Урбанистички планови и парцели (општо)

Промовиран прирачник за урбанизам

Бетон расте во парк-шумите

Властите носат урбанистички планови со кои се дозволува изградба на висококатници во заштитените подрачја на парк-шумите

Деловите на заштитените подрачја на парк-шумите Гази Баба и Водно, единствените бели дробови на Скопје, со години не се физички разграничени на терен. Тоа го користат локалните власти, кои со донесување детаљни урбанистички планови дозволуваат да се атакува врз нив, да се сече шумата, а наместо зеленило, да никнуваат бетонски висококатници.

Водно е нападнато од сите страни - од Нерези, Кисела Вода, Козле. Се гради над Институтот за земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија, но инвеститорите имаат дозволи за градба.

НЕМА ФИЗИЧКИ ГРАНИЦИ

Од Јавното претпријатие „Паркови и зеленило“, кое ги стопанисува и ги управува парк-шумите, односно го одржува зеленилото во нив, признаваат дека состојбата е таква со години.

- На терен се' уште физички не се одредени границите на парк-шумата Гази Баба, ниту пак на Водно. Постои одлука на Градот од 1989 година за измена и за дополнување на одлуката за прогласување на Водно од градски парк во парк-шума, каде што само се одредени катастарските парцели. Со одлука од 1998 година Гази Баба се прогласува за карактеристичен пејзаж, но и тоа постои само на хартија, со одредени катастарски парцели - вели Елизабета Георгиевска, портпарол во „Паркови и зеленило“.

Таа додава дека никој не ги прашува и не ги известува за одржување на јавните расправи, на кои се даваат забелешките по однос на детаљните урбанистички планови што се донесуваат за тие делови.

- Ние секогаш последни дознаваме за одржување на јавните расправи, и тоа најчесто од приватни извори. Всушност, и нашите чувари имаат проблеми во однос на градежните активности во овие зони. А факт е дека полека се окупираат и двете - потенцира Георгиевска.

Од „Паркови и зеленило“ истакнуваат дека со денационализацијата во парк-шумата Гази Баба им е вратено земјиште на приватни сопственици од неколку илјади квадрати. Според нив, засега таму се' уште не се гради.

- И на Водно, кај Нерези, постојат приватни имоти - лозја, но тие според законот не смеат да бидат пренаменети во друго - велат во јавното претпријатие.

Од Градот не признаваат дека досега физички не се утврдени границите на парк-шумите Водно и Гази Баба.

- Границите на парк-шумата Водно и карактеристичниот пејзаж Гази Баба се утврдени со Генералниот урбанистички план на град Скопје. Активните ДУП-ови, донесени од општините за овие локалитети, се во согласност со ГУП - велат градските власти, упатувајќи на тоа дека конкретната реализација и контролата врз нивното спроведување е во надлежност на градежните инспекторати од скопските општини.

Од општините се оградуваат од овој проблем, но негираат дека со донесување на ДУП се пречекорени границите на заштитените делови. Од Општината Центар не одговараат дали воопшто знаат до каде се границите на заштитените подрачја и велат дека заштитата на оваа парк-шума е во надлежност на Градот. Нивните градежни инспектори, како што велат, вршат постојани контроли на теренот. Треба да се спомене и обидот за легализацијата на т.н. Шпанско село на Водно, кое припаѓа на територијата на Општината Карпош. Тогаш, над 2.000 објекти - дивоградби, полудивоградби, скромни, но и луксузни, во месностите над Жданец, Трнодол и Нерези, во време на градоначалникот Андреј Петров беа вметнати во урбанистичките планови, иако тогаш се тврдеше дека во плановите не се влезени 78-те објекти од т.н. Шпанско село, кои се изградени во заштитениот појас на Водно и кои градоначалникот Петров немаше храброст да ги урне. Министерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески, тогаш рече дека градоначалникот не може средствата кои на негово барање му беа префрлени за уривање да ги пренаменува за легализација, но до денес остана нејасно зошто не му извршија поголем притисок. Освен што ги легализира овие четири локалитети, Петров отворено се залагаше и за легализација на 78-те дивоградби. За да се случи тоа, тој тогаш бараше поместување на границата на заштитениот појас на парк-шумата, а тоа тогаш го поддржа и градоначалникот Трифун Костовски.

ДУП „ЛИРИЈА 2“ ВО ЗАШТИТЕНА ЗОНА

Најсвеж пример за тоа дека границите не се утврдени како што треба е донесувањето на ДУП „Лирија 2“, со кој се узурпира дел од шумата Гази Баба.

- Уставниот суд, на иницијатива на нашиот инспекторат, го запре спроведувањето на ДУП „Лирија 2“, кој опфаќаше делови на парк-шумата Гази Баба - потенцираат од Државниот инспекторат за градежништво и урбанизам.

Општината Гази Баба реагираше дека Општината Чаир навлегува во нејзина територија. Од Чаир тогаш негираа дека ја узурпираат парк-шумата, иако беше запрена реализацијата на ДУП. Општината Гази Баба реагираше и до Агенцијата за катастар на недвижности, од каде што добија мислење и потврда дека е направен превид и од Уставниот суд им беше наложено да се сопрат сите активности околу донесување на урбанистичката документација додека точно не се утврдат границите меѓу овие две општини.

Дури тогаш реагираа од Градот. Скопскиот градоначалник Коце Трајановски до Собранието на Република Македонија поднесе иницијатива за донесување закон за изменување и дополнување на Законот за градот Скопје, бидејќи во членот 8 од Законот за градот Скопје постои непрецизност и неусогласеност во однос на утврдување на границите меѓу општините Бутел, Гази Баба и Чаир. Според дадените описи на границите, се констатира оти постои простор за кој со сигурност не може да се утврди на која општина и' припаѓа. И самиот Трајановски тогаш призна дека е спорна тромеѓата на општините Гази Баба, Чаир и Бутел.

Жители на Пржино со петиции реагираат на тоа што е дозволена градба на семејни куќи со градини, за кои се плашат дека ќе станат висококатници.

- Ќе запре струењето на воздухот, а со сечењето на шумата може да се создаде опасно свлечиште - велат граѓани од Пржино.

Од Државниот инспекторат за градежништво и урбанизам велат дека локацијата кај хотелот „Панорама“, над ИЗИИС, е опфатена со Генералниот урбанистички план на град Скопје и со ДУП на Општина Центар.

- Границите на парк-шумата Водно се јасно утврдени, исто како и границите на градот Скопје, па може да се констатира дека изведбата на споменатата локација е во рамките на веќе утврдени граници - велат од Инспекторатот.

ЌЕ ГИ ШТИТАТ ОТКАКО ГИ УНИШТИЈА

Од Градот информираат дека се работи на ревреднување на границите на Водно и Гази Баба. Од Министерството за животна средина и просторно планирање, кое веќе подготвува нов закон, велат дека врз основа на новиот Закон за заштитата на природата, потребно е повторно прогласување на Водно и на Гази Баба за заштитени подрачја.

- Градот веќе изработи Студија за ревалоризација на природните вредности на Гази Баба и Водно, врз основа на која ќе се доутврдуваат нивните граници. Студијата претставува основа за да почне постапката за нивно повторно прогласување за заштитени подрачја - вели Сашо Јорданов од Секторот за природа.

Откако ќе се усогласат границите, ќе се изготви информација за потребата од прогласување на Водно и на Гази Баба за заштитени подрачја. Потоа, ќе се одржи јавна расправа, по што ќе биде изработен предлог-законот и ќе и' предложи на Владата субјект кој ќе управува со тоа заштитено подрачје - велат од надлежното министерство.