Роза Петкова

Трите реновирани јавни тоалети, два во Градски парк, а еден под мостот „Гоце Делчев“, останаа заклучени, затоа што Град Скопје и општина Центар се уште не си направиле официјално примопредавање. Тоалетите ги реновираше Град Скопје со пари од Министерството за транспорт и за врски, но додека траеше поправката градските власти не знаеја кој ќе ги стопанисува објектите. Сега тие велат дека тоа може да бидат само општините, затоа што така налагал Законот за Градот Скопје. - Јавните санитарни јазли, кои се реконструирани со средства од Министерството за транспорт и за врски, се готови и само преостана делот на утврдување кој ќе се грижи за нивното одржување. Според законите, ние немаме ингеренции да стопанисуваме со јавните тоалети, ингеренциите се на општините. Останува тоа правно да го решиме. Инаку, на приватен инвеститор не можеме да ги дадеме, затоа што се јавни објекти - вели Неделчо Крстевски, портпарол во Град Скопје. Во Општина Центар се подготвени да ги преземат тоалетите, само чекале Градот официјално да им ги предаде. - Штом ќе ни бидат предадени од страна на Град Скопје, ќе ги преземеме јавните санитарни јазли и притоа Општина Центар ќе ги одржува и стопанисува - вели Јовица Ацковски, портпарол на Општината. Оттаму не дадоа повеќе информации како планираат да ги стопанисуваат тоалетите, дали нивното користење ќе се наплаќа, дали ќе бидат отворени 24 часа, ниту дали ќе вработат луѓе за нивното одржување. И додека властите чекаат правно да ги разрешат работите, вандали веќе ја ишараа влезната врата на вецето под мостот, која во реновирањето беше премачкана. Во Градот велат дека не можат да преземат ништо и останува само да се апелира на свест кај граѓаните. Јавните тоалети во Скопје станаа апстрактна именка бидејќи и оние малку што ги има во централното подрачје останаа на немилост. Градот и Општина Центар долго време се расправаа кој треба да ја преземе грижата околу вецињата, па така, на пример, за тоалетот до Пасошкото одделение кај полициската станица „Беко“ редовно одговараа дека не е во нивна надлежност. Општина Центар тврдеше дека нема обврска да се грижи за него, затоа што Градот не направил официјално примопредавање, а градските власти инсистираа дека одговорноста е општинска. Во меѓувреме, во Скопје популарни станаа монтажните тоалети „тој фор“, кои можеби се покажаа практични за настани и за манифестации во траење од неколку часа, но никако и за постојано користење. Каде и да се поставени овие тоалети, најчесто шират непријатна миризба, а скопјани избегнуваат да ги користат затоа што не се практични и просторот во кабината е премногу мал. Како обврска од Законот за јавна чистота Скопје требаше да добие повеќе јавни тоалети и да се реновираат постојните. Поради тоа, Министерството за транспорт и за врски лани распиша конкурс за реновирање и за изградба на јавни санитарни јазли. Интересот беше мал, па така Министерството додели три милиони денари за трите тоалети што ги изреновира Градот и 800.000 денари за тоалет во паркот „Жена-борец“, кој требаше да го санира Општина Центар. Откако установи дека тоалетот е комплетно урнат и руиниран, Општината се повлече од проектот.

