Планираниот АМБО нафтовод, кој треба да пренесува нафта од бугарското пристаниште Бургас, преку Македонија до албанското пристаниште Валона на Јадранот е се уште одржлив, смета еден од основачите, поранешниот македонски министер за инвестиции и член на бордот на АМБО, Глигор Ташковиќ.

Тој, во интервјуто за специјализираното издание за енергетика „Платс Енерџи“, кое го издава една од најголемите издавачки куќи на светот „МекГро енд Хил,“ вели дека проектот во последно време се држел настрана од јавноста, барајќи инвеститори и чекајќи поволен момент за негово материјализирање.

АМБО е нафтовод кој е проектиран да пренесува нафта од 750 илјади барели дневно при што касписките резерви би биле пренесени преку Црното Мора без потреба да поминуваат преку преоптоварениот Босфорски залив, кој го сече Истанбул на два дела и каде што постои опасност од еколошка катастрофа со несогледливи последици со оглед на пренаселеноста на бреговите од двете страни на Босфорот.

АМБО беше замислен во летото 1993 година и е конкурент на уште два потенцијални нафтоводи: Бургас-Александрополис на грчкиот егејски брег, и Самсун-Чејхан, кој ја сече Турција на два дела од север на Црното Море до југ на Медитеранот. Но, и овие два потенцијални нафтоводи се соочуваат со големи одложувања. Бургас-Александрополис наидува отпор кај бугарските власти, а Самсун-Чејхан, исто така, не предизвикува ентузијазам кај турските власти.

Сето ова се случува на големо незадоволство на Русија, која сака својата нафта да ја пренесе до Медитеранот преку овие нафтоводи. Но, и овие два нафтоводи, како и АМБО, се соочуваат со одложувања и заради недостигот од сурова нафта која требаше да стигне до Црното Море во доволни количества за да се наполни еден или два од овие нафтоводи. Но, и покрај 10-годишно чекање, доволни количества нафта никако да стигнат.

Следен проблем е финансирањето. Инвеститорите, пред се, големите нафтни компании, за кои се очекува дека ќе бидат спремни да вложат пари, се првиот предуслов за вакви проекти.

- Банките не се подготвени да финансираат нафтоводи кои немаат договори за гарантирана испорака на нафта. Сепак, откако инвеститорите ќе го обезбедат неопходното финансирање и трансортните бродски компании ќе покажат спремност да достават нафта, финансирањето од банките ќе следи – смета Ташковиќ и додава дека ако некој од суверените фондови од Блискиот Исток покаже интерес за финансирање на АМБО, „ние сигурно ќе го поздравиме нивниот интерес.“

АМБО планира да биде во добра позиција да ги пренесе вишоците на нафта за кои се очекува дека ќе стигнат на брегот на Црното Мора од 2013 година

- Во моментов, производството на нафта од Каспискиот регион е наменето за западните пазари и заради тоа има потреба од западна траса која ќе го прескокне Босфорскиот залив – вели Ташковиќ.

Соопштението објавено во декември 2010 година за експанзија на Каспискиот нафтоводен конзорциум (СРС), раководен од нафтниот гигант „Шеврон“ е добра вест за АМБО и „ги цементира неговите долгорочни шанси за успех,“ смета Ташковиќ.

„Шеврон“ официјално со стартуваше проектот вреден 5,4 милијарди долари да се удвои капацитетот на нафтната рута на СРС до нивото од 67 милиони метрички тони годишно (1,34 милиони барели дневно) до 2015 година.

Новите количества нафта ќе пристигнат од проектите Тенгиз и Карачаганак во Казахстан, каде што производството на сурова нафта сигурно ќе расте, а веројатно и од нови преокти каков што е нафтоносното поле Корчагин во Русија, кое започна да работи годинава, како и полето Кашаган во Казахстан, чиј почеток е закажан за 2015 година

Растот на достапноста на нафтата сигурно ќе доведе до дополнително отежнување на нејзиниот транспорт преку Босфорот и подолго чекање, како и поголеми мешаници и тоа особено во зимските сезони. Покрај ова, се стравува и од можна еколошка катастрофа, како што се зголемува нивото на транспрт на нафта.

Ташковиќ смета дека економската оправданост на АМБО е посупериорна во однос на конкурентските нафтоводи. Тој, исто така, додава и дека Бугарија, Македонија и Албанија, земјите низ кои АМБО треба да поминува, имаат потпишано трипартитна конвенција, која е внесена и во нивните национални законодавства.

- Таа сега има статус на законски договор. Ние имаме проект со клуч на рака и чекаме само нафтата да пристигне – вели Ташковиќ.

(Легенда: предвидените рути на трите конкурентски нафтоводи: АМБО, Самсун-Чејхан и Бургас-Александрополис)