Квалитет на воздухот во Скопје

европски метрополи(Милано на пример) овојо проблем го решаваат со забрана на движење на моторни возила во централно градско подрачје.Не е проблем Фосил тоа што се увезоа возила со еуро1 и 2,туку што има премногу возила на улиците.кога студирав во Скопје во средината на 90-тите немаше волку коли на улица,а како пример наведувам дека беше чест случај да се види трка на југовци на партизанска среде бел ден,што денес е незамисливо со оглед на тоа колку коли има.сега за релација Тафталиџе-Чаир треба најмалку 1 час а тогаш 15-20 минути.е тука се ствараат вишокот на издувни гасови.

посебна приказна се таканаречените ЕУРО норми кои се утврдуваат кога колата е на ваљаци во тест полигоните и кога симулираат градска вожња-не е тоа вистиски показател,се `вози` со мала туража рамномерно.при секое додавање на туража сликата е друга.

Друг пример-спортските коли со помоќни мотори кои во Скопје ги има не баш малку(нови),при нормална вожња генерираат над 500 грама ЦО2 на километар што е многу и за Југо,значи паѓа во вода увозот на половни возила,а и тогаш југо9берз еуро норма) се заменило со Голф3кој е со еуро2 норма-разликата е 2 класи

Добро е... денес... падна под 500, ама пак е над 300 и е прилично висок....

Сегашен квалитет на воздух  24 Ноември 2011 17:20 часот
Квалитет на воздух
Опасно

Сегашно ниво: 372 
Вредност на Индексот
 » > 300 
Ниво за здравје
 » Опасно 
Мерки за претпазливост
 » Сите треба да избегнуваат секаква физичка активност надвор

PM10 (прашина) [µg/m³] 24 час. просек ---> 521,67 

SO2 [µg/m³] 1 час. просек ---> 25,89 

NO2 [µg/m³] 1 час. просек ---> 29,63 

CO [mg/m³] 8 час. просек ---> 3,47

Вредности од изминатите 12 часа

Мило ми е што ова допре до пошироката јавност.

Но не се согласувам со на некој начин релативизирање на проблемот, и посочување на вина кон географските и временските одлики на Скопје и периодот во кој се наоѓа. 

Точно е дека зимно време, а поготово овој период кога дожд не е паднат по подолго време, и ветер кој го нема... загаденоста е поголема, поизразена и повидлива.

Но, проблемот е далеку поголем и посериозен.

Скопје е загадено во текот на целата година, и мислам дека треба сериозно да се фатиме со решавање на овој проблем, наместо само да даваме препораки за движење на граѓаните.

Јас еве, денес не отидов во школо, баш поради тоа. Полн сум со шлајм, со секрет, едвај дишам, кашлам, и не запирам од кивање. Да, настинка е... Ама од што? 

Значи треба да се гледа посериозно, најпрвин да се анализира добро состојбата, односно извори на полутанти, причини, географски и метеоролошки карактеристики, потоа да се увидат сите елементи на проблемот, да се класифицираат, да се изготви стратегија за решавање на проблемот и да се почне да се решава, и тоа итно.

Јас не сакам да си играм некој експерт за екологија или да се правам паметен. Но посочувам дека воздухот во Скопје е навистина загаден и дека тоа ми пречи, а им пречи и на сите скопјани, иако со време и се навикнавме.

Сакам да кажам дека екологијата на еден град, и здравјето на неговите граѓани се работи од огромна важност. Бидејќи ако не се, и ако се нарушени, тогаш градот ја губи својата смисла на постоење.

И не е работата клавитетот на воздухот да го сведеме од Опасен и/или Многу Нездрав, на Нездрав и да речеме: ‘‘знаете не е чист ама може да се диши, па што сакате вие, град е ова не е планина‘‘. Тоа е многу погрешно.

Ќе бидам задоволен кога воздухот во Скопје ќе биде квалификуван како Здрав (а за заж тоа се случува само кога има (после) поројни дождови, и после силен или континуриан ветер. Ама неможеме на тоа да се ослониме. Таквите денови во Скопје многу малку ги има, и што правиме тогаш со останатите, ќе се гушиме и ќе се надеваме на дожд или ветер.

Го гледав вчера Јанко, и навистина ме изнервира малку. Човекот си даде за право да објаснува зошто е опасен воздухот во Скопје, без никакви знаења околу тоа што придонесува кон оваа ситуација.

