малку спојката на Паско е дискутабилна за теолошки комплекс, но чим иницијативата е на археолог а не на теолог, повеќе од јасно е зошто и како изгледа предложеното возобновување
http://www.build.mk/forum/forum_posts.asp?TID=720&PN=3
Замислено е да се спои сакралното со световното, да се направи една симбиоза на времето св. Климентово, со времето на двaесет и првиот век. Симбиоза на просторот, значи да се вклопи во крајоликот на цитаделата самоiлова - Самоиловата тврдина, па Плаошник, па св. Јован Канео. Да направиме еден центар којшто ќе ги спојува сите овие елементи. Значи св. Климентовото време со дваесет и првиот век, сакралното со световното. Што значи тоа? Значи во изградениот, во возобновениот св. Климентовиот универзитет ќе има и свешtеници и монаси, бидејќи најверојатно таму ќе биде пренесен Теолошкиот факултет или средното Богословско училиште на МПЦ и други луѓе коишто ќе се занимаваат со наука.
Генерално се знае како ќе изгледа универзитетот и тоа е прифатено на првата седница на Oдборот за возобновување на Св. Климентовиот Универзитет. Ќе бидат изградени објекти во кои ќе бидат сместени Теолошкиот факултет можеби, а можеби Богословијата, потоа со сигурност ќе биде сместена Галерија на икони, и еден голем библиотечен центар, бидејќи св. Климентова книжевна академија не може да се замисли без една богата библиотека. http://preminportal.com.mk/content/view/21/54/
Камбанариите се сродни со пирговите - средновековни камени кули за набљудување, каде формата ја следи функцијата, па така пирговите најчесто имале знаме со Крст додека камбаните најчесто имале и имаат конструиран Крст или пирговите се својствени за изолирани Манастири додека камбаните се Црковни Кули кои се користат за објавување на времето за молитва... исто Манастирските и Црковните кули биле најсигурни места за чување на книгите од пожари и кражби, а неретко биле и места за подвиг или во нив биле правени параклиси, таков параклис пример имало во манастирскиот пирг на манастирот Свети Наум во Охрид
денес Пиргови се сочувани во неколку живи манастири во Македонија но со помали димензии како во Зрзескиот, Лесновскиот и Велусинскиот Манастир или како дел од самите конаци како што е во Бигорскиот, Трескавечкиот и Слепчанскиот Манастир додека во поголем број сочувани се на Света Гора
In a long period of time (as early as since the 11 century) there had been made up a special style of playing on the bells, in which the leading role belonged to the rhythm and harmony, not the melody http://www.russianbells.com/acoustics/NICANOROV-Acoustics.pdf
The zvon has a curative property as well. A group of researchers under the direction of a Russian candidate in biological sciences, F.Shipunov, has established that bells work as ultrasonic generators, and ultrasound destroys a morbific environment. The influence of a bell on the soul condition of the man, his sanity is great. For many years, psychiatrist A. Gnezdilov of St. Petersburg has successfully treated many mental diseases by placing his patients under the sounding of bells. Hundreds have been healed. http://www.russianbells.com/akir/korzh-deeproots.html
ZNAČAJ CRKVENIH ZVONA NA ČOVEČIJE ZDRAVLJE
Suprotno od rok muzike, crkvena muzika, naročito zvonjava crkvrnih zvona blagotvorno deluje na ljudsko zdravlje. U ruskim laboratorijama, pomoću ogleda, utvrđeno je da oscilacija ultrazvučnog dijapazona crkvenih zvona odbijaju bakcile kuge i virusa i drugih infektivnih oboljenja. U vezi sa tim ovaj veliki ruski pravoslavni um tvrdi: "Prije svega, zvono nije tvorevina toliko ljudskog koliko Božijeg uma! Nijedan matematičar nije u stanju da izračuna formulu zvona, niti jednačinu njegovog zvonjenja. Pokušali su to i Florenski i Ojler, ali nisu uspeli. Ja verujem da je zvono stvoreno