Роза Петкова


Дрвените бандери од кои висат по неколку дебели кабли се уште се секојдневие за Скопје, иако веќе одамна во употреба влегоа посовремени техники за спроведување струја или за телефонска линија. Столбовите високи по неколку метри, кои обично се измешани меѓу дрворедите, ги има и во центарот на градот, онаму каде се уште се зачувани пониски згради и куќи, но и по пофреквентните магистрални улици од кои градските власти претендираат да направат булевари. На скопјани честопати им пречат висечките кабли што им минуваат под прозорец или пред балкон, но реагираат и на самите бандери, затоа што се стари десетици години и лесно може да паднат при силен ветер. - Во дворот ни стои стара дрвена бандера, која веќе воопшто не се користи. Веројатно сите од околината си имаат други приклучоци за струја и оваа останала како вишок, токму во нашиот двор. Сега ни е проблем, затоа што не служи за ништо, а и никој не доаѓа да ја тргне. Сами не смееме да ја отстрануваме, па затоа се обративме во Општината, но не добивме помош - вели Анета, жителка на општина Центар. Со бандерите проблем имаат и општинарите, а тоа го потврдија од една скопска општина, каде сакале да ги заменат дрвените столбови при реконструкција на улица. Иако било предвидено улицата да добие нови канделабри за осветлување, асфалтиран коловоз и пешачки патеки, сепак, Општината не можела да се спогоди со надлежната „ЕВН Македонија“ да се сменат и дрвените бандери, затоа што улицата се уште не им била предвидена во програмата за работа. Во „ЕВН Македонија“, напротив, велат дека дрвените бандери редовно ги заменуваат со бетонски. - Во Скопје, во изминатава година сменивме 200 нисконапонски и 80 среднонапонски дрвени столбови со бетонски. Со секоја реконструкција ги менуваме бандерите од дрвени со бетонски, кои се поиздржливи и се еколошки. Инаку, никаде во светот не се забранети дрвените бандери туку оние кои се премачкани со еден вид масло и тие не се еколошки - вели Ленче Карпузовска, портпарол на компанијата. Таа објаснува дека секаде немаат можност да ја спроведат струјата под земја, особено онаму каде средината е густоурбанизирана и затоа што дозволата за ископите им ја дава друг орган. - Инаку, најбезбедно е под земја, зашто така каблите не се под влијание на временските услови, но потоа потешко е за интервенции. На пример, далекуводот за манастирот на Тоше го завршивме под земја, затоа што таму имаше услови - објаснува Карпузовска. Во „Македонски телеком“, исто така, велат дека вршат замена на телефонските кабли и ги спроведуваат под земја. - Во последните неколку години техниката се менува и целата инсталација оди под земја, како, на пример, оптиката, која е најновиот метод кој го користиме. Имаме тренд преносот на кабли да го правиме под земја, наместо воздушно - велат од компанијата.

Но, сепак во градот има и други чешми од кои не капе ни капка вода. Од оние што работат, пак, прска преголем млаз вода, па кога ќе се наведнете да се напиете, задолжително добивате освежување со туширање, или, пак, водата тече толку малку што ќе морате буквално да ја излижете чешмата

Водата во летните горештини ни е најпотребна за пиење и за освежување. Но, за жал, чешмички за вода во центарот на градот кои работат има се помалку. Една од најчесто користените чешмички во строгиот центар на градот, онаа до Рекорд", веќе подолго време не е во функција. Жедните минувачи со чудење ја гледаат чешмата и не можат да разберат зошто не работи за да им се најде токму сега среде лето, кога најмногу им треба.
- Секој ден поминувам оттука и ми е мака кога ќе видам дека нема чешма од спротивната страна за да ја преминам улицата и да се напијам неколку голтки вода да ме разладат. Сега кога во летниот периот автобусите ги нема толку често и кога подолго време чекаме на постојката, станува ужасно. Не знам како досега никој да не се сети да ја поправи, да помисли дека некому тоа му е многу потребно, вели еден средновечен скопјанец. Но, сепак, во градот има и други чешми од кои не капе ни капка вода. Од оние што работат, пак, прска преголем млаз вода, па кога ќе се наведнете да се напиете, задолжително добивате освежување со туширање, или, пак, водата тече толку малку што ќе морате буквално да ја излижете чешмата. Грда е сликата за градот, бидејќи има чешми од кои не тече вода. На некои граѓани чешмите за вода им служат и како корпа за отпадоци, па така во минување си ги празнат џебовите и фрлаат ѓубре во нив, додава скопјанецот.

Се обративме до одговорните во Град Скопје и ги прашавме зошто поголем број чешми низ централното градско подрачје не работат. Оттаму ни одговорија дека чешмите за пиење вода ги одржува ЈП "Водовод и канализација", а постојат и некои кои се нови и не се во надлежност на прептријатието, а се одржуваат постојано.
- Сезонски се активираат во март и работат до септември. Сите чешмички се пуштени во употреба и тековно се одржуваат. Постојат одредени ситуации кога поради несовесно користење некои чешми се уништуваат, одводите се затнуваат со ѓубре, или се манипулира вентилот. Во сите овие случаи екипите на ЈП Водовод и канализација" интервенираат веднаш штом ќе дознаат. Поради временските услови претпријатието ги засили контролите во врска со функционирањето на сите чешми под нивна надлежност и доколку се забележат проблеми, се интервенира веднаш - велат од Град Скопје.