Па наместо, како што јас посочувам и како што реално е, дека загаденоста на воздухот во Скопје е голема веќе подолго време, како ‘‘последица‘‘ на сувото и ладно време и немањето на дожд и ветер, тој рече дека само овие два дена било така поради ‘‘дождот‘‘ кој паднал и поради што се создала магла. Ко прво тоа не беше дожд, дали едвај беше заросување. Ко второ, магла има веќе подолго време, поготово во ноќните и утринските часови, и не е присутна само во изминативе неколку дена.

Но, како што реков, временските услови ама баш не се виновни за тоа што се случува. Временски услови се, неможе да ги промениме. Но можеме да направиме промени и да го подобри квалитетот на воздухот, со мерки кои зависат од нас, луѓето. Да ги елиминираме или да ги донесеме до минимум причините за загадување на воздухот. Барем тоа можеме, секако, ако сакаме.

Причини за загадување на воздухот се: големата количина и концентрација на моторни возила со ниска еколошки стандарди за издувни гасови (збориме со татко ми за ова, и ми вика, да ја однесеме нашава кола во германија на технички и регистрација, ќе ни речат носете на преса, ова не е за да се регистрира во сообраќај), бавниот сообраќај и големите застои, потоа малата количина на вегетација (да се разбереме околу ова, не дрвца по тротоари и булеварски жардињери, зборувам за широки зелени површини а.к.а паркови), за која не само што слободниот простор во централното подрачје се смалува (како предуслов за изградба на нови паркови) туку и се намалува и се нарушува површината на веќе постоечките паркови. Пример и ‘‘Жена Парк‘‘. Потоа изградбата на нови објекти, кои во тек на изградба да прават загадување, но да речеме дека тоа е привремено. Многу позагрижувачки е нивната зафатнина на простор, односно едноставно се помалку и помалку простор останува за струење на воздух, се одзима од средината за потребата на објектите. И не само што одзимаат простор, туку и поставеноста е многу лоша. Не сакам да ме сфатите погрешно, не се работи за Скопје 2014, се работи за цело градско подрачје, вклучувајќи го и Градски Ѕид како голема бариера за протокот на воздух, иако тука се применети решенија за намалување на ефектот, но со изградба и на други објекти наоколу, тие решенија губат на цел. Потоа, нередовното миење на скопските улици, многу многу ретко се случува да видам да помине негде цистерна и да ги измие улиците, исто како што и многу ретко, освен кога врне, да видам улиците да се влажни. Зошто е ова важно. Затоа што полутантите, еве пример прашината е потешка од воздухот и се наталожува во ниските слоеви. Влажните коловози прават таа да се лепи на нив, и притоа се следното миење да се отстрани во атмосферската канализација. Истиот ефект го прави и дождот иако неговиот е многу поголем поради тоа што се паѓањето собира честички и од погорните слоеви.

Потоа спомнаа греење на објектите. Па сигурно дека загадуваат. Кога цел центар ни е со ниско-енергетско-ефикасни и ниско-еколошки објекти. Наместо тоа да се среди, ние пак градиме уште објекти за кои нивната енергетска ефикасност и ефект врз екологијата на средината, или пошироко градот се под знак прашалник.

Самата ‘‘расцепкана‘‘ дистрибуција на топлинска енергија од климатизерите е ногу полоша од централно греење и ладење, притоа кај централното се поставуваат и филтри, а кај климатизериве иде право во надворешниот воздух.

Самото ѓубре во градот придонесува до загадување на воздухот, поготово оние мини диви депонии, кои ги има насекаде низ градот. Нивното стоење, скапување, ферментирање внесува отровни и штетни материи во воздухот во градот. 

Истото е и случај и со палењето на ѓубре, гуми, и што и уште не. Што е доста застапено во самиот град но и околу. 

Немањето доволно грижа за парк-шумите Водно и Гази Баба, и останатите паркови во Скопје.

За на крај да дојдат индустриските и енергетсктие капацитети, како што се Усје, Железара, Топлификација (Исток, Тафталиџе, Скопје-север), кои и покрај тоа што се гасифицирани (за Исток сум сигурен, за другиве и не баш) сепак придонесуваат за приликите на загадување во Скопје, нека е водна пареа само, пак е влажност, и ете ти магла....

И кога сме кај маглата, маглата луѓе е влажна, а ова што е во Скопје е суво, сув воздух е, Смог е... добро има нешто и од тоа влага, ама повеќе е прашина и штетни гасови отколку што е вода....

