Еко (загадување на води и опасни хемикалии)

Се топат 600 тони акумулаторски батерии, опасен отпад што ги труе граѓаните, утре паѓа одлука каде ќе се дислоцира отпадот

Утре ќе се одржи состанк на кој надлежните ќе одлучат кои дополнителни мерки ќе се преземат за случајот со опасниот отпад во близина на село Орман. Околу 500-600 тони отровно олово нелегално складирано.

Во телефонски разговор, градоначалникот на општина Ѓорче Петров, Александар Стојкоски, вели засега дадени се рокови за да се исчисти локацијата на којашто е детектиран овој отпад. Потенцира дека станува збор за приватен имот.

Дел од познавачите велат дека отпадот во близина на село Орман содржи тешки метали кои доведуваат до нарушување на работата на органите кај човекот, како и нарушување на нервниот систем.

Анкетираните граѓани им порачуваат на надлежните веднаш да се санкционира оној кој предизвикува штета за здравјето на жителите.

Здружени граѓани за чиста животна средина, претставници на О2 Иницијатива на социјалните мрежи се огласија-велат дека не се работи за обичен прекршок, туку за кривично дело. Прашуваат зошто Инспекторот за животна средина при општина Ѓорче Петров не поднел кривична пријава за сопствениците на земјиштето во близина на село Орман каде лоцирал во големи количини опасен отпад.

Според извештајот на Државниот инспекторат за животна средина на 10.10.2023 било детектирано одлагање на згура од преработка на акумулаторски батерии на територија на Општина Ѓорче Петров од околу 500 до 600 тони и спаѓа во категорија на опасен отпад.

https://24.mk/details/se-topat-600-toni-akumulatorski-baterii-opasen-otpad-shto-gi-true-gra-anite-utre-pa-a-odluka-kade-kje-se-dislocira-otpadot

Па и информирањето од страна на државата/општините е на „завидно“ ниво. Без јавни кампањи не може многу да се промени. Само ако мнозинството луѓе станат свесни за штетноста на нивните активносит по нив самите, по сопствените семејства, можни се промени. Ама ете на пример, си менувам масло на пример дома, каде има место за безбедно да се депонира, или да се пријави? Од репортажата погоре се чини ко ни Комунална хигиена да нема добра претстава што со тоа.

Моторното масло на улиците неповратно ја загрозува кревката животна средина



УШТЕ ЕДЕН НЕГАТИВЕН ЕФЕКТ ОД НЕОДГОВОРНИТЕ СОПСТВЕНИЦИ НА ВОЗИЛА

Возилата можеби не се најголеми, но, секако, се едни од главните загадувачи на воздухот и животната средина во градот. Како загадувачи не се јавуваат само поради издувните гасови туку и поради тоа што возачите честопати знаат да не водат многу сметка за нив, па еден од најчестите проблеми што произлегуваат од таквиот однос е истекувањето моторно масло по улиците и тротоарите. Уште повеќе, сѐ уште постојат импровизирани автомеханичарски „сервиси“ или т.н. канали каде што се испушта и менува маслото на моторните возила. Прегореното масло или се истура во оближните паркови или се користи за загревање во импровизирани ќумбиња. Во сите случаи, токму тоа масло претставува исклучително силен загадувач на почвата, водата и воздухот, што негативно влијае и кај растенијата, животните и луѓето.

Само една капка прегорено моторно масло загадува неповратно еден кубик
вода


Кога станува збор за прегорени масла, особено оние од моторните возила, експертите за животна средина веднаш бурно реагираат, истакнувајќи дека прегорените масла имаат само 10 отсто нафта во себе, истакнувајќи дека преостанатото се минерални суровини (хемиски супстанции), кои се екстремно токсични!
Поточно и сликовито кажано од нивна страна, „една капка масло загадува еден кубик вода!“ Според нив, „таму каде што има вакви масла целосно се уништува живиот свет!“
Имајќи ги предвид навиките на локалното население, експертите тврдат дека „маслата потекнуваат од автомеханичарски работилници чии несовесни мајстори менуваат масла во автомобилите, ги собираат во буриња и наместо да почекаат специјални возила, кои бесплатно ги собираат бурињата да ги однесат на преработка во Скопје, полесно им е да го истурат прегореното масло во канализација или да го употребуваат за загревање на просториите во импровизирани печки“!

