Инфраструктура (општо)

Возот за Бугарија ги чека милијардите

Пропаднатите гигантски бетонски столбови од недоизградените мостови сведочат за неуспехот да се заврши пругата кон источниот сосед иако се потрошени повеќе од сто милиони евра и неповратно се загубени 15 години

Дотраениот мост на реката Пчиња кај кумановското село Клечовце со шини поставени на изгниени дрвени греди е крајната делница од железничката пруга што треба да ја поврзе Македонија со Бугарија. Во продолжение се издадени две метални прачки, по кои се издолжува земјен пат. Оваа пруга и трасираниот пат се дел од Коридорот 8, кој се протега од бугарското пристаниште Бургас преку Скопје до Валона во Албанија. Делот од Коридорот низ земјава, македонските власти повеќе од 15 години не успеваат да го завршат.

Градежните активности на теренот без подетаљно објаснување беа прекинати пред неколку години. По долгогодишно градење и потрошени повеќе од сто милиони евра, државата успеа да направи само десетици гигантски бетонски столбови за предвидените железнички мостови и да трасира земјен пат до пред Крива Паланка. Железничката пруга кон Бугарија стои недовршена, градежната механизација е повлечена, а почнатите објекти на трасата пропаѓаат. Македонија е единствената земја која не го завршила својот дел од работите, со оглед на тоа дека Бугарија одамна е подготвена за железничкото поврзување со нашата земја, а Албанија ја изгради пругата до Поградец.Екипата на „Дневник“ ја следеше трасата на идната железница за да откриеме што се случува со веќе изградените делови. Мештаните од Клечовце се сомневаат дека пругата некогаш ќе биде комплетирана.

- И да ги постават шините над новата траса, пругата што веќе постои не е употреблива. Најголем дел од металните прачки се украдени и продадени како старо железо. А овој мост не може да издржи човек да помине, а не воз - велат селаните што работеа на нивите крај Пчиња. Следејќи ја трасата, се наидува на неколку големи моста за кои се изградени носечките столбови. Некои од нив се целосно покриени, но најголемиот дел не се. Најголем е мостот кај кратовското село Кетеново. Високите бетонски столбови се покриени до половина со големи блокови, додека останатите се донесени до мостот, но се' уште не се поставени. Според бројките на нив се забележува дека на локацијата се донесени во 2003 и 2004 година, од кога не се поместени. Делови од трасата веќе се обраснати со трева и грмушки, поради што е непрепознатлива.

Според процените, неистрасиран останува делот од Крива Паланка до граничниот премин Деве Баир во должина од околу 20 километри.Уште додека траеја градежните активности на теренот, трасата на пругата постојано се менуваше. Мештаните низ чии населени места треба да минува железницата коментираат дека трасата се менувала како што се менувала и власта, при што разни експерти сметале дека решенијата на нивните претходници се лоши. Крива Паланка се' уште има проблеми поради постојано менување на трасата. Цели 15 години Општината не може да донесе детаљни урбанистички планови, кои зависат токму од тоа каде ќе се движи пругата.

- Околу 15 години чекам одобрени за надградба и реконструкција на семејната куќа, но не можам да го добијам. Одговорот со години е ист - поради нерешените прашања со пругата и немање соодветна планска документација не можам да градам. Со години не можам да го решам станбеното прашање на моето семејство. Многу граѓани го имаат истиот проблем, некои ризикуваат и градат на диво зашто повеќе немаат трпение - вели Блаже Николовски од Крива Паланка, кој живее во близина на трасата на новата пруга.Општинските власти од Крива Паланка немоќно креваат раменици, бидејќи за железницата одлучува Владата. Велат дека и тие трпат штета заради урбанистичкиот хаос.

- Општината не може да гради инфраструктура, да планира индустриски зони, локации за мало стопанство. Трпиме огромни загуби во буџетот бидејќи не можеме да собереме пари од комуналните такси, кои се главниот извор на приходи - вели Драги Трајчевски, градоначалникот на Крива Паланка.Пред повеќе години беше донесено решение за таканаречената вистинска траса, врз основа на која беа изработени нови урбанистички планови за градот. Но, во последен момент повторно се смени трасата, а плановите за кои Општината потроши околу 50.000 евра станаа неупотребливи. Лани проектот конечно беше ревидиран, но општинските власти немаат пари за нова урбанистичка документација.

Од Министерството за транспорт и врски не успеавме да добиеме одговор за тоа колку чини изградбата на железницата и кога таа ќе продолжи. Премиерот Никола Груевски и министерот за транспорт и врски Миле Јанакиески пред една година при посетата на Крива Паланка посочија дека за довршување на железничката пругата се потребни околу 400 милиони евра. Во оваа сума влегуваат пругите кон Бугарија и кон Албанија. Според нив, парите ќе треба да се обезбедат од меѓународните финансиски институции, со оглед на тоа дека досега во пругата се вложуваа пари само од државниот буџет.

Довршувањето на големата инвестиција во железницата не е спомнато ниту во политичката програма на владејачката ВМРО-ДПМНЕ која се однесува на периодот од 2008 до 2012 година. Во делот на планираните инвестиции за Коридорот 8 се споменува само изградбата на патишта кои се дел од овој проект. Приоритет е даден на автопатиштата Куманово-Крива Паланка и Кичево-Ќафасан, а железницата никаде не се спомнува. Експропријацијата на имотите низ кои треба да минуваат автопатиштата веќе е во тек, а нивната изградба се очекува да почне во текот на годинава или најдоцна следната година.

Дел од граѓаните ќарија од честото менување на трасата за железничката пруга. На еден универзитетски професор државата два пати му експроприрала две ниви во различни села низ кои требало да минува пругата. Уште на самиот почеток од изградбата, државата му платила тогашни 30.000 германски марки за нива во кумановското село Дељадровце. По две години, добил уште 60.000 германски марки за нива во кумановското Клечовце.

- Откако видов дека и по неколку години ништо не се гради на нивите, почнав да ги издавам на луѓе што ги работеа. До денеска нивите стојат така, ништо не се гради таму, а нема ни изгледи дека набрзо ќе почне некаква активност. Со парите што ги заработив од нивите, на двете ќерки им купив по еден стан во Скопје - вели професорот.

Трошоците постојано растат

На почетокот на изградбата на пругата, пред петнаесетина години, тогашниот премиер Бранко Црвенковски најави дека таа ќе биде готова за една година. Оттогаш работите неколкупати беа прекинувани, а трошоците неколкупати се зголемија. Од почетните 120 милиони долари, цената на пругата достигнаа 336 милиони долари. Пред неколку години изградбата целосно беше прекината и одложена на неодредено време, иако дотогаш во железницата беа вложени 125 милиони долари и изградени беа околу 45 отсто од трасата. Градежната фирма „Бетон“ ја тужеше државата и бараше околу 2,4 милиона евра поради разлика во цените и изгубен профит. Раководството на компанијата тогаш предупреди дека запрената изградба ќе биде погубна и оти повеќекратно ќе ја зголеми цената на целиот проект.

http://www.dnevnik.com.mk/?ItemID=B3ED3FC0D38EAB4DAEBACB2B6C395698