Православна сакрална архитектура

Originally posted by Max СОБОРНИОТ ХРАМ СВЕТИ КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ ВО СКОПЈЕ - http://www.scribd.com/doc/80581609/Соборниот-Храм-Свети-Климент-Охридски-во-Скопје (објавено во А, списание за култура на просторот, бр. 3, Скопје 1992)

... Местото "И Он рече:-He приоѓај ваму. Собуј ги обувките твои од нозете, зашто ова место, на кое стоиш, е света земја" (II книга Мојсеева - 3.5) Во првата глава на првиот дел на својата "Историја на Византија", на 65-та страна Георгие Острогорски за Цариград вели: "Положбата му е избрана со генијална остроумност". Луј Бреје го споменува сведочењето на Вилардуен за возбудата на сировите западни рицари кога го догледале офомниот град опашан со високи ѕидини. Се разбира, како царска круна на возвишеното место е Аја Софија, којашто ја користам како мерка за мерење на Соборниот Храм и на сите Храмови во веки веков. Наведените кажувања ги користам за да го потенцирам значењето на местото.Оној што има прилика да посети повеќе сакрални места, со сигурност може да ви потврди дека од нив зрачи некоја космичка енергија. Познато е исто така дека доминантните религии ги граделе своите Храмови на урнатините на претходните или пак истите ги приспособувале со едноставна замена на симболите, Постојат без-број примери...    Првата, рационалната, причина, може да биде обидот верниците преку преведувањето на Храмот од старата религија во нова (притоа сметајќи на нивните навики за почитување на местото) полесно да се преведат во новата вера.    Втората - Храмовите да се подигнуваат на местата на подвизите на светите маченици(Св.Симеон Столник во Сирија, Св.Петар во Рим, на местото на стариот стадион во кој римските цареви ги жртвуваат христијаните, односно на местото на кое според преданијата е распнат Симон Петар).    Третата - ирационалната, спомната на почетокот на размислувањата за местото, дека одредени места зрачат со космичка енергија. Нескромно мерено со вакви критериуми, се чини дека со локацијата на Соборниот Храм "Св.Климент Охридски" во Скопје (засега најголемиот и по многу нешта единствениот Храм на Македонската Православна Црква) нешто не е во ред. He смее да се заборави дека градбата е почната под патронатот и двосмислениот благослов на државата со атеистичка идеологија, која не смееше да си дозволи Храмот на религијата, чија негација е базична догма на таа идеологија, да биде изграден на особено место. Тоа е факт. Локацијата за изградба на Соборниот Храм е избрана и дефинирана на некоја маса во некое биро во Скопје. Големо е фарисејството на некои што беа директни учесници во таа работа.    Раскрсницата на булеварот "Партизански одреди" и булеварот "ЈНА" е една од најпрометните во Скопје. Пристапот до плоштадот на Црквата е проблематичен, како што е проблематична и можноста да се паркира автомобил во негова близина.    Co преусмерување на сообраќајните токовиво време на големите собори само се компликува и онака сложената состојба со сообраќајот во центарот на градот. За вревата и оловните гасови да не зборуваме. Од друга страна, Храмот, и покрај својата големина речиси вулгарно е загушен од околните(побрзо изградени) станбени објекти со голема височина. Сме навикнале најзначајните градски Цркви да ги гледаме на отворени простори. Црквите ја пренесуваат енергијата на местото и често пати се наметнуваат при неговото формирање како важни фактори - Св.Петар во Рим, Св.Марко во Венеција, Миланската катедрала... Црква на плоштад. Во Скопје шансата е пропуштена; наместото на несреќнмот хотел "Шератон", наместото на несуденото Градско собрание, наместото на Офицерскиот дом, на местото на Бурмали Џамија, не веројатно ами сигурно на место-то на некој постар Храм... требаше да се изградиЦрква! Зашто, ако олтарот е фокусот надоживужвањето на просторот, времето и односоткон религијата во внатрешноста на Црквата,тогаш Црквата е олтарот на отворениот градскипростор.    Сепак во топлите летни вечери, кога сообраќајот е стивнат, бројни мажи, жени, момчиња и девојчиња, бараат освежување под стреата на Црквата. Овој простор можеби има шанса да стане Место. ... http://www.scribd.com/doc/80581609/Соборниот-Храм-Свети-Климент-Охридски-во-Скопје

