Чаир да ни даде согласност за да можеме таму да направиме премин. Се надеваме дека наскоро ќе добиеме одговор од општина Чаир. Мостот за пешаци кај Битпазар е проект на општина Чаир и е изграден со приватно-јавно партнерство. Концесијата за мостот трае 15 години и е поврзана со рекламните билборди кои се дел од објектот. Преминувањето е нелегално и секој што поминува таму прави сообраќаен прекршок.

Општина Чаир се повикува на законот за Град Скопје

општина Чаир

Не држи образложението за постоењето на мостот истовремено таму, бидејќи можеме да направиме паралелизам и со мостот што се наоѓа во населба Влае, каде што иако има мост, надвозник, повторно имаме пешачки премин и семафори. Од таа причина, нагласувам дека сите законски надлежности во овој случај се достапни за Градот Скопје, засновани на законот за Град Скопје.

За да се реши проблемот со илегалниот премин во Битпазар, во текот на минатата година, градоначалникот на Град Скопје, Петре Шилегов и градоначалникот на општина Чаир, Висар Ганиу, постојано разменуваа обвинувања за одговорностите за затворање или легализирање на преминот. Но, се додека двете институции не најдат решенија, во овој дел од градот слободното движење на возилата продолжува да биде ограничено, додека од овој премин продолжуваат да страдаат граѓаните, кои секојдневно ги ризикуваат своите животи.

https://alsat.mk/mk/nadvoznikot-kaj-bitpazar-ostana-nereshen/

Булеварите се претрчуваaт - џабе се подземни и надземен премини

Пензионери, пазарџии, студенти и сите останати кои се движат кај скопски Бит-пазар секојдневно го преминуваат булеварот кој како ќе се снајде, но ретко по пропис. И покрај тоа што ова е една од ретките сообраќајници која има надземен пешачки премин, се чини дека ретко кој го користи.

Возачите оваа сообраќајница ја лоцираат како една од најпроблематичните во градот, на која треба најмногу да се внимава на пешаци. Групи студенти кои се движат кон комплексот факултети, натоварени граѓани кои само што купиле продукти од пазарот или дистрибутери кои носат стока на пазарот, сите скоро секој ден набрзина сакаат да ја преминат улицата без да чекаат зелено светло за пешаци и не се двоумат дали да претрчаат на само некој метар од возилата кои се движат.

Како што раскажуваат возачите кои секојдневно се движат по оваа сообраќајница, таа е најпресекувана од пешаци во целиот град, а освен тоа што се претрчува редовно преку сообраќајните ленти и се прескокнува зеленилото, се случува и пешаците сами да се пуштат во група да ја преминат улицата како да е зелено за нив, а не е така.

- Тука покрај Бит-пазар секогаш возам полека и највнимателно што можам, затоа што на оваа улица како да не важат сообраќајните правила. Пешаците воопшто не се двоумат дали да ми се испречат пред возилото и да преминат улица, а неретко се пренесуваат и товари или пакети стока за пазарот, вели Сашо.Г, жител на населбата Бутел.

Додека на булеварот се случува хаос од пешаци, возила и автобуси, само неколку метри повисоко надземниот пешачки премин кај Бит-пазар зјае празен.

Слична е и сликата со подземниот премин на булеварот "Александар Македонски" во населбата Автокоманда, во близина на средното училиште АСУЦ "Боро Петрушевски". Жителите на оваа населба и средношколците се уште претрчуваат преку булеварот, одбегнувајќи да го користат подземниот премин.

-Имаме подземен премин, но претрчуваме преку булевар и животите секојдневно си ги ставаме во опасност. Исто така и средношколците го претрчуваат булеварот за да стигнат на училиште или, пак, за да си одат. Тука автомобилите возат многу побрзо бидејќи се на излез од Скопје, воопшто не е безбедно, а пред неколку години мој пријател загина тука обидувајќи се да го помине булеварот, вели Ана.Б.

Со претрчувањето на булевар на места каде што нема обележан пешачки премин, граѓаните кои прават прекршок ризикуваат да бидат казнети доколку на лице место се најде службено лице.Инаку, за преминување улица на црвено светло казната изнесува 35 евра, а за преминување надвор од пешачки премин 25 евра.

https://skopjeinfo.mk/dzhabe-se-podzemni-i-nadzemen-premini-bulevarite-se-pretrchuva-po-100-pati-dnevno

Можда и ке научат дека глазирана плочка за у ходник у амбуланта не се става на надворешни услови ( дожд мраз) а не па на надземен премин. Јака им душа со лизгање на луѓето што ке преминуваат.

сакам да кажам, да има помалку кружење и одбивност кон качување по класични „пожарни“ скалила...

и онака, огромен простор е потрошен на рампите, зошто на пирмер да не се донело некое вакво решение? дури и на овој пример треба да му се додадат уште две рампи

Сите овие рампи и скалила ми се чини дека повеќе коштаат отколку 2 ескалатори или лифтови со кои што и изгледот би бил поубав.
Но добро, за арно нек е.