Усје и Железара се премногу блиску, т.е тие се во Скопје.... Исто и за топланиве, кои и мора да бидат.

Но еве, и нека се, во тој случај ќе треба многу повисоки стандарди и мерки за заштита да се преземат, и од самите идустриски капацитети, но и од градот, па и државата. Од кај да ја знам, повисоки оџаци, филтри, многу филтри, зелени бафер (тампон) зони, или пак можност со цефководи, пренасочување на издувните гасови подалеку од Скопје, дури можна и нивна преработка и корист, зависи за што се работи....

И во секој случај садење и создавање на вегетација и зелени површина, ако сакаат и по кровови на згради нека ставаат (што е и одлична идеја, кога сме кај тоа, заедно со соларните панели), ама мора да има...

Еколошки фасади итн.... итн...

И помалку дишење, и ние произведуваме ЦО2 се зезам... се‘ ова што го напишав е за подобро, поздраво и повеќе дишење на скопјани.

Фосил дигна ревоулција. 

Највисока општа вредност на индекс што сум ја забележал до сега е 507.

Иако, од друга страна пак според графиците, нивото на PM10 знае да надмине вредност над 1000, највисоката што сум ја видел е приближно 1100 микрограми на метар кубен.

И навистина е премногу загаден. 

Од следени 5 дена на податоците, само еднаш беше ‘‘Нездрав‘‘, два пати ‘‘Многу Нездрав‘‘ и два пати ‘‘Опасно‘‘. А еве го па сега, нејќе да се спушти под 500, а камо ли 300. 

Денес бев да садам во Мршевци, па мислам дека таму беше почист одколку во Скопје, иако локацијата е едвај километар од Окта, и толку воопшто дали има. Не велам дека таму воздухот беше чист, сигурно беше над 300, ама во секој случај полесно дишев таму одколку во Скопје.

Квалитет на воздух измерен

на: 23 Ноември 2011 во 18:32 часот на мерна станица Центар (улица Македонија)

Квалитет на воздух : Опасно

Опис за нивото на квалитет на воздух

Сегашно ниво:

 500

Вредност на Индексот 

 » > 300

Ниво за здравје 

 » Опасно

Мерки за претпазливост 

 » Сите треба да избегнуваат секаква физичка активност надвор

Измерени вредности на загадувачки супстанци (полутанти) измерени на   23 Ноември 2011 во 18:32 часот  

PM10 (прашина) [µg/m³] 24 час. просек ---> 780,19

SO2 [µg/m³] 1 час. просек ---> 38,46

NO2 [µg/m³] 1 час. просек ---> 60,10

CO [mg/m³] 8 час. просек ---> 4,65

Вредности на полутанти во изминатите 12 часа

Лаик сум во врска со темава, но од луѓе кои се доволно образовани за ова, дел од вината што Скопје е толку загадено е и самата причина што лежи во котлина, а со самото тоа концентрацијата на штетни материи во воздухот е поголема. Од друга страна, и во соседството се користат и постари автомобили, автобуси и камиони па не се гушат у смог, ене на крај краева Берово е цело со половни коли ама е чисто ко солза. Не дека може да се споредува Берово со Скопје, ама самите си го загадуваме градот.

Скопје го загадуваат фабриките во најголем процент а потоа издувните гасови на возилата. Единствено воздухот ќе се прочисти ако сите возила бидат на електричен погон а фабриките се дислоцираат

Скопскиот воздух за жал е многу лош, поготово во зима. За сите е опасно, ама најжалосно е за децата, особено претшколска возраст. Во таа возраст (0-5 години) има директна докажана поврзаност меѓу загаден воздух и појава на респираторни проблеми, алергии, астма и проблеми со имунитет подоцна.

Старите дотраени возила, и особено камиони и автобуси имаат добар удел во загадувањето на воздухот. При технички преглед пропишано е колку сулфур, СО и СО2 смее да има во издувните гасови. Има можност и мерни инструменти за да се измери колку и каков квалитет имаат издувните гасови на возилата, но не се користат освен во ретки ретки случаи, па и тогаш се толерира. Сите сме виделе каков чад излегува од ауспустите на стари автобуси, не само градски, туку и меѓуградски, па потоа дотраени камиони, цистерни... За старите автобуси од ЈСП знам дека бидејќи се моторите толку стари, порано ставале директно уље во дизелот за  да може колку толку да работат. И потоа ние дишеме испарувања од прегорено уље, едно од најканцерогените супстанци.

Сепак мислам дека најголем проблем со фабриките, кои се што се вика, среде град. Железарница, Усје, топланите... Еден куп примери. Цела индустриска зона во Ќерамидница/Автокоманда е на само 2,5км воздушна линија од плоштадот Македонија. Железарницата е на 3км. МЗТ и десетината мали фабрики на тој простор се на 4,2км. Усје исто 4,2 км. Најдалеку е Охис (а итоа е блиску!) со 6км.

Тешки загадувачи, како Железарница, Усје, Охис НЕ СМЕЕЛО да се дозволи да се градат таму каде што се денес. Некој ќе рече, градот не бил проширен толку во тоа време. Колкав и да бил градот, да направиш челичара на 3км од центарот на тогашно Скопје, треба да си неписмен (претпоставувам дека баш ова биле тогашните планери, неспособни апаратчици).

Да се разбереме, јас не сум против фабрики. Нека има. Ама денес има толку добри начини на заштита, такви hi-tech филтри, постројки за филтрирање на вода, воздух, земјиште, што загадувањето нема да биде толку изразено.

За жал, нашите фирми штедат (зашто hi-tech филтрите се скапи), а власта ги толерира, поготово најголемите загадувачи. Зошто? Затоа што  најголемите загадувачи истовремено и се мускулите за билдање на статистиката, бројки како извоз, БДП, економски раст. Најголемите загадувачи се и меѓу најпрофитабилните фирми, имаат кеш и да платат казна ако треба.

Еве неодамна имаше и вест за тоа:

http://telma.com.mk/index.php?task=content&cat=1&rub=4&item=12389

Поставувале филтри, ама ќе им требале 3 години за тоа?! Господа од Макстил, на чело со генералниот Минчо Јорданов: за 3 години може цела фабрика дупло поголема од Железарата да изградите, а не па филтри да поставите.

Само, убаво се поврзува Минчо со секоја власт, и тоа е. Ќе треба како во Велес да излеземе сите на улица изгледа.

Јас лично би се ангажирал повеќе на оваа тема, бидејќи не сакам утре моите деца да имаат проблеми со здравјето, зашто денес сум бил пасивен набљудувач.

И уште расте, сега е на 306.

Ќе пробам да потикнам дискусија и дебата на оваа тема.

Што се случува во Скопје?

Се гушиме.

Во Скопје квалитетот на воздухот е многу низок, и концентрацијата на смог е огромна, а ретки се деновите кога го нема.

Веќе неколку дена ги следам мерењава, но и да не ги следам ги осеќам на свои гради, бели дробови.

Паднаа температурите, почнува зимата, и периодов е доста суво. Нема паднато дожд подолго време да го ‘‘измие‘‘ воздухот, а ветер практично и нема, да ги издува полутантите и да донесе чист и свеж воздух. Исто како стојна вода, бара, мочуриште, без проток на свежа вода, истото и со воздухот во Скопје се случува. А и не само зимно време, и летно, поготово ако е сушно, да се качиш на Водно, се гледа од горе дека Скопје е покриено со смог.

Но не треба да ги кривиме временските услови или неприлики за тоа што Скопје има загаден воздух.

Бројот на возила е многу голем. Застојот во сообраќајот исто така, и е се почест.

Незнам каква е состојбата со околните индустриски капацитети, дали имаат филтри и дали задоволуваат еколошки стандарди, тоа треба да се испита.

Формата и конструкцијата на центарот особено, не дозволуваат поголем проток на воздух, а ние се повеќе и повеќе го пополнуваме и секое можно останато празно место.

Скопје е во лоша еколошка состојба, и воздухот кој го дишиме е премногу загаден, и тоа преку цела година.

И мислам дека не треба да седиме со скрстени раци и треба да најдеме решенија за овој проблем.

Околу тоа колку влијае на здравјето. Можам да кажам од мое искуство. Јес да пушам (немој некој случајно да се фатил за ова), ама вака не сум се чуствувал никогаш. Откако паднаа температурите и се поголемата загаденост на воздухот, јас едвај дишам. Сабајле станувам во 6 и дур да стигнам до школо ми отидоа градите. Смрди, едноставно смрди. Цело Скопје смрди. Цел ден, цела ноќ.

И после ако тоа е здрав живот, и што сака нека стане градов, и најубавото место на Светот, ама со ваков воздух ништо не правиме.

ПС. Ми се рестартира компјутерот, го имав подобро склопено, па од почеток го пишував, ама тоа е, бетр лак некст тајм.