цел осврт во писаниево е прилично информативен, но горниов пасус е неодминлив! на мисла сум дека иако Црквата воопшто, по индустриската револуција во светот почнува пополека да се одминува, денес по конзумеристичката револуција тоа да е речиси правило а не исклукоч, а самите ние и даваме споредно наместо централно место, и фигуративно и буквално, напросто ни станало срам ако не и мака да ја бараме сакралната архитектура по урбаните визури, дури ни како контура а не па жива појава...
можеби ваквата резигнираност е нормален нус ефект, како скриен плач на современата совест, која заради сопственото духовно слепило се чувствува недостојна во најдобар или несвјоствена во најлош случај за каков и да е допир со Бога па макар и попатно визуелен...
а можеби и не сме заслужиле самите да се огледуваме онака како што тоа било случај со нашите предци, бидејќи нели денес сакаме да бидеме во тек и по терк на духот од овој свет и од ова време, предавајќи се и робувајки му на минливото и формалното, наместо на Постојаното и Суштното...

Овој простор можеби има шанса да стане Место.

и е‘ бидејќи Соборноста е во самата Црква а не надвор од неа, но како дестинација истата до сега претежно е алтернативна наместо меинстрим, јасно освен за Великите Денови посветени на Бога, но и тогаш претежно во очи самиот празник локацијата е попосетена, а помалку пред и потоа, што сигурно би било поинаку доколку Храмот беше на градскиот плоштад или на калето(локациски најсодветно), сепак за сето ова никој не е крив освен можеби урбаните планери(порано) а медиумските спинери(денес) чие гајле завршува со првото испиено кафе кај маалскиот чорбаџија, а чии разбирања и интереси најчесто му се наметнуваат на народот наместо да извираат од него, иако и тоа би било прифатливо доколку најискусните и најмудрите се кандидираат и избираат за водачи и стопани, а како такви трипати би мереле пред да пресечат, но колку што ова важи за мирјаните уште повеќе за црковните лица кои се нафаќаат на компромиси!

но и во вакви околности, дури бил само и како потсетник, овој Храм е повеќе од добредојден, а за радост е бидејќи и се повеќе е посетен, всушност Соборниот Храм бил, е, и’ ќе биде Светилник на најпрометната раскрсница во градот, Прибежиште за секој заскитан во градот, Место за Сретение на сите кои веруваат и се надеваат на Бога и јасно Молитвен простор кој в сред хаосот и бучавата подава тивко рака на Смирение кое раѓа Спасение, на кои најнапред им предходи Трпението во кое треба да растеме како би им се спротивставувале на страстите(телесни или душевни кои не одалечуваат од Бога) а со тоа и би се подготвиле за Соборно Славословие и Света Евхаристија...

простете ако некој се најде навреден иако немам таква намера освен да посочам на одредена појава(за некого прифатлива за некого не), но сепак треба да се спомне дека старите навики не избледиле, па повторниот обид за нов централен Храм во Скопје [1] [2] е заминат пострана, иако и тој како нов најнапред беше неадекватно испланиран како простор [3][4]... така ете денес повторно и даваме споредно Место на Црквата и тоа со компромиси кои повеќе се колективна импровизација во "современо" општество но без компас [5]

ништо не е случајно на овој свет, па би прокоментирал наивно, дека можеби и намерно е наметнато или пак прифатено, воопшто свесно позволено, Соборниот Храм да се крене на раскрсница меѓу два булевара кои тогаш носеле воинствени имиња (било тоа така прифатено за спротивност или било тоа компромисно прифатено како мотивирачка симболика), но најверојатно!?, како што веќе спомнав можеби денес и навистина не сме достојни да добиеме повеќе, со оглед дека и навистина сме заборавиле на Бога со чест на исклучоци, времиња кога повеќето од нас се предаваме на минливите и распадливи задоволства од овој свет како што е посесивниот индивидуализам, конзумеризам и материјализам [1]

Edited by Max - 10-Sep-2014 at 11:35

СИМВОЛИКА ПРАВОСЛАВНОГО ХРАМА - http://www.pravoslavie.ru/jurnal/683.htm [1] [2]

Русское церковное искусство Х-ХХ веков - http://www.pravoslavie.ru/put/3708.htm [1]

БОГОСЛОВИЕ НА ПРОСТРАНСТВОТО - http://www.pravoslavieto.com/art/architecture/ [1]




Edited by Max - 27-Feb-2012 at 16:36

модернизирањето оди до таму та има обиди и повикот на заедничка молитва да се автоматизира, што не' доликува на Црковен Храм кој треба да има во себе автентичност, а не имитација на авто аларм и особено не заради поткрепување и потикнување на мрзливост по ѕвонарите чија ревност за биењето на камбаните треба да биде исто толку голема колку и проповедта на Свештеникот, слично како кога по минарињата наместо мујезинот да ги вика верниците на молитва тоа го прави касетофон...



