Квалитет на воздухот во Скопје

Не спорам дека се ефикасни за прочистување, но јонизаторите не се баш тоа што ги рекламираат. Едно многу интересно видео од еден многу паметен дечко:



Честитки за новиот стан!

Значи и ти си глуп. Да протестираш за чист воздух со дизел коли е како да протестираш со јадење месо против убивањето на животни.

Скопје е котлина, ама протестот се случи во Битола. Битола има термоцентрала и многу заболени од рак.

Овие дебилите имаа власт 11 години, воздухот ниту тие ниту сегашните ќе го исчистат. За што точно протестираат никој не може да разбере.

Добро, дали се нормални? Ја гледа некој друг иронијата во протест за чист воздух со возење на коли?

Протест на опозицијата за воздухот во Битола 29/10/2020 Опозициската ВМРО ДПМНЕ вечерва по втор пат излезе на протест во Битола. Овај пат протестираа за како што рекоа загадениот воздух. Протестот со автомобили го започнаа во 19 часот од пред паркингот на Педагошкиот факултет, продолжија по ул. Васко Карангелевски, Партизанска, 4-ти Ноември, Прилепска, Филип 2 Македонски, Булеварот 1 ви Мај, пред општинската зграда. Вечерва опозицијата протестираше и во Скопје, Струмица, Тетово и Куманово.   Во соопштението од партијата наведоа дека протестите се порадаи неодговорната политика на Владата на СДСМ во однос со најгорливото прашање – загадениот воздух. „Загадениот воздух и во ек на пандемија убива, а власта вели дека тоа е само магла. Поради неспособноста на владата предводена од Заев животот на граѓаните е изложени на опасност. ВМРО-ДПМНЕ апелира поради високата загаденост на воздухот, паралелно со пандемијата на КОВИД-19, бремените жени и хронично болните да се ослободат од работа, и во приватен и во државен сектор. Наместо политиканство од страна на оваа неспособна Влада, потребни се одлуки, велат од партијата. Протестот заврши пред зградата на општина Битола каде рекоа дека вечерашниот протест е со цел да ги потсетат граѓаните за како што велат лагите и измамите со кои се замајувала јавноста на темата здрава животна средина во изминатите четири години владеење.

Тера Телевизија

Originally posted by гитардемон За жал, како што спомна Шилегов во тоа интервјуто што беше постирано овде, иако градот сакал да започне со терцијарна гасификација (до домаќинствата), владата ги посоветувала да не започнуваат, бидејќи Скопје ќе биде дел од пакет-понудата за национален дистрибутер на гас. Логиката е дека ако треба да се формира „Пехчево гас“ или „Демир Хисар гас“, никој нема да се јави на тендер, бидејќи тоа е крајно непрофитабилен бизнис за таков мал пазар. Но ако оди цела Македонија (особено делот од Скопје кој не е покриен од топловодната мрежа) во пакет, тогаш ќе има повеќе заинтересирани наддавачи.

Држи вода тоа, но непотребно ја комплицира постапката, а прашање е дали и под таков услов некој би се нафатил да ја земе терцијарната. Особено, во следниве 2-3 години каде сите компании ќе спуштат инвестиции на минимум.

Подобро парцијално да се оди, а таму кадешто нема интерес, државата да си гради мрежа ако смета дека има потреба и потенцијал за во иднина да даде под концесија веќе изградена мрежа (или јпп). Вака Скопје се кочи, иако и во првата и втората варијанта, Скопје ќе го субвенционира Пехчево.

Има некоја разлабавеност изгледа во тие владини сектори, каде ништо не може во разумен период да се истера како проект, освен екпресниве патишта кои тераат без проблем. Координираност меѓу Град и Влада, исто минимална.

Дури не се гасифицира земјава, секоја друга мерка е скоро залудна. Огромен дел од населението надвор од Скопје се грее на дрва. Новиот закон за задолжително приклучување на парно е фантастичен почеток (за Скопје), но остатокот од државата ќе мора да го чека гасот.

За жал, како што спомна Шилегов во тоа интервјуто што беше постирано овде, иако градот сакал да започне со терцијарна гасификација (до домаќинствата), владата ги посоветувала да не започнуваат, бидејќи Скопје ќе биде дел од пакет-понудата за национален дистрибутер на гас.

