Скопје 2014

Originally posted by King Пловдив, пешачка зона, споредбено со нашата ул Македонија денеска

Освен што изгледа е многу топол денов во Пловдив друго нешто треба да се забележи?

Originally posted by Џоле Само што си даде автогол - покажуваш згради кое се своевремено изградени, значи не во 21 век. Не знам како со оваа слика сакаш да најдеш оправдување за префасадирање модернистички згради со „неокласичен“ кич кај нас. Освен тоа, можам и јас да ја објавам следнава слика - пешачка зона во Токио, споредбено со нашата ул Македонија денеска:

Не играм фудбал веке 20 години, сликата ја постирав бидејки ми личи на ул Македонија каква што верувам дека ќе биде. За среќа не можам да ја споредам со улицата во Токио, моќеби ќе најдеш некоја слична во Шангај, или во Астана.

Originally posted by King Пловдив, пешачка зона, споредбено со нашата ул Македонија денеска

да, точно, вака изгледаат многу градови... која е твојата поента тука?

Originally posted by zabegan да, точно, вака изгледаат многу градови... која е твојата поента тука?

Да бараш поента во тој пост е како да бараш поента во урбанистичкото планирање на Ск2014.

Што убава дискусија си развивне за една слика од Пловдив, не ја постирав како аргумент, едноставно ми се виде слична на ул Македонија која е дел од ск2014, без претензии дека ова е најдобро решение.

Убава споредба, од секогаш сум го сакал Минхен.

Toj sto go saka München ne bil vo Nürnberg

Originally posted by King Убава споредба, од секогаш сум го сакал Минхен.

браво за тебе... е како тоа си го сакал Минхен а не го сакаш Скопје?

БАНАЛНОСТА НА КИЧОТ

Љупчо Поповски

Што бара политичкиот кич од нас во ова време – барокните фасади во Скопје станаа рутина. Тие се лажни како што е лажен животот во ова време. Објаснувањето од каде баналноста на кичот ја прекри оваа езерска земја не е толку комплицирано, иако е повеќеслојно. Главната трансверзала води кон национализмот

Можете ли да изброите колку столбови беа подигнати во последниве неколку години во Скопје – дорски, коринтски, класични; на стари згради, на нови објекти, на колонади, на претенциозни светилишта. Толку многу на толку мал простор веројатно немало ни на римскиот Форум. Архитектурата се претвори во баналност, архитектите во измеќари, а баналноста во кич. Тоа е видливиот дел на „тестаментот на доктор Мабузе“, кој Скопје го претвори во апотеоза на кичот, како божествена и националистичка уметност. Другиот дел на баналноста на кичот е во новоговорот на политичарите од сите ешалони – тој е потценувачки, измислен, груб, исклучив. Тој новоговор не води сметка за луѓето како граѓани, туку тој е наменет за поданици, од кои голем дел сами се понудиле да бидат закрепостени кметови.

Градоначалникот на Скопје, Коце Трајановски, кој како своевиден кербер ја чува оваа грандиозна фантазмагорија на баналноста и национализмот, е еден од првенците на политичкиот кич (иако не е во првиот круг на најдоверливите на „доктор Мабузе“). Само еден пример е доволен да ви покаже каква е баналноста на политиката со која се води главниот град, кој пропагандните трубадури го сместија на врвот на архитектонската пирамида на Балканот. Трајановски се обидува да ја најде формулата со која како алхемичар ќе ги изврти своите ветувања за подземната улица на Кејот „13 Ноември“, за сега да вели дека решението за неа е на шеталиштето. Пред некоја година проектот за таква улица беше претставуван како еден од новите градителски потфати, а сега Трајановски, како тоа никогаш да не се случило, дава објаснување какво што немаше уште од времето во 1960-тите кога пред маалските бутки се прераскажуваа филмовите со Џулијано Џема. На почетокот од ноември во Советот на Скопје Трајановски го даде следново објаснување: „Улица мора да се гради затоа што тој дел граѓаните и сега не можат да го користат за шеталиште, оти е окупиран од коњопои од кафулињата. Од сите страни летаат келнери и не знаете дали додека шетате ќе ви истурат некое кафе или пијалак“.

Тоа да ти бил клучот за одлуката – „коњопоите на кафулињата“. На што ви изгледа ова? На баналност на кичот или на примитивизам на говорот. Баналноста на политичката измама следува потоа – ако не се изградела улицата за пристап до зградата на „Телеком“, инвеститорот ќе го тужел градот и Скопје ќе платело голема казна.

Примерот може да изгледа банален, но во време на големите баналности тој во многу нешта е вистински. Ако градоначалникот на Скопје на седница на Советот на градот брани една замисла осудувајќи ги „коњопоите“ (сленг кој се појави во младоста на Трајановски), какви тогаш може да бидат очекувањата кога треба да се образложуваат концепти и визии. Данило Киш велеше дека „баналноста е неуништлива како пластично шише“. Може да изгледа парадоксално, но токму поради „неуништливоста на пластичното шише“ и поради незаинтересираноста на овдешниот „доктор Мабузе“, некои градови беа спасени овие години. Онаму каде што не се инвестираше во промоција на кичот (како на пример, Битола – неколкуте исклучоци не се толку битни), градските јадра останаа нечепнати. Истрошени и искршени, тие го зачуваа архитектонското наследство и со тоа треба да се гордеат.