посекако ова во ваква форма прв пат го гледам, а се надевам дека нема да земе замав, иако и за во сред Скопје чинам имам чуено за сличен пример, но не е во ред јавно да покажувам со прст имајќи предвид дека секој има слободна волја и право како да го организира самиот Црковен Живот во сопствената црковна општина, каде повикот може и преку клепало да се врши доколку има кој да клепа...



http://alfaiomegaduhovniforum.forums-free.com/crkvena-zvona-t3502.html

~

кај нас Камбаната воопшто Црковното Ѕвоно, освен што е начин за објава на Молитвените церемонии, воедно е и начин за бркање на злото > прво и' со самото тоа што се највува Богослужба односно се мобилизираат верниците на Заедничка Молитва, а потем и' со резонантниот звук кој не само што е мелозвучен туку веќе денес и научно е докажано дека како таков ја обновува структурата на водата односно со тоа и на се живо од околу ... настрана паганското уверување односно симплификација дека ѕвегорот на ѕвоната ги сотрува лошите духови што како индиректен заклучок може да се изведе и од будистичкото користење на ритуални ѕвона [1][2] но на кои исто би можело да се гледа пред се ко разглас како што е и претежно случај кај нас [3] во овој контекст интересно е да се наведе дека ѕвоната уште во неолит се застапени ширум светот иако најнапред како рачни [4][5][6] додека кај нас како сакрални се користеле во антиката посведочено во очи погребната поворка на Александар Велики [7] што укажува дека тоа веројатно било пракса во Македонија со оглед дека мајка му Олимпија го организирала погребот но до сега чинам не е најдено ниедно кај нас, археолози поправете ме, чинам попрво ќе најдат неолитско отколку античко со оглед дека во антика тука бил центар на светот па ретко и некоја уметничка или ритуална вредност и да преживеала



Edited by Max - 29-Oct-2016 at 11:36

In a long period of time (as early as since the 11 century) there had been made up a special style of playing on the bells, in which the leading role belonged to the rhythm and harmony, not the melody http://www.russianbells.com/acoustics/NICANOROV-Acoustics.pdf

The zvon of the Russian Orthodox Church makes use of both improvisational and repetitious rhythmic patterns, and is a highly developed form of public music. http://www.russianbells.com/acoustics/what-is-bell.html

The zvon has a curative property as well. A group of researchers under the direction of a Russian candidate in biological sciences, F.Shipunov, has established that bells work as ultrasonic generators, and ultrasound destroys a morbific environment. The influence of a bell on the soul condition of the man, his sanity is great. For many years, psychiatrist A. Gnezdilov of St. Petersburg has successfully treated many mental diseases by placing his patients under the sounding of bells. Hundreds have been healed. http://www.russianbells.com/akir/korzh-deeproots.html

В чем заключена тайна колокольного звона - http://shkolazhizni.ru/archive/0/n-8458/