Логиката е дека ако треба да се формира „Пехчево гас“ или „Демир Хисар гас“, никој нема да се јави на тендер, бидејќи тоа е крајно непрофитабилен бизнис за таков мал пазар. Но ако оди цела Македонија (особено делот од Скопје кој не е покриен од топловодната мрежа) во пакет, тогаш ќе има повеќе заинтересирани наддавачи.

Колите имаат учество во загадувањето но не во таа мера колку што учество зема греењето,бројките се зголемуваат во вечерните часови што укажува дека со палењето на ќумбињата и што се не се гори во нив е главната улога во загадувањето + сите депонии кои повремено горат а се во околина или во рамки на градот.

----------------------------------------
Концентрацијата на отрови во воздухот се зголемува по 17 часот

Аерозагадувањето е највисоко навечер. Ова го покажуваат графиконите на Министерството за животна средина. Во нив се гледа дека по 17 часот се зголемуваат концентрациите во воздухот. Во тој период граѓаните се враќаат од работа, има гужва низ улиците, а во домовите се вклучуваат грејните тела. Според графиконите, воздухот не е толку загаден во раните утрински часови и попладне, период кога сообраќајот не е густ. Пред два дена најмногу загадување е измерено во Кавадарци со присуство на 361 микрограм ПМ 10 честички во воздухот. 291 микрограм ПМ 10 вчера беа измерени во Куманово, а во скопскатата населба Лисиче 280 микрограми ПМ 10 честички во воздухот. Овие мерења се од пет до седум пати поголеми од дозволената граница на загаденост. Според владата, се преземаат мерки.

„Незалудно се оние проекти замена на стари печки и подобрување во тој дел за да се заменат со горива коишто нема да ја загадуваат животната средина, така што само би додал дека ова е дел од проблемот и сигурно дека натаму треба заеднички да работиме и граѓаните и институциите во таа насока“, рече Душко Арсковски, портпарол на Влада.

Со речиси 9 милион евра, пари од Светска банка догодина општините ќе можат да искористат проекти за енергетска ефикасност. Ќе се реконструираат општинските објекти. Општините ќе може да аплицираат за замена на загревањето во училиштата со еколошко, рекоа од министерството за економија во емисијата Економски магазин на Алсат.

„Зградите мораат да ги исполнуваат критериумите коишто се утврдени претходно, а тоа се, да се сеизмички отпорни, да се стари најмалку 10 години…, рече Валентина Старделова, министерство за економија.

Догодина економија повторно ќе дава субвенции за граѓаните. Новина е што ќе се доделуваат субвенции за фотонапонски соларни панели за крововите на домаќинствата кои ќе заменат електрчна енергија. Од денеска се поставени два уреди за 24 часовен надзор на воздухот во Скопје – во Карпош и Лисиче, кои ќе собираат податоци за квалитетот на воздухот 24 часа на ден во текот на наредните 12 месеци. Со анализа на добиените податоци попрецизно ќе се откријат поединечните извори на загадување на воздухот во градот, велат од УНДП.

https://alsat.mk/mk/

Увозот на половни возила не запира: ООН потврдува дека се значаен извор на аерозагадување [инфографик]



Првиот глобален Извештај за влијанието на половните возила врз животната средина „Половни возила и животната средина“ на Програмата на Обединетите Нации за животна средина (УНЕП) дава загрижувачки податоци за извозот на автомобилскиот крш во неразвиените земји и земјите во развој, меѓу кои е и Северна Македонија. Дури 14 милиони половни возила биле извезени низ светот во периодот од 2015 до 2018 година, од кои околу 80 отсто заминале во земјите со ниски и средни примања, а половина од нив се нашле во Африка.

Извештајот на ООН предупредува дека брзорастечкиот глобален возен парк е голем извор на загадување и предизвикувач на климатските промени, а транспортниот сектор е одговорен за речиси една четвртина од глобалните емисии на стакленички гасови поврзани со енергијата. Исто така, издувните гасови од возилата се значаен извор на ПМ-2.5 честички и азотни оксиди, кои пак се најчестите причинители на загадувањето на воздухот во градските средини.