ЛОКВИ МОТОРНО МАСЛО НА УЛИЦИТЕ И НА ТРОТОАРИТЕ

И моторното масло што истекува од возилата низ метрополата претставува сериозен ризик за учесниците во сообраќајот, а негрижата за возилата дополнително влијае девастирачки на животната средина, особено на водите каде што маслото неконтролирано истекува.
За пешаците, велосипедистите и другите учесници во сообраќајот, како и возилата, тоа е проблем проследено од неколку аспекти. Прво, затоа што улиците и тротоарите се лизгави, па претставуваат ризик за безбедноста, но, од друга страна, може да бидат сериозна причина за сообраќајни несреќи, во кои причината би била токму лизгавиот терен.
Речиси нема тротоар или улица без препознатливите траги од истечено моторно масло. Тие траги не се чистат, остануваат тука со денови и месеци, од нив се шири непријатна миризба, а кога маслото е свежо истечено, граѓаните се како на лизгалиште.
Еден драстичен пример е скопската населба Чаир, каде што има огромен број возила и по улиците и речиси на секое ќоше во општината. Тука на тротоарите и улиците има големи количества истечено масло, па за жителите на оваа населба ваквата состојба претставува сѐ поголем проблем: непријатна миризба, теренот е лизгав, опасно е да се минува на тој потег, па велат дека иако реагираат до сопствениците на возилата, досега нема решение за овој нивни проблем.
– Имам мали деца со кои морам да пешачам, тие сакаат да прошетаат, да потрошат енергија. Невозможно е да се помине. Каде било во нашата општина, огромните дамки од масло има речиси насекаде, тие се лизгави, а децата, знаете, и самите дека не се многу внимателни кога се движат. Синот со велосипед неколкупати досега падна како последица на маслото на тротоарот. Некои од сопствениците на возилата дури и си ги поправаат тука, па кога ќе им укажам, веднаш со висок тон и со закани ми велат да не се мешам и дека тоа не е моја работа – вели Милена Јакимовска, жителка на оваа населба.

МАЛКУ МОЖЕ ДА СЕ НАПРАВИ?!

За општинските тротоари и улици надлежноста паѓа на општините, меѓутоа за главните улици и тротоари, каде што надлежноста паѓа на градот и комуналното претпријатие, надлежните велат дека немаат голем избор што можат да направат.
Од јавното комунално претпријатие велат дека во вакви случаи не можат многу да направат, освен да се обидат да го исчистат истеченото масло од возилата.
– При појава на истечено масло на јавни и сообраќајни површини што се во надлежност на ЈП Комунална хигиена – Скопје, екипите на претпријатието најпрво го посипуваат местото со песок (земја) за да се впие маслото, а потоа со помош на електрична метларка се врши суво метење на локацијата. Тоа е единствениот начин да се санираат евентуалните штетни последици за возилата и минувачите – информираат од претпријатието.

