Железници (општо)

Нови железнички линии, модернизирање на вагоните, нови локомотиви, обновување на пругите ќе има, ама по 2015 години

Сања Наумовска


Македонската железница дреме на слеп колосек. Инвестициите со децении го заобиколуваат овој сектор, а резултатите се поразувачки. Распаднати возови, неупотреблива инфраструктура, недовршени пруги... А, од друга страна, многу ветувања од надлежните. Обновувањето на железницата деновиве зазема високо место и во изборните програми на политичките партии. Се ветуваат нови железнички линии, модернизирање на патничките и на товарните вагони, купување нови локомотиви, обновување на пругите на кои возовите ќе јурат со 100 километри на час, ама по 2015 години. Сите ветувања се однесуваат на некои идни времиња, проектите немаат финансиска конструкција, ниту, пак, се дефинирани изворите на средства.

Експертите, пак, предупредуваат дека децениското игнорирање на најеколошкиот транспорт за сметка на друмскиот сообраќај ќе ни се врати со многу подебела сметка. Доколку се остварат претпоставките, по поскапувањето на нафтата, компаниите повторно да се свртат кон железничкиот превоз на стока, најмногу штета ќе претрпат земјите со слаба инфраструктура. „За да се исполнат условите за безбеден транспорт и да се заштитат патниците, се компензира со брзината на движење на возовите. Возење со 50 километри на час поради изабени шини и стари прагови во модерно време не е дозволиво, а од друга страна, е и многу скапо“, вели Зоран Кракутовски, професор на Градежниот факултет во Скопје. Тој препорачува инвестициите во железничката инфраструктура да почнат веднаш, иако моментно е тешко да се издвои што е поголем приоритет.

Според Кракутовски, клучно е да се следат инвестициите во соседството и во најскоро време да се подигне квалитетот на Коридорот 10. Но, од друга страна, изградбата на Коридорот 8 и железничкото поврзување со уште две земји премногу долго време е статус кво. И барањата на бизнис-заедницата се насочени токму во овој правец, бидејќи оваа линија ќе отвори многу поголеми можности за домашните компании.

„Македонската железничка мрежа, всушност, нема ефект на мрежа. Имаме само една линија, Коридорот 10 и два слепи завршетока кон Кочани и Кичево, каде што сообраќајот не завршува во круг. Поради тоа, инвестициите во нови линии се очекувани одамна, бидејќи нивната подготовка трае многу долго. За секој километар нова железница треба изработка на студии на оправданост без кои нема шанси да пристапиме до европските фондови. За тоа треба време што го немаме“, заклучува професорот Кракутовски.

Според годинешниот извештај за глобална конкурентност на Светскиот економски форум, нашата земја во однос на квалитетот на железничката инфраструктура се најде на 81. место од 116 рангирани земји. На оваа листа, пред нас се земји како што се Малави, Танзанија и Бангладеш.

Големи инвестиции во железничкиот сообраќај прават и државите од нашето најблиско опкружување. Најмногу се вложува во обновување на линиите на Коридорот 10, клучна сообраќајна врска со Европа и солунското пристаниште. Според експертите, и приоритетите на Македонија треба да се насочени кон брзо и успешно издигнување на оваа линија на европски стандарди. Пред еден месец, Владата информираше дека со заем од Светска банка од 17,5 милиони евра годинава планира да започне со рехабилитација на оваа линија.