„Развиените земји мора да престанат да извезуваат возила кои не ги задоволуваат стандардите за животна средина и безбедност и кои повеќе не се сметаат за употребливи на патиштата во нивните земји, додека земјите увознички треба да воведат посилни стандарди за квалитет“, нагласува Ингер Андерсен, извршен директор на Програмата на ОН за животна средина (УНЕП).

Таа дополнува дека протокот на половни возила од развиените земји кон земјите во развој и неразвиените земји е всушност извоз на загадувачки возила, а сето ова во голема мера се случува нерегулирано. Андерсен вели дека прочистувањето на глобалниот возен парк е приоритет за исполнување на глобалните и локалните цели за квалитетот на воздухот.

Извештајот на УНЕП се заснова на длабинска анализа на 146 земји, која покажува дека дури две-третини од нив имаат „слаби“ или „многу слаби“ политики за регулирање на увозот на половни возила. Токму Источна Европа е втората светска дестинација, веднаш по Африка, каде завршиле 24 отсто од вкупниот број на извезени половни возила во светот. На пример, просечната возраст на увезените половни возила во африканската земја Гамбија била речиси 19 години.
А токму во овој Извештај на УНЕП, Северна Македонија зазема „почесно место“ меѓу земјите кои се оквалификувани дека имаат „слаби“ политики за регулирање на увозот на половни возила, во која е дозволен увоз на возила со ЕУРО 3 стандарди на емисија. Во оваа група со „слаби“ политики од земјите во Источна Европа и поранешен СССР сме заедно со Босна и Херцеговина, Србија и Узбекистан, а земји како Казахстан, Украина, Таџикистан, Белорусија, Албанија и Азербејџан имаат построги критериуми за увоз на половни возила.

„Мета.мк“ веќе подолг период предупредува за просечната старост на автомобилите, која лани во земјава изнесувала 19,3 години. Во меѓувреме, бизнисот со увоз на половни возила си тече непрекинато, при што од јануари до септември 2020 година биле увезени 16.692 половни возила во земјава. Од 2009 година до денеска, во Северна Македонија биле увезени фрапантни 356.481 употребувани возила, покажуваат податоците на Царинската управа на РСМ.

Извештајот на УНЕП предупредува дека половните возила не се само извор на аерозагадување во градовите и предизвикувачи на климатските промени, туку и опасност по безбедноста во патниот сообраќај преку зголемување на бројот на сообраќајни незгоди со загинати лица. Прецизно е наведено дека во земјите со „слаби“ и „многу слаби“ политики за регулирање на увозот на половни возила, постои многу висок просек на загинати во несреќи на патиштата.

https://meta.mk/uvozot-na-polovni-vozila-ne-zapira-oon-potvrduva-deka-se-znachaen-izvor-na-aerozagaduvanje-infografik

Амбициозниот План за чист воздух остави многу нереализирани обврски

Голем дел од мерките предвидени во двегодишниот План за чист воздух се далеку од реализација. Амбициозниот документ, кој предвидуваше намалување на аерозагадувањето до 50 отсто во Скопје и од 30 до 50 отсто во другите градови се реализира веќе втора година по ред, но не во сите сегменти кои се планираа. Замената на старите грејни тела кои работат на фосилни горива со инвертер клими, инвестициите во енергетска ефикасност на јавните објекти и обидите да се намалат дивите депонии, а да се зголеми јавното зеленило, се меѓу најспроведуваните во Скопје и другите општини низ земјава.

Сепак, изостануваат посериозните инвестиции во управувањето со отпадот, не само од аспект на нелегалното исфрлање, туку и во редовната работа на комуналните служби, системот за селекција и рециклирање, нема казни за несовесните загадувачи, ниту пак зајакнување на ингеренциите и бројноста на инспекциските служби. Тешко оди и поправката на мерните станици за загадување на воздухот, кои неколку години по ред чекаат на реализација на тендерите за да се оспособат и да ги мерат сите видови ПМ честички и другите извори на аерозагадување.