ШТЕТАТА ПО ЖИВОТНАТА СРЕДИНА Е НЕПОПРАВЛИВА

Она што најмногу загрижува е фактот што можеби со песок и вода ќе се исчисти маслото од улиците и тротоарите, меѓутоа штетата од неговите ефекти врз животната средина е практично непоправлива.
Испарувањето на моторните масла од земјата, нивното мешање со вода, доаѓањето во контакт со животните се само мал дел од ризиците што се појавуваат како последица на истекувањето.
Според научните истражувања, моторните масла се создадени за да го подмачкуваат и ладат моторот на автомобилот. И таа нивна намена завршува тука. Тие се штетни за животната средина, убиствени се за животните и растенијата, а смртоносно се опасни и за животот на луѓето.
Нивното истекување завршува во водата што ја пиеме, бидејќи само при еден дожд се мешаат со водата, што потоа завршува во земјата, во растенијата, а при испарување, истите тие повторно ни се враќаат како бумеранг во форма на дожд што ни ги наводнува растенијата и садниците. Така, загадената вода доаѓа во контакт со овошјето и зеленчукот со кои секојдневно се храниме, доаѓа во контакт со реките и езерата каде што во летниот период се разладуваме…
Кога истеченото моторно масло доаѓа во контакт со сончевите зраци, како последица на топлината, се случува испарување, при кое се испуштаат штетни хемикалии во воздухот, со што директно се зголемува загадувањето на воздухот. Кај луѓето што ги вдишуваат овие штетни хемикалии се забележуваат негативни здравствени последици, како болести на белите дробови, отежнато дишење и слично.
Но нашите несовесни возачи, очигледно, малку размислуваат за сите овие штетни последици.

https://novamakedonija.com.mk/makedonija/skopje/motornoto-maslo-na-ulicite-nepovratno-ja-zagrozuva-krevkata-zhivotna-sredina/

мал чернобил
да не беше скандалот со цистерната, можда и никогаш немаше да знаеме за ова

Исчистени 450 тони линдан од малата депонија во „ОХИС“

До крајот на годината се планира целосно отстранување на отпадот
Чистењето на малата депонија во поранешната фабрика „ОХИС“ се одвива според предвиденото. Обезбедени се сите потребни средства и отпадот се чисти според сите стандарди, со цел максимална безбедност за животната средина. Досега е исчистен едниот базен во кој се наоѓале 450 тони линдан и околу 150 тони контаминирана почва, која е пониско концентрирана. Отпадот е безбедно складиран и се планира да се започне со негово транспортирање на 3 мај.

При денешната посета на медиумите на малата депонија, националната проект-координаторка од канцеларијата на ПОП-с од Министерството за животна средина и просторно планирање Сузана Андонова инфорираше дека покрај линданот на неколку точки се пронајдени и количини на жива.

– Направивме земање на примероци и резултатите покажаа дека има присуство на жива. Концентрациите се различни, меѓутоа ние водиме сметка тоа што е пронајдено како концентрација да е во согласност со критериумите и барањата на капацитетите кои ќе го примат отпадот на уништување или третирање. Секако ќе се поведе сметка и за тоа, на најсоодветен начин, по сите можни стандарди, ќе се најде начин да се елиминира и овој вид вид на отпад – истакна Андонова.

Еден од надлежните за спроведување на проектот Александар Мицковски, наведе дека на 3 мај ќе се започне со првиот извоз на отпад на седумте контејнери кои ќе бидат подготвени во претстојниот период.

– Сега предвиден е првичнот извоз да биде на 3 мај така да целиот овој отпад што е складиран се предвидува да се пакуваат овие денови во контејнерите и на 3 мај да започне првиот извоз на тие седум контејнери. Не може целата оваа количина одеднаш да биде транспортирана затоа што самата постројка што го третира овој отпад во Франција има лимитирачки количини коишто може да ги прими на месечно ниво. Така да ќе оди дел по дел отстранувањето на отпадот – посочи Мицковски.

Тој се осврна на безбедноста при отстранувањето на отпадот, истакнувајќи дека нивна главна цел при подготвителната работа било да се да се обезбедат услови коишто ќе овозможат максимална безбедност на околината.

– Така можете да видите дека е подигнат шатор и во шаторот е инсталиран негативен притисок. Така да атмосферскиот притисок е поголем од овој што е внатре во шаторот, така сите оние емисии коишто се генерираат при ископувањето внатре во шаторот не може да излезат надвор и да ја афектираат околината. Успешноста и функционирањето на овој систем е и потврдена со редовните мониторинзи што се прават на амбиенталниот воздух. Концентрациите на загадувачки материи во текот на чистењето не се повисоки од оние концентрации кои што беа измерени пред да се започне со чистењето – рече Мицковски.