ZNAČAJ CRKVENIH ZVONA NA ČOVEČIJE ZDRAVLJE Suprotno od rok muzike, crkvena muzika, naročito zvonjava crkvrnih zvona blagotvorno deluje na ljudsko zdravlje. U ruskim laboratorijama, pomoću ogleda, utvrđeno je da oscilacija ultrazvučnog dijapazona crkvenih zvona odbijaju bakcile kuge i virusa i drugih infektivnih oboljenja. U vezi sa tim ovaj veliki ruski pravoslavni um tvrdi: "Prije svega, zvono nije tvorevina toliko ljudskog koliko Božijeg uma! Nijedan matematičar nije u stanju da izračuna formulu zvona, niti jednačinu njegovog zvonjenja. Pokušali su to i Florenski i Ojler, ali nisu uspeli. Ja verujem da je zvono stvoreno uz pomoć Božijeg otkrovenja, isto kao što je samo tako moguće naslikati dobru ikonu, tako je dvanaestooktavna zvučna simfonija zvona koja su zvonila u velikim manastirima Zadonski, Danilov, Stejski. Na rastojanju od 7 km, prema podacima za merenje, sterilisala je sve patogene mikroorganizme. Oni ne mogu da izdrže oscilaciju ultrazvučnog dijapazona, a ultrazvuk je veoma snažan energetski izvor kojim se mogu seći stabla, razbijati cigle. Prije 12 godina smo istraživali okolinu Jeloholske Saborne crkve u vreme Uskrsa, kada je zvonilo veliko zvono, uništavan je virus gripa. Sve epidemije koje su nailazile sa Bliskog Istoka na jug stare Rusije, u talasima su obilazile rejone u kojima je bilo locirano mnogo većih manastira, crkava, gde je bilo mnogo zvonjenja. Dakle, simfonija zvona ih je odbijala, uništavala. Naši matematičari su izračunali snagu zvonjenja, odnosno moć dijapazona u Rusiji, gde je bilo 80.000 crkava i 1250 manastira, pa se zvuk jednog zvona pretapao u zvuk drugog. Ispostavilo se da se nad Rusijom nalazilo snažno polje u obliku poklopaca koji je moglo odstranjivati i let raketa, i poređenja radi, dok je zvonjenje stvoreno Božanskim snagama radi jačanja prirodne zvukosfere, u biosferi rok muzika je tvorevina demonskih sila", zaključuje doktor Šipunov http://www.pravoslavniforum.com/index.php?topic=361.msg3819#msg3819

малку спојката на Паско е дискутабилна за теолошки комплекс, но чим иницијативата е на археолог а не на теолог, повеќе од јасно е зошто и како изгледа предложеното возобновување
http://www.build.mk/forum/forum_posts.asp?TID=720&PN=3

Замислено е да се спои сакралното со световното, да се направи една симбиоза на времето св. Климентово, со времето на двaесет и првиот век. Симбиоза на просторот, значи да се вклопи во крајоликот на цитаделата самоiлова - Самоиловата тврдина, па Плаошник, па св. Јован Канео. Да направиме еден центар којшто ќе ги спојува сите овие елементи. Значи св. Климентовото време со дваесет и првиот век, сакралното со световното. Што значи тоа? Значи во изградениот, во возобновениот св. Климентовиот универзитет ќе има и свешtеници и монаси, бидејќи најверојатно таму ќе биде пренесен Теолошкиот факултет или средното Богословско училиште на МПЦ и други луѓе коишто ќе се занимаваат со наука. Генерално се знае како ќе изгледа универзитетот и тоа е прифатено на првата седница на Oдборот за возобновување на Св. Климентовиот Универзитет. Ќе бидат изградени објекти во кои ќе бидат сместени Теолошкиот факултет можеби, а можеби Богословијата, потоа со сигурност ќе биде сместена Галерија на икони, и еден голем библиотечен центар, бидејќи св. Климентова книжевна академија не може да се замисли без една богата библиотека. http://preminportal.com.mk/content/view/21/54/

    

    

http://preminportal.com.mk/content/view/4427/1/

http://orthodoxwiki.org/Iconostasis [1][2] 

  Христос Воскресе! ваквото празнично сведоштво во Црквата Свети Димитрија (ако е за арно) за воцрковените Христијани е радосна но многу нормална појава, како што се    дејството на Крстот  [1][2][3]  ,    Чудотворните Икони [1][2][3]  кои можат да бидат и Мироточиви, или Светите Мошти  т.е. Светите Реликвии кои се чуваат во Кивоти

Edited by Max - 17-Apr-2012 at 22:11

ме чуди како порано при немаштија луѓето подигале толку многу Храмови та и до три во едно село, а денес и при изобилство и при секаква машинерија ем со лиен бетон(а не со клесан и реден камен) не наоѓаме ни средства ни волја за подигање нови или обновување постојни Храмови, ова е почудно уште повеќе бидејќи во поголемите градови каде во една населба по број на семејства пример има од 10 до 30 села не се наоѓа ни еден Богослужбен Храм или истиот е премал како би им бил од литургиска корист на верниците т.е. канонски потребно е по еден Храм на 8000 жители каде јасно дека сите не би ги собрало но молитвено истиот на сите би им бил од корист, сега нема ни параклис на секои 8000 не па Храм освен ако не се вбројуваат тука и макетите по малџиските паркчиња сепак да не излезе дека воопшто не се гради