Со каков новоговор и со каква визија може да се објасни проектот во постмодерниот кампус на скопскиот универзитет да се градат две нови „барокни“ згради за два факултета. Од кои една ќе биде за Факултетот за физичка култура, иако за неговите студенти се потребни поинакви услови, поинакви простори, поинакви широчини. Ова не е аномалија, тоа овде стана правило – во кампусите на модерната архитектура треба да се гради барокот, а не обратно. Но баналноста на политичкиот кич има друг концепт, кој не е случаен. Американецот Клемент Гринберг, писател и сликар, во 1939 година го напиша клучниот есеј на 20 век за раѓањето и функционирањето на кичот. Во текстот насловен „Авангардата и кичот“ тој објаснува:

„Кичот ја симулира вистинската култура, ја поздравува и култивира рамнодушноста. Кичот е механички и оперира со формули. Кичот е изведено искуство и лажна сензација. Кичот се менува сообразно на стилот, но останува секогаш ист. Кичот е олицетворение на сето она што е лажно во животот на нашето време. Кичот се преправа дека не бара ништо од своите клиенти, освен нивните пари – дури ни нивното време“.

Што бара политичкиот кич од нас во ова време – барокните фасади во Скопје веќе станаа рутина. Тие се лажни како што е лажен животот во ова време. Сега за „барокните“ факултети троши пари од нас, неговите клиенти. За тој лажен проект треба да се потрошат 20 милиони евра. „Алтернативата на Пикасо не е Микеланџело, туку кичот“, напиша Гринберг. Тоа во уметноста може да изгледа како културен феномен – онака како што уметникот Џеф Кунс ја продаваше прочуената порцеланска скулптура каде што Мајкл Џексон седи во златни алишта опколен со златни цвеќиња и го гушка своето милениче, шимпанзото Баблс. Луѓето поминуваа покрај неа не знаејќи дали да се смеат или да се плашат, или едноставно да му се восхитуваат на невиниот омаж на генијалецот. Оваа скулптура на Кунс, која предизвика големи расправии во уметничкиот свет, беше дел од целата серија наречена „Баналности“, на која за уметникот работеше студио од 100 луѓе во Њујорк и која му донесе десетици милиони долари секоја година.

Кога поминувате низ скопскиот центар новите фасади може да ви изгледаат како културен феномен кој си поигрува со вашата сентименталност. Тие изгледаат привлечни, па дури може да заличат на архитектура, но немаат никаква уметничка вредност затоа што тие се сентиментални. Хероината на Милан Кундера во „Неподносливата леснотија на постоењето“, Сабина, вели: „Мојот непријател е кичот, а не комунизмот“.

Терминот „kitsch“ има германско потекло и првпат е споменат во една германска поема од 1878 година за сатирично да се опишат сликите кои имаат сомнителен квалитет. Тој се роди во тоа време на минхенските уметнички пазари, каде што уметнички скици им се продаваа евтино на американските буржуи кои доаѓаа да купат уметност во Европа. Овде кај нас тоа не е на сомнителните уметнички пазари, туку е политика спонзорирана од државата. Тоа е уметничко подземје. Ако не е така, неколкуте архитекти кои го унаказија Скопје ќе излезеа во јавноста барем еднаш да соопштат која била водилката за нивното градителство. Но тие се таинствено скриени како соблазната од Шентфлоријанската долина. Нивниот страв не е од јавноста, туку од соочувањето со она што го создале кога работеле според фотографии од места на некои други меридијани. Дали тие можат да се соочат со „прекрасната лага“ и да го поделат кичот како дел од слатките емоции на луѓето. Да можеа ќе се појавеа, а не да се кријат во опскурно засолниште со политичка заштита.

Објаснувањето од каде баналноста на кичот ја прекри оваа езерска земја не е толку комплицирано, иако е повеќеслојно. Главната трансверзала води кон национализмот. Народот е стожерот околу кој треба да се редат лажни фетиши. Гигантски скулптури за лажна историја и лажна сегашност. Прамајка која го дои и го расне детето кое треба да биде нова идентификација на нацијата. Национализмот, подгреан или измислен, е последното прибежиште на комунизмот. Во јадрото на политичкиот кич се лажните повици до народот дека тој, наводно, ќе бил креатор на програми и визии. Измама до измама, но тоа е она што се продава, како баналните скулптури на Џеф Кунс.

Неверојатниот Данило Киш вака го објаснуваше национализмот кој ги обзема народите и без да се свесни: „Национализмот е, пред се', параноја. Колективна и поединечна параноја. Како колективна параноја таа е последица на завист и страв, а над се' последица на губењето на индивидуалната свест... Национализмот е идеологија на баналноста. Национализмот е кич. Тој живее од одрекување и потценување на културните наследства на другата нација“.

Во овие години што ги изедоа скакулците ние постојано ги потценуваме другите и се облекуваме во лажни руби. А најважно од се' е што граѓаните свесно се подложија на групна хипноза на самоизмама. На она што Теодор Адорно го нарекува „фалшлива совест“. Будењето секогаш е ненадејно и трауматично, а главното прашање е дали кај овој народ има останато некаква сила за да се соочи со сопствената вистина. Тоа сега изгледа не како многу тежок потфат, туку речиси и невозможен.

http://www.utrinski.mk/?ItemID=88D10993636B0E4399F75E89F6AA4983

Originally posted by King Originally posted by zabegan Originally posted by King Убава споредба, од секогаш сум го сакал Минхен. браво за тебе... е како тоа си го сакал Минхен а не го сакаш Скопје? И мене тоа отсекогаш ми било енигма.

епа ако не можеш да си ги објасниш сопствените фрустрации, тогаш не ги насочувај...