Тој за миризбата која што се чувствува во „ОХИС“, информираше дека таа потекнува од големата депонија.

Мицковски, врз основа на динамиката нископување што сега ја имаат утврдено, рече дека за околу една година би се завршило чистењето на малата депонија.

Во однос на тоа како ќе влијае успехот со чистењето на малата депонија врз понатамошното работење за чистење на големата депонија, како и на цел простор кај „ОХИС“, рече дека успехот ќе биде пресуден за понатаму.

– Владата формираше мултипартнерски фонд за мобилизирање на средства за продолжување на чистењето на големата депонија. Така да во комуникација сме со повеќе донатори. Беше на некој начин и сугерирано и покажано дека демонстрираниот успех на чистењето на малата депонија ќе влијае драматично на динамиката за обезбедување на средства и за големата депонија. Во комуникација сме со донатори и очекуваме дека како што досега се одвиваат работите ќе биде многу успешен проектот којшто ќе придонесе за продолжување со чистење на големата депонија – нагласи Мицковски.

Во однос на понатамошното дејствување, Мицковски рече дека после чистењето на базените ќе се пристапи кон узоркување на земјата којашто е под базените за да се види колку таа земја е афектирана и дали тие концентрации на линдан кои што се наоѓаат во земјата се безбедни да останат. Ќе се направи анализа на ризикот која што ќе ги покаже тие дозволени вредности на линдан во земјата. Доколку вредностите се повисоки ќе се пристапи до некои техники на ремедијација.

Министерот за животна средина и просторни планирање Насер Нуредини истакна дека работата оди побрзо од што очекувале и оти тоа е добра вест.

– Сега имаме и менување на Закон за животна средина, тоа значи дека сега ние продолжуваме, ние ја обврзуваме државата да ги верифицира сите жешки точки во нашата држава и после тоа да направиме план за рехабилитација. Ние имаме методологија за тоа, но сега за жал, ние немаме законски начин како да верифицираме тие жешки точки во нашата држава. Тоа значи дека ние ќе ја обврземе државата или тие приватни сопственици да направат план за рехабилитација за тие жешки точки – нагласи Нуредини.

https://www.novamakedonija.com.mk/makedonija/skopje/ischisteni-450-toni-lindan-od-malata-deponija-vo-ohis/

Не знам дали имавме соодветна тема за Охис...

In #NorthMacedonia, the excavation phase has started near the "Ohis' factory outside Skopje for the safe removal of a dangerous chemical called Lindane.

https://twitter.com/UNOPS_Brussels/status/1509805500585680898

Поради бел прав во почвата доцни чистењето на линданот во ОХИС

Бел прав во почвата е причината за доцнење на чистењето на малата депонија на линдан во ОХИС. Грчката компанија „Полиеко“ веќе ги започна подготвителните работи за поставување на шаторот над малата депонија, под кој треба да започне ископувањето на канцерогениот пестицид. Шаторот е со големина од 3.000 квадратни метри, а во моментов се копаат темелите за поставување на метална конструкција околу депонијата на која ќе треба да биде монтиран. Специјализираниот шатор ќе биде опремен и со посебни единици за филтрација, а работниците ќе мора да носат и посебна респираторна заштита.

Испитувањето на почвата околу депонијата, во која било откриено присуство на прашкаста бела материја, е причината што градежните зафати на терен го одложија првично зацртаниот термин за поставување на шаторот. Примероци од почвата биле испратени на анализа во Институтот за хемија на Природно математичкиот Факултет со цел да се утврди хемискиот состав, а дополнително и во чешката лабораторија ALS.

„После двојната проверка и официјална верификација на резултатите беше утврден протокол на сепарирање на почвата на различни категории, според тоа дали има присуство на белиот прашок и присуство на контаминација во некои од точките на земање на мострите. Ископот на темелите е веќе започнат, а согласно овој протокол и сите безбедносни правила, се врши складирање и препакување на ископаната почва. Поставувањето на шаторот ќе се случи откако ќе се завршат темелите и поставувањето на металната конструкција“, велат во Министерството.

