Музејски комплекс „Македонска Борба“

И Тито му рече на Лазо: Ликвидирај!

Музејот на македонската борба и државност, покрај вообичаените експонати, ќе биде дополнет и со 22 масовни сцени, со формат од три до пет метри, на кои ќе бидат прикажани најзначајните настани од македонската историја и револуционерна борба

Велешките гемиџии ќе може изворно да се видат како го копаат тунелот од берберницата до француската банка во Солун, војводата Христо Узунов ќе биде прикажан со чинот на самоубиството, Крсте Петков Мисирков со книгата „За македонцките работи“, војводата, фолклорист и поет Панчо Михајлов како клекнат на колена со едната рака запишува песни, а во другата држи пушка. Од периодот на комунизмот ќе бидат претставени Шарло Шаторов, Кузман Јосифовски Питу, Михајло Апостолски, Лазар Колишевски, Цветко Узунов Абазот...

Вака ќе изгледаат дел од 22 масовни сцени со фигури од восок предвидени во Музејот на македонската борба и државност. Според концептот, тие треба да ги прикажат процесите што ја следела македонската голгота во борбата за осамостојување. Директорот на Архивот на Македонија и главен координатор на проектот, Зоран Тодоровски, вели дека фигурите ќе бидат прикажани онака како што останале во народното сеќавање.

- Сите ќе ги има, но во друга светлина, сосема растоварено од секаква идеологија. Научно ќе ги презентираме, така како што тие дејствувале, без никакви измислици - истакнува Тодоровски.

На една од сцените е предвидено да се најде и фигурата на Тито. Концептуално, замислен е како му дава наредба на Колишевски за спроведување на чистките во Македонија.

- Луѓето досега беа запознати со политичка, државна или партиска историја и дел од нив беа воспитувани во тој, да не кажам еднопартиски или комунистички дух, па нивните јунаци ги гледаа или ги прикриваа во една светлина. Но, народот мора да знае дека главните раководители на комунистичката партија завршија со тоталитаризам и отстранување илјадници политички противници само затоа што се залагаа за своја национална, македонска држава, а не Македонија да биде во рамките на Југославија. И сега сосема нормално е да има реакции и да се напаѓа ова што го работиме. Но, треба да се напаѓа аргументирано и би рекол дека тие што напаѓаат треба да имаат и малку чувство за македонската историја, а да не кажам да имаат и патриотска, национална и државотворна свест и одговорност - вели Тодоровски.

Тој не се согласува со обидите за создавање перцепција во јавноста дека се работи за музеј на ВМРО. Во него ќе бидат инкорпорирани два музеја - Музејот на македонската револуционерна борба и Музејот на жртвите од комунизмот од 1935 до 1998 година додека се водени досиеја, затворани или прогонувани сите што се залагаа за слободна, независна, демократска и обединета Македонија:

- Сега на оваа генерација, на оваа Влада и' се даде можност навистина да направи музеј ш за историскиот процес на македонската ослободителна борба од 1800-та, па до создавањето слободна и независна Република Македонија. Тоа е целиот пат што го изоделе многу македонски генерации од земањето на првите оружени средства, па до остварувањето на вековната цел.

Минатата недела во медиумите беше објавен вториот јавен повик до граѓаните за подарување или откупување документи и предмети, кои ќе може да се користат во музејскиот комплекс. На првиот биле откупени повеќе предмети, меѓу кои и револвер од 1903 година, пушки, бајонети, сабји, документи и фотографии од историски личности-учесници во револуционерното движење, весници на македонската емиграција во Бугарија, книги за Организацијата пишувани од истакнати македонски ревулуционери и интелектуалци, еден печат од револуционерната организација од леринскиот округ, фотографии, книги и предмети од жртви на комунизмот. Процена на вредноста на експонатите врши посебна комисија, составена е од експерти од повеќе области. Сумите што се плаќаат, тврди Тодоровски, се симболични, дури и пониски од тие што за овие предмети би се добиле во антикварниците. Останува да се види дали меѓу дарителите ќе се најдат и имиња на наследници на видни личности од минатото. Засега како куриозитет е податокот дека меѓу подарените документи е целата архива за злетовскиот војвода Славчо Абазов.

- Не очекуваме ништо спектакуларно, зашто времето си го направило своето. Од една страна, малиот број зачувани документи се должи на стравот од последиците од нивно пронаоѓање од страна на комунистичкиот режим. А, од друга, поради фактот дека нашите револуционери си најдоа прибежиште во Бугарија, во редовите на македонската емиграција и таму го продолжија својот не само револуционерен, туку и политички живот - истакнува Тодоровски.

И странци меѓу фигурите

Меѓу фигурите ќе има и странци. Избрани се личности што со своето политичко дејствување се ангажирале за ослободување на Македонија и создавање посебна држава како што е на пример Вилијам Гестон, првиот англиски државник што ја промовираше девизата „Македонија на Македонците“. Адам Стониксен, кој самиот дошол во Македонија за да се увери во македонската борба, па Мис Стоун. Ќе може да се видат и европски императори, чие политичко дејствување било поврзано и давале тон во општествено-политичкиот живот на Македонија, како што е Николај Втори, Франц Јосиф, четири-пет турски султани, кои биле заслужни за реформите во Македонија и учествувале во Младотурската револуција.