денес може бидејќи немаме ни доволно чест према Светиите но ни кон традицијата затоа и најверојатно немаме ни слога ни меѓусебна почит како би здружиле сили и воопшто би почнале изградба или обнова на Храм, ова особено важи за поновите генерации каде станува навика ктиторството да преминува во едноличен чин наместо заеднички преку кој подигањето на Храмот нема да се разбере како волја на поединец него како волја на Христијанската заедница како Црква...

оправдан исклучок можеби се Македонците од дијаспората, заради потребата за неодродување односно утврдување на корените, но таму пак се соочуваат со други проблеми како директиви од локалните урбанисти та мора да се прават модернистички компромиси, но не е разбирливо кога истото дури и дома се зема за мерка ко што имаше предлог проект за Црква во Ново Лисиче



чудни времиња, ова конзумеристичкиов начин на живот е попогубен по продуховувањето на народот него што бил пример тоа феудализмот, небаре денес живееме под диктатура, та и во османлиско под туѓа власт имало повеќе Христијанска волја него сега кога сме слободни

Како значаен христијански центар во ранохристијанскиот преиод со околу 18 ранохристијански базилики забележани досега, регионот во кој припаѓа Виничка општина продолжува да се развива и во периодот кога Македонија е под турска власт. Новите освојувачи биле духовно ориентирани кон муслиманството и при покорувањето на македонското население безмилосно ги уништувале христијанските духовни престојувалиштва. Меѓутоа иако со намален интензитет духовниот и културен инпулс на македонскиот народ не стивнал. Во Македонија во текот на овој период со ситни прилози се обновувале старите цркви и манастири а дури се граделе и помали светилишта. Во втората половина на 18 век настанала малку поповолна ситуација. Имено турските закони дозволиле формирање на црковни општини и поправка на старите градби. Оваа дозвола се користела и за прикриено градење на нови цркви и манастири. Во 19 век се продлабочило националното чувство во човековата свест и опстојувањето на црквите и манастирите било сфатено како запазување на сопствениот духовен, социјален, културен и национален идентитет. http://www.muzejterakota.mk/crkvi.html

Edited by Max - 16-Oct-2014 at 11:32

ќе биде идеално доколку сите Светињи на и околу Водно се поврзат скалесто ко маршута се до врвот, а зошто утре не би се возобновиле и сите Манастири на реката Треска - Скопската Света Гора, но за тоа би требало да се спушти браната на матка1 како би се направила исконска поклоничка маршута

Originally posted by gjoko се сеќавам за крстот на Водно главна забелешка беше дека се немало пари

силна симболика има во оваа иницијатива по која сега е препознатливо Скопје [1][2][3], а за гласните но малубројни негодувања најверојатно посреди е скриен срам од сопствената Tрадиција ако не и Вера!?

Крстот на Водно не е само Христијанско обележје туку во случајов е и патоказ до Врвот кој духовно уште посилно ќе зрачи кога ќе има Литургии во Црквата која е предвидена горе, најверојатно на почеток за поголеми празници и јубилеи а подоцна доколку има услови и за неделни Богослужби! овој подвиг и денес би бил исто толку голем како и подвигот на Свети Ѓорѓија исповедајќи го Христијанството сред гонењата на диоклецијан, а денес тоа би бил конзумеризмот(материјализмот) како појава, та силата на молитвата ќе прави Крстот на врвот Крстовар освен симболично да биде уште поделотворно духовно копје над Скопје против аждаите на омразата, славољубието, среброљубието, сластољубието и неверието! заради тоа дополнително не' треба пример горе да се отвори ресторан од типот на кафеана туку ресторан налик градска кујна каде ќе се служи пакувана храна од традиционални македонски јадења, како би се избегнало утре место за џумбус!
на овој проект симболично се надоврзува и идејата да се спои Богословијата со Крстот преку жичарница но незнам колку ова ќе биде изводливо, едно бидејќи ќе се наруши мирот на теолозите од постојаната навала патници, а друго и заради населените места врз кои би врвела жичницата!?


Edited by Max - 06-May-2012 at 17:11