Изведувачот „Полиеко“ е обврзан да доставува редовни дневни и неделни извештаи за сработеното до Министерството за животна средина, поткрепени со фото документација. Од компанијата велат дека и покрај пролонгирањето на подготвителните работи, по монтирањето на шаторот, ископот на контаминираната земја и закопаниот пестицид на депонијата ќе се одвиваат многу побрзо.

Бидејќи се работи за екстремно специфичен и контаминиран материјал, претпазливоста и безбедноста мора да биде на највисоко можно ниво, па од тие причини сите подготвителни работи се изведуваат со исклучително внимание, можеби на штета на времето, но секако во корист на безбедноста“, велат од Министерството.

Чистењето на малата депонија со линдан во ОХИС е најавено дека ќе трае околу една година. Во неа има околу 7.000 тони од опасната хемикалија и контаминирана земја, што пет децении стојат во дворот на некогашниот хемиски гигант. Тие ќе бидат спакувани во специјализирани буриња и веднаш ќе се транспортираат на безбедно уништување во Франција и во Холандија.

Веднаш до малата, во кругот на ОХИС се наоѓа и поголемата депонија со линдан, за која се претпоставува дека има околу 52.000 тони канцероген линдан. За нејзиното чистење дополнително ќе се бараат средства. ОХИС има и уште две депонии кои засега не се испитани и количините кои се складирани тука само се претпоставуваат. Едната се наоѓа во дворот на фабриката, а другата во месноста Пеленица, близу Драчево.

https://meta.mk/poradi-bel-prav-vo-pochvata-docni-chistenjeto-na-lindanot-vo-ohis

Во ОХИС се копаат темели за шаторот под кој ќе се чисти линданот од малата депонија

Чистењето на малата депонија со линдан во кругот на фабриката ОХИС ќе започне штом стигне заштитниот шатор од Италија, најави денеска министерот за животна средина Насер Нуредини, на заедничка прес конференција со премиерот Зоран Заев. Нуредини информира дека во рамките на проектот за расчистување на првата од четирите депонии на линдан во Скопје, веќе се почнати подготвителните работи на терен.

„Во однос на проектот за линданот во малата депонија добив информација од компанијата што го доби тендерот кои се причините за доцнењето на работите. Во моментов се работи и се чека да стигне шаторот од Италија и што побрзо да се постави. Мораме да бидеме внимателни и да се грижиме за здравјето на нашите граѓани, заради што и работиме на тоа што побрзо да го експортираме линданот“, рече Нуредини.

Во моментов, како што информираат од Министерството за животна средина, околу депонијата се вршат градежни работи за подготовка на темелите на металната конструкција заштитниот шатор, кој ќе има околу 3.000 квадратни метри. Во меѓувреме се земаат и примероци од почвата и се анализираат за присуство на линдан. Минатата недела била извршена и контрола од компанијата за супервизија од Холандија.

„Сукцесивно се носи опремата која е потребна за да се намести шаторот. Дојдена е дел од конструкцијата, поточно деловите за основата за која се прави подготовката во моментов. Донесени се и над 1.000 буриња за транспорт на линданот, заштитна опрема, компресори за негативен притисок, опрема за анализи и слично“, велат од министерството.

Посочуваат дека застој во работата нема и дека работите на терен постојано течат, а поставувањето на конструкцијата на шаторот подоцна од првичниот рок што беше најавен не е доцнење, туку потемелна и побезбедна подготовка на теренот. Повеќе ќе одговара и започнување на ископот во услови на пониски температури.

Чистењето на малата депонија со линдан во ОХИС е најавено дека ќе трае околу една година. Во неа има околу 7.000 тони од опасната хемикалија и контаминирана земја, што повеќе децении стојат во дворот на некогашниот хемиски капацитет. Тие ќе бидат спакувани во специјализирани буриња и веднаш ќе се транспортираат на безбедно уништување во Франција и Холандија.