uz pomoć Božijeg otkrovenja, isto kao što je samo tako moguće naslikati dobru ikonu, tako je dvanaestooktavna zvučna simfonija zvona koja su zvonila u velikim manastirima Zadonski, Danilov, Stejski. Na rastojanju od 7 km, prema podacima za merenje, sterilisala je sve patogene mikroorganizme. Oni ne mogu da izdrže oscilaciju ultrazvučnog dijapazona, a ultrazvuk je veoma snažan energetski izvor kojim se mogu seći stabla, razbijati cigle. Prije 12 godina smo istraživali okolinu Jeloholske Saborne crkve u vreme Uskrsa, kada je zvonilo veliko zvono, uništavan je virus gripa. Sve epidemije koje su nailazile sa Bliskog Istoka na jug stare Rusije, u talasima su obilazile rejone u kojima je bilo locirano mnogo većih manastira, crkava, gde je bilo mnogo zvonjenja. Dakle, simfonija zvona ih je odbijala, uništavala. Naši matematičari su izračunali snagu zvonjenja, odnosno moć dijapazona u Rusiji, gde je bilo 80.000 crkava i 1250 manastira, pa se zvuk jednog zvona pretapao u zvuk drugog. Ispostavilo se da se nad Rusijom nalazilo snažno polje u obliku poklopaca koji je moglo odstranjivati i let raketa, i poređenja radi, dok je zvonjenje stvoreno Božanskim snagama radi jačanja prirodne zvukosfere, u biosferi rok muzika je tvorevina demonskih sila", zaključuje doktor Šipunov http://www.pravoslavniforum.com/index.php?topic=361.msg3819#msg3819
Važno obeležje pravoslavnih hramova danas predstavljaju zvona, koja se postavljaju ili na krov hrama, u tornjevima kupola, ili kod ulaza u crkvu, u posebnim zvonicima, ili u blizini hrama, u naročitom zdanju podignutom za njih koji se naziva zvonara.
U periodu gonjenja drevni hrišćani se, naravno, nisu sabirali zvonjavom zvona kao danas, nego ili po prethodnom dogovoru, ili pomoću ličnog obaveštavanja, za šta su služili posebni glasnici. Od četvrtog veka, kada su hrišćani dobili pravo da javno obavljaju bogosluženje, kod njih su počeli da se pojavljuju i javni načini za sazivanje vernih na molitvu. U egipatskim i nekim palestinskim manastirima za to su upotrebljavali trube, u drugim palestinskim manastirima čekić kojim su udarali u vrata kelije svakog monaha.
Zvona su se prvo pojavila na Zapadu. Tako su između sedmog i osmog veka bila već široko rasprostranjena u Francuskoj, Italiji, Nemačkoj i Španiji. To se ne može reći za Istok. Tamo vidimo samo pojedinačne slučajeve upotrebe zvona: tako, na primer, u sporazumu Omara sa Jerusalimskim patrijarhom Sofronijem, posle opsade Jerusalima 628. godine, postavljen je uslov da se ne upotrebljavaju zvona. U devetom veku venecijanski vojvoda Ursus Patrikije, na molbu vizantijskog cara Vasilija Makedonca, poslao je u Konstantinopolj dvanaest velikih bronzanih zvona za jednu ponovo podignutu crkvu. Grčki pak pisci, kada govore o načinima za sazivanje vernih na molitvu, ukazuju samo na "klepala". Postojale su tri vrste klepala: veliko i malo drveno klepalo, i "agiosidiron" (σιδηρον), gvozdeno klepalo koje je pravljeno u vidu savijene, poput duge, gvozdene ili bronzane šipke. Zvona su se na Istoku raširila verovatno tek sa dolaskom krstaša, i dobila su naziv "kampane" (satrapa), verovatno zato što su prvo počeli da ih proizvode u italijanskoj oblasti Kampaniji u sedmom veku. Nakon što su Konstantinopolj zauzeli Turci, koji su mrzeli zvuk zvona, ona ponovo izlaze iz upotrebe na Istoku, ali se zato široko rasprostranjuju kod nas u Rusiji. Može se reći da upotreba zvona nigde nije doživeli tako širok razvitak i primenu u bogoslužbenoj praksi kao u Rusiji. Ruski narod, koji se po prirodi odlikuje velikom muzikalnošću, uložio je u zvonjavu zvona svu silu svog religioznog osećanja, stvorivši neobično bogatstvo raznih vrsta i nijansi zvonjave, koja duboko dira dušu izazivajući u njoj različita molitvena osećanja i doživljaje.
