Одличен текст Бојан! Еве уште една одлична репортажа, од друг Бојан

Железничката станица во Скопје како паланечка постојка



Железничката станица живее и дење и ноќе, а ентериерот раскажува уникатна приказна за разни социо-општествени струења, но и целосно пропаѓање на модернистичкиот објект на Кензо Танге

БОЈАН ШАШЕВСКИ

Не треба да си редовен патник во возовите на „Македонски железници“ за да увидиш дека Железничката станица бара итно освежување на сивиот, ’рѓосан и езотеричен ентериер. Ликот Илко на Мето Јовановски од филмот „Тетовирање“ од 1991 година сигурно нема да забележи разлика доколку повторно реши да застане на пероните. Илко нема да има ништо против современи решенија и функционални машинерии. Но, како вечен патник низ сопствената доба најмногу ќе потенцира континуирана негрижа и неодржување на модернистичкиот репрезентативен објект на Кензо Танге. Оттаму, позитивни се сигналите што Министерството за транспорт и врски по повеќе од три децении, конечно, реши да тргне во акција за реконструкција на студенилото на Железничката. Тендерот за изведувач е на пат. Иако, од друга страна, приврзаниците на локомотивите и пругите веќе со години наназад „изгореа“ од слични ветувања.

„Утрински весник“ во улога на турист прошета низ содржините на

сообраќајниот објект. Не' поттикна и малиот јубилеј, 140 години железнички сообраќај. Првата скопска станица за возови е изградена во 1873 година во Османлиското царство, кога, всушност, почнало и железничкото живеење. Со пруги биле поврзани Скопје и Солун. Наредната е подигната во 1938, а по катастрофалниот земјотрес, на 27 јули 1981 е изграден и Транспортниот центар преку кој лани се превезени над 650.000 граѓани, а во 2011 година околу 950.000. Во осумдесеттите и деведесеттите, пак, дневно циркулирале по 7.000 патници низ 70 воза.



За да се доловат моментите и да се објасни денешниот амбиент во Железничката, потребно е повеќе од суров и мрачен реализам. Уште потешко е да се најде позитивен агол и да се ублажи текстот. При влезот на објектот ќе добиете студен туш. И тоа буквално! Млазеви вода паѓаат од покривот пред аптеката „Зегин“, кај сендвичарницата и продавачот на ѓевречиња. Се гледаат автомати за пари од неколку банки, се слуша и струење од ветер. Некој ја истурил лутината врз стаклото до централниот влез.

Ентериерот е поинаква приказна. Како компарација - во надворешниот дел кај булеварот „Кузман Јосифовски-Питу“ реки од луѓе брзаат со своите ранци, патнички торби, скопјани што чекаат автобус на ЈСП... Има и минувачи упатени кон слаткарницата „Шехерезада“. Објектот во голема мера е експлоатиран и со помош на обложувалницата, клубовите, неколку локали со брза храна. Железничката живее и дење и ноќе. Но, внатре е се' потивко. Времето е запрено. Тоа најубаво се чувствува со малите телевизорчиња што ги „заменуваат“ информативните панели. Ги има по две и на приземјето и на првиот кат. „Македонски железници“ како да хибернирале во 1996 година кога со Законот за територијална поделба и одредување на единиците на локалната самоуправа беше сменето името на Титов Велес. Градот низ вековите познат и како Вила Зора и Ќупурли, само ќе ги збуни туристите што не прочитале за бившите регионални претседатели.

Пред да се качите на скалите за пероните, или да отидете до билетарницата, може да забележите и продавничка, информативно биро, но и бербер. Спроти него има станична благајна, целосно руинирана, па служи како остава за искршени работи. Ретко кој ѕид е празен без имиња од маркери и спрејови. Подвижните ескалатори не се движат. Железничарите не знаат од кога. Тешко на авантуристите со по 3-4 „накрцани“ торби без тркалца.

„Ескалаторите не функционираат којзнае од кога. И не само тие. Тука е потребно реновирање од корен. Зборувам за шалтери, чекалници, тоалети, патеки за слепи, потоа варосување на ѕидовите... Да не зборуваме за трафиките кај пероните. Во нив може да се сретне по некоја змиичка, гуштер, лебарки...“, вели стариот железничар Мите.



Негова колешка е ангажирана да наплаќа по 10 денари за тоалетите на првиот кат. Тука посетителот може да ѕирка кон булеварот од искршениот прозорец. Пукнати се и огледалата, а водоводните и канализациските цевки комплетно мувлосани и ’рѓосани. Со зелено-кафеав колорит. Прва асоцијација се санитарните јазли од култниот филм „Треинспотинг“. Исчкртаните врати од тоалетите се заковани и затворени со клинци, па дури сега сфаќате зошто на наплатната масичка ве прашуваат „По голема или по мала?“.

На првиот кат има и дежурна полициска служба, а отспротива нефункционален простор - некогаш угостителски објект. Лани млади ентузијасти се обидуваа да го заживеат овој локал. Направија неколку целовечерни журки. Но, предноста на приземните кафеани е што посетителите не мораат да минуваат низ ентериерот на Железничка за да стигнат до шанк.

Часовниците покрај пероните работат и се точни! Но, затоа пак, нема електронска сигнализација, а за да „фатиш“ воз треба да протрчаш покрај испокршени плочки, ’рѓосани разгласи и мувлосани ѕидови. Некои од клупите имаат исчкртани, избледени, но за среќа функционални седишта.

„Сликај, да види народот што се случува!“, викаат дел од железничарите.

Настрана од ’рѓосаната и изедена околна платформа, возовите чуваат урбан шмек. Секако, ова важи за екстериерот. Бликаат со уметничка креација со радикален политички пулс. Имаат досетливи пораки-графити кои умешно ја интерпретираат уличната култура и социо-политичките моментуми на повеќе генерации активисти и локални момци. Наместо да оставаат парички на самите пруги, на оригинален начин врежале белег на возовите. На железничкиот живот воопшто.

„Возот е моето омилено и единствено превозно средство. Низ земјава постојат само 10-ина возови. Ќерка ми живее во Скопје, па доаѓам да ја посетам секоја недела. Со години. Внатре мириса на мочка, нема абер од музика, но има некој посебен шмек, не е како автобус. Додека сум качен на воз се чувствувам најслободен. Можам да станам на цигарче, да направам муабет со разни луѓе... Сите ја знаат состојбата со возовите, а најстрашно е што никому не му е чудно зошто нема зафати, нема подобрување. Видете, меѓу вагоните бодат очи знаци со ’за’ и ’против’ пушење. Ставени се еден до друг. Идеална слика за нашето општество“, вели пензионерот Коста Трајков чекајќи да тргне возот за родниот Велес.

http://www.utrinski.com.mk/default.asp?ItemID=ECD1D95EF9106842A2A160135AD9AB07

Бакарно гумно:



Битола:

Ако не се лажам, ЖС „Рајко Жинзифов“

У Скопје, конечно ужасно минимален напредок, али редно беше

Originally posted by one1 Траснпортен центар срамот за Скопје.

Да е само Транспортниот центар срам за Скопје добро би било.

Originally posted by N23 У Скопје, конечно ужасно минимален напредок, али редно беше

Демир Капија

Многу...

Ќе ја кречат.

Не може повеќе пари да одделат. Ќе им требаат за споменици.