Заради поголема безбедност од испарувања и разнесување на прашина целиот ископ ќе се работи под специјализираниот шатор кој ќе има посебни единици за филтрација, а работниците ќе имаат и посебна респираторна заштита.

Веднаш до малата, во кругот на ОХИС се наоѓа и поголемата депонија со линдан, за која се претпоставува дека има околу 52.000 тони канцероген линдан. За нејзиното чистење дополнително ќе се бараат средства. ОХИС има и уште две депонии кои засега не се испитани и количините кои се складирани тука само се претпоставуваат. Едната се наоѓа во дворот на фабриката, а другата во месноста Пеленица, близу Драчево.

https://meta.mk/vo-ohis-se-kopaat-temeli-za-shatorot-pod-koj-kje-se-chisti-lindanot-od-malata-deponija/

За една година ќе се исчисти малата депонија со линдан во ОХИС, другите ќе почекаат

За една година треба да биде исчистена малата депонија со линдан во ОХИС. Денеска и официјално започнаа активностите во кои ќе се дислоцираат околу 7.000 тони од опасната хемикалија и контаминирана земја, што повеќе децении стојат во дворот на некогашниот хемиски капацитет. Тие ќе бидат спакувани во специјализирани буриња и веднаш ќе се транспортираат на безбедно уништување во Франција и Холандија.

Избраната компанија „Полиеко“ од Грција до септември ќе треба да ги заврши подготвителните работи и да започне со ископувањето. Самата локација ќе биде покриена со шатор обезбеден со филтри, со што ќе се оневозможи било какво загадување на воздухот или почвата додека трае чистењето.

Министерот за животна средина Насер Нуредини информира дека во јули идната година малата депонија ќе биде чиста. Што се однесува до големата, што се наоѓа веднаш до неа и има околу 52.000 тони, дополнително ќе се бараат средства. Сепак, смета тој, тоа што ќе ја имаме експертизата и знаењето, по искуството со малата депонија, ќе го олесни процесот линданот целосно да замине од ОХИС.

„Со овој проект ја потврдивме нашата решеност да ги елиминираме жешките точки во земјава. Во изминатиот период беа безбедно отстранети и уништени огромни количини на екстремно опасни хемикалии што со децении беа складирани во кругот на ОХИС, а денес присуствуваме на почетокот на чистење и на линданот, како историски проблем на чие што решавање посветивме многу внимание и енергија“, изјави министерот Нуредини. Тој информира дека за целото времетраење на чистењето на малата депонија лабараторијата на Институтот за хемија на ПМФ континуирано ќе го следи квалитетот на воздухот и почвата во околината и ќе ја информира јавноста.

Од грчката компанија „Полиеко“ велат дека проектот ќе биде реализиран со најновите достапни технологии и во согласност со светските стандарди за третман на ваков вид отпад. Шаторот со кој што ќе се загради локацијата, во моментов се подготвува во Италија и ќе биде монтиран до септември. Тој ќе биде обезбеден со посебни единици за филтрација, а работниците ќе имаат и посебна респираторна заштита.

„Сите активности ќе се одвиваат во затворен простор за да се заштити околината и жителите на околните населби. Линданот и контаминираната почва нема да бидат на никој начин третирани тука, туку само спакувани и транспортирани. Очекуваме откако ќе се тргне првиот слој од нафрлена земја да ископаме уште 1,7 метри во длабина, каде што е закопан линданот во бетонски базен. По чистењето ќе се извади и бетонот и ќе се направи дополнително истражување дали хемикалијата пенетрирала и подлабоко во почвата. Тогаш ископувањето ќе продолжи сè додека има потреба“, велат од „Полиеко“ и нагласуваат дека сè додека траат работите на терен тие ќе имаат континуирано следење на состојбата со животната средина.