Пандемијата на ковид-19, исто така, не донесе ништо добро за инвестициите во животната средина, туку ги пренасочи финансиските приоритети, со што ја удвои опасноста во претстојната грејна сезона, која е позната по високи концентрации на загадувачки материи во воздухот. Граѓанската „О2 Иницијатива“ неодамна реагираше на новите планирани кратења на буџетот предвиден за животна средина.

„До кога ќе се крати од животната средина? Се давиме во ѓубре, ама за чистење на дивите депонии со ребалансите на буџетот годинава се предвидени 90 отсто помалку средства. Во моментов 21 инструмент од мерните станици за мерење на квалитет на воздухот не работат, но две третини од средствата наменети за набавка на делови и нови инструменти се скратени. Оваа година нема дотации за општините Битола, Новаци, Могила, Кичево, Чаир, Гази Баба, Центар, Аеродром, Кисела Вода, како надоместок за производство на енергија од фосилни горива“, велат во „О2 Иницијатива“.

Граѓанските активисти се незадоволни што загадениот воздух, почва и вода не се приоритети на Владата, што доцни чистењето на токсичниот линдан, како што и нема пари за фекални колектори и заштита од порои.

„Нè сотреа загаден воздух, вода и почва, ама упорно се крати од средствата за животна средина. Отстранувањето на линданот од ОХИС се најавува секоја година, но таму не е проблем само тој, туку и живата и други канцерогени супстанции. Наместо да сведочиме за конечно чистење на сите токсични супстанции од тие мегатонски канцерогени депонии, 70 отсто од средствата за отстранување на линданот се тргнати“, велат активистите.

Со Програмата за намалување на аерозагадувањето за годинава најавена беше замена на системите за затоплување во 45 градинки и 29 училишта, а Министерството за животна средина и просторно планирање информираше дека во план е до 2024 година да не постои ниту една институција која загадува. Објавен беше и повик на кој општините можеа да конкурираат и да добијат до 100.000 евра за замена на нееколошките системи за греење во градинките и училиштата, здравствените и административни објекти во најзагадените градови.

Сепак, голем дел од мерките сè уште чекаат да дојде нивниот момент. Потребата од почести контроли и уште поважно, поажурно санкционирање на загадувачите, требаше да се обезбеди со зајакнување на капацитетот на инспекциските служби. Мерните станици требаше да бидат опремени, но според најавите од Министерството за животна средина и просторно планирање за ова ќе треба да се почека до крајот на годината. Идната година ќе ја почекаат и вработувањата на нови инспектори за животна средина, кои ги предвидуваше Планот за чист воздух.

„Во врска со предлог планот за нови вработувања за 2021 година, кој го изработува секоја државна институција очекуваме, со оглед на сложените финансиски предизвици од епидемијата, сепак да биде овозможено одреден број на нови вработувања на инспектори по сите три основи, животна средина, природа и водостопанство“, информираат од Министерството.

Од таму велат дека интензивно се работи и на решавање на проблемот на замена на застарените мерни инструменти со нови. Лани се набавија шест инструменти за мерење на PM-10 честички, од кои едниот е монтиран во станицата Гази Баба, а другите во станиците Лисиче, Велес 2, Кавадарци, Кичево и Гостивар. Некои станици, сепак, за функционална опрема ќе треба да почекаат уште две години.

„Набавка на една нова мониторинг станица за Гевгелија и замена на мерните интрументи во Битола 1 се веќе реализирани во рамките на проект финансиран од ИПА програмата за прекугранична соработка со Грција и опремата е инсталирана и пуштена во функција. Во тек е набавка на инструменти за мерење на концентрација на PM2.5, два инструмента ќе се набават со финансиски средства од Буџетот на МЖСПП и ќе се инсталираат до крајот на годинава. Останатиот дел, во рамките на проект финансиран од SIDA, планирана е замена на 11 застарени инструменти од ДАМСКАВ со нови. Замена на другите мерни инструменти е планирана и со ИПА 2 програмата и во периодот до 2022 година ќе бидат комплетно заменети“, информираат од Министерството.

Една од мерките која ја предвидува Планот за чист воздух е и замената на печките на дрва во Скопје и во општините Битола, Кичево и Тетово, кои во изминатите години ги регистрираа едни од нависоките концентрации на ПМ-честички во светот. Мерката важи за индивидуалните домови кои можат да се снабдат со нови инвертер клими, кои се субвенционираат со 100 отсто од сумата, односно максимум до 1.000 евра.