Danas zvona u našoj Crkvi ne služe samo da bi "najavila" to jest dala znak da u hramu predstoji bogosluženje, nego i zato da objave pobedu Crkve, da one koji nisu u hramu obaveste o tome da je nastupio određeni trenutak bogosluženja podstičući ih na taj način da svoje molitve sjedine sa onima koji se mole u hramu. U crkvenom Tipiku i bogoslužbenim knjigama, zvona se označavaju sledećim rečima i izrazima: "bilo" "klepalo", "kampan" "teška" i "zvona". Nije teško videti da su prvi među tim nazivima sačuvani još iz vremena kada zvona nije bilo, nego su verni na bogosluženje sazivani pomoću daske ili šipke u koju se udaralo čekićem ili palicom. Postojalo je i kameno klepalo. Međutim, i nakon uvođenja zvona ponegde su sačuvana i klepala, koja se koriste u određenim slučajevima, posebno u postu i na Strasnu sedmicu. Crkve obično imaju nekoliko zvona, različite veličine i jačine zvuka. U velikim hramovima razlikuju se sledeća zvona: 1) praznično, 2) nedeljno, 3) polijelejno, 4) svakodnevno, 5) malo zvono. Pri tome postoji još nekoliko manjih zvona različite veličine.
Sam zvuk zvona u različitim periodima bogoslužbene godine nije jednak. Zvona zvone na jedan način za prazničnu službu, na drugi za svakodnevnu, na treći za velikoposnu, a na četvrti za zaupokojenu službu.
Pre svega razlikuju se dva načina zvonjave: prvi se naziva "blagovest", a drugi zvonjava u užem smislu reči. "Blagovešću" se naziva zvonjava kada se udara u jedno zvono, ili u nekoliko zvona, ali ne zajedno, nego redom u svako od njih. U ovom poslednjem slučaju "blagovest" se naziva još i "prebiranjem". Zvonjavom u užem smislu reči naziva se ona zvonjava pri kojoj se udara u dva ili više zvona istovremeno. Kada se zvoni u nekoliko zvona na tri zamaha, onda se to naziva "trizvonom". Uoči manje svečanih službi zvoni se samo blagovest, a uoči svečanijih službi nakon blagovesti sledi i trizvon. Za obeležavanje naročitog slavlja u Crkvi trizvon se zvoni i posle bogosluženja: tako biva u sve dane Vaskrsa (Pashe) i u sve nedeljne dane posle Božanstvene liturgije. Zvoni se i na litijama. Za vreme Liturgije zvoni se u jedno zvono prilikom njenog najvažnijeg dela, takozvanog kanona Evharistije, to jest od pevanja "Dostojno i pravedno jest, poklanjatisja Ocu i Sinu i Svjatom Duhu" do pevanja "Dostojno jest jako voistinu", zbog čega se ovo zvono obično naziva zvonom na "Dostojno".
"Prebiranje" biva 1) prilikom čitanja vaskršnjeg Jevanđelja na Liturgiji u prvi dan Vaskrsa, a po okončanju čitanja završava se "trizvonom"; 2) na jutrenju Vozdviženja, Krstopoklone nedelje i 1. avgusta, na kraju Velikog slavoslovlja, kada se iznosi krst; 3) na Veliki Petak prilikom iznošenja Plaštanice i Veliku Subotu prilikom nošenja Plaštanice oko hrama; 4) prilikom iznošenja upokojenih, opela i sahrane. Nešto drugačiji karakter ima "prebiranje" uoči osvećenja vode u dane hramovnih praznika, a takođe i prilikom posvećenja za episkopa.
Zvonjava za službe razlikuje se i po svome tonu: ponekad ona zvuči veselije, ponekad tužnije. Zvonjava tokom Velikog posta biva "lagana