За чистењето на малата депонија Министерството воспостави соработка со две агенции на Обединетите Нации, УНИДО и УНОПС. Првично, за реализација на проектот Канцеларијата за РOPs во соработка со УНИДО обезбеди 3,1 милиони долари од ГЕФ. Дополнителните средства, потребни за завршување на чистењето на малата депонија, се обезбедени од повеќе-партнерскиот Фонд за животна средина, а се имплементираат од страна на УНОПС. Партнер во проектот е и Норвешка, која во изминатите три години обезбеди 1,5 милиони евра како поддршка на чистењето на депонијата во ОХИС. Се проценува дека целиот проект ќе чини околу 8 милиони евра.

Решавањето на проблемот со линданот во ОХИС, како една од најголемите закани за животната средина во главниот град е тема која „Мета.мк“ ја обработува повеќе години наназад. Како што веќе пишувавме, во ОХИС, покрај малата и големата, има и уште една, трета депонија, а благодарение на истражувањата на „Мета“, четврта депонија беше откриена и надвор од границите на фабриката во месноста Пеленица, близу Драчево.

Во овие депонии, можеме само да претпоставуваме колкави количини на линдан лежат. Експерти и тогаш, а и сега предупредуваат дека опасноста од токсичната хемикалија ќе го демне градот сè додека не се исчисти и последната количина на линдан од почвата и подземните води. Активностите за чистење на малата депонија започнаа во 2019 година, кога беше објавен тендерот за избор на компанијата. Иако беше најавено дека чистењето ќе започне во 2020 година, а ќе заврши до крајот на оваа година, пандемијата на ковид-19 го забавија процесот и ги изместија роковите.

Мета.мк“ на почетокот од 2019 година објави и видео сторија за закопаните над 50.000 тони канцероген отров, кој повеќе од половина век го уништува здравјето на скопјани и ја загадува почвата, водата и воздухот

https://meta.mk/za-edna-godina-kje-se-ischisti-malata-deponija-so-lindan-vo-ohis-drugite-kje-pochekaat/

Започна чистењето на линданот од малата депонија во „ОХИС“

Во кругот на поранешната фабрика „ОХИС” денеска започна чистењето на малата депонија контаминирана со линдан и неговите изомери.

-Со оваа активност започнува елиминацијата на една еколошка жешка точка во нашата држава, истакна денеска министерот за животна средина и просторно планирање Насер Нуредини на стартот на отстранувањето на линданот од малата депонија во „ОХИС”.

Од депонијата ќе бидат исчистени 700.000 тони контаминирана почва.

Претставниците на изведувачот „Полиеко” информираа дека проектот ќе биде имплементиран со најновите достапни технологии и секако во согласност со највисоките стандарди.

Од техничка гледна точка, ќе биде подигнат специјализиран шатор на самата локација. Целата работа ќе се одвива во затворен простор за да се заштити јавноста и околината од какви можни ризици. Ќе има специјални единици за филтрација, за негативна филтрација на самата локација. Посебна респираторна заштита ќе им биде обезбедена на сите работници и сите овие технологии ќе бидат имплементирани во согласност со највисоките стандарди.

Нема да има третирање на отпадот или на загадената почва на самата локација. Загадената почва ќе биде спакувана во посебни непропустливи контејнери кои се одобрени од ОН и ќе бидат извезени во согласност со Конвенцијата од Базел и националните регулативи и ЕУ-регулативите, ќе бидат извезени во Франција и во Холандија за конечно отстранување на отпадот и уништување на истиот.

Во текот на активностите ќе има и програма за континуирано следење на животната средина.

Нуредини нагласи дека особено му е драго што во овие две години откако е министер, покажале решеност да ги елиминирааат историските жешки точки во земјава и што прво биле безбедно отстранети и уништени огромни количини на опасните хемикалии со децении складирани во ОХИС.

– Денес присуствуваме на почетокот на чистењето и на депонирањето на линданот. Би сакал да истакнам дека подготвителниот процес траеше долго, но справувањето со овие жаришта бара детални истражувања на самите депонии, проценка на ризикот, реализација на обуки за професионално инволвираните, обезбедување на дополнителна лабораториска опрема за следење на влијанието врз животната средина во текот на процесот, која ја промовиравме неодамна на Институтот за хемија на ПМФ и други неопходни анализи за што е потребно многу време и големи финансиски средства, истакна министерот за животна средина и просторно планирање.

Планот е, додаде Нуредини, во Франција да се извезе линданот, а во Холандија да биде извезена контиминарата земја под линданот.

За чистањето на малата депонија Министерството воспостави соработка со две агенции УНИДО и УНОПС.

– Првично за реализација на проектот Министерството преку Канцеларијата за ХОПС во соработка со УНИДО како имплементациона агенција обезбеди финансиски средства во висина од 3,1 милион долари од Глобалниот еколошки фонд ЏФ кој за првпат финансира ваков проект во регионот на ЈИЕ. Остатокот од средствата за завршувањето на чистењето на малата депонија ќе ги обезбедиме од повеќепартнерскиот фонд за животна средина, а ќе се имплементираат со УНОПС, наведе Нуредини.

Министерот се заблагодари на на Кралството Норвешка што како партнер на Владата даде несебична поддршка во формирањето на повеќепартнерскиот фонд за животна средина како и за финансиската поддршка од 1,5 милиони евра со кои ја помогнаа реализацијата на овие активности.

– Во овој Фонд Владата на РСМ учествува со 1,7 милиони евра, а се очекува на обезбедување на дополнителни 2,5 милиони евра од ИПА 3 Програмата. Упатувам честитка на сите вклучени во реализацијата на овој проект уште од самиот почеток што докажува дека упорноста дава резултати, изјави Нуредини.

Тој му посака успешна работа на изведувачот „Полиеко” кој со доставениот план за ремедијација потврди дека сите фази во чистењето ќе бидат изведени на најсоодветен професионален начин, безбедно за сите професионални работници кои ќе работат на теренот, безбедна животна средина во пошироката околина и на населението кое гравитира во овој реон и пошироко. Ние, рече министерот, ќе бидеме постојано присутни и будно ќе го следиме текот на работите тука на теренот.

Првиот секретар на Амбасадата на Норвешка Стефан Сандста истакна дека навистина станувало збор за напорна работа, потенцирајќи дека се среќни што успеале да го изреализираат проектот со помош на нивните партнери.

– Се надеваме дека и во иднина преку повеќепартнерскиот фонд за заштита на животната средина ќе успееме да привлечеме и други партнери и организации да ни се приклучат, а ние навистина сме среќни што еве денеска конечно започнуваме со расчистувањето на малата депонија. Со нетрпение очекуваме да се вратиме повторно тука кога проектот ќе биде завршен и кога граѓаните ќе имаат безбедна животна средина и секако со среќа на Полиеко којшто ќе треба да го спроведат целиот овој процес, нагласи Сандста.

Микела Телатин, шеф на Канцеларијата на УНОПС за Северна Македонија, рече дека станува збор за навистина многу сложена процедура и операција и, како што истакна, навистина сме многу благодарни за целата поддршка што ја добивме од МЖСПП, Владата на РСМ. Упати благодарност и за соработката со Амбасадата на Кралството Норвешка, другите организации на ОН како УНИДО коишто ја поддржаа Владата во нејзините напори за справување со оваа криза.

– Во ова партнерство УНОПС е одговорен и раководи со повеќепартнерскиот фонд за заштита на животната средина којшто дава поддршка во мобилизацијата на националните и интернационалните ресурси. УНОПС исто така ќе соработува со УНИДО на самиот терен, почнувајќи со селекцијата на компанијата Полиеко која што ќе биде задолжена за овие активности. Полиеко беше избран токму поради следењето на навистина високи стандарди и тоа зборуваме за национални и меѓународни стандарди, рече Телатин.

https://mk.tv21.tv/zapochna-chisteneto-na-lindanot-od-malata-deponija-vo-ohis/