Јавниот повик во Скопје сè уште е отворен, но сепак, дел од мерките во Планот за воздух, кои се однесуваа на главниот град не се ниту блиску до реализација. Така документот предвидува во изминативе две години, 10.000 домаќинства да се приклучат на постоечкиот топлински оператор БЕГ, а топловодната мрежа да се прошири. Предвидено беше Скопје да нема калливи површини по кејовите на Вардар и Лепенец, како и да бидат расчистени дивите депонии и дивите населби каде многу често се палат огнови на отворено.

Во Градот Скопје велат дека преземаат повеќе мерки за намалување на аерозагадувањето. Една од нив е и формирањето на новото јавно претпријатие Градски Енергетски Системи по преземањето на топловодната мрежа во Скопје. Во моментов се работи на завршување на административните постапки за добивање лиценца, по што, градските власти најавуваат дека ќе започне со дистрибуција на топлинска енергија. Мерките за проширување на мрежата и приклучување на нови корисници, велат во Град Скопје, ќе мора да почекаат.

„Во моментов трае јавниот повик за субвенции на граѓаните за набавка на инвертер клима уреди, каде во соработка со Владата ќе се доделат над 5.000 субвенции, со максимална висина од 62.000 денари. Град Скопје и во 2018 и 2019 година доделуваше субвенции за граѓаните за набавка на инвертери кога беа доделени 20 милиони денари, односно 1.379 субвенции, како и по 15 милиони денари за субвенции за набавка на печки на пелети. Субвенционираме и обука на оџачари, како дефицитарна струка, како и чистење на оџаци“, информираат од Градот Скопје.

Градските власти велат дека во континуитет работат и на чистење на постоечките диви депонии и на спречување на создавање на нови, со константни контроли и патроли на инспекторите и комуналните редари. Сепак, уредувањето на големите депонии, како што е Вардариште, признаваат дека ги надминува нивните можности. Тоа, велат дека е комплексно прашање и за решавање ќе биде потребно да се ангажираат повеќе институции.

https://meta.mk/ambicziozniot-plan-za-chist-vozduh-ostavi-mnogu-nerealizirani-obvrski/

Топаана мириса на изгорена пластика

На самиот старт на грејната сезона, ваква е сликата во населеното место Топана. Мирисот на чад од огревно дрво и согорена пластика е првото нешто што ќе го почувствувате кога ќе поминете низ ова населено место. Падот на температурите и почетокот на грејната сезона го вкучи алармот со загадувањето на воздухот.

Локалното население не сакаше да зборува пред камерата, но вели дека се снаоѓа да го затопли својот дом со што ќе најде, бидејќи пари за огревно дрво не можат да си дозволат.

Од Министерството за животна средина и инспекторатот за животна средина, велат дека не е во нивна надлежност да постапуваат доколку некој пријави дека во местото каде што живеат е загадено. Надлежност за да излезат инспектори на терен има самата општина, во овој случај Чаир. Од општината велат дека никој не пријавил дека во Топана воздухот тешко се дише.

„До Инспекторатот на Општина Чаир засега нема поднесени пријави од страна на граѓани за тешка миризба во овој дел од општината. Инспекторите се постојано на терен и согласно нивните надлежности имаат изречено казни за палење на оган на јавно место со цел спречување на загадувањето на воздухот. Од друга страна, инспекториите немаат право на влез во домовите на граѓаните за да се направи увид на што се грееат граѓаните“, велат од општина Чаир.

Загадувањето на воздухот е тема која се актуелизра во јавноста откако ќе почне грејната сезона.Македонија неколку години наназад се наоѓа меѓу првите десет држави во светот како најзагадени.

https://alsat.mk/mk/топаана-мириса-на-изгорена-пластика/

Земете по еден прочистувач за воздух дома и нема да има потреба од било каква студија, нека не трошат пари џабе туку да ги пренаменат
Од Мај па до денес ниту еден ден не ми покажал повеќе од една цифра.
За разлика од минатата зима каде стално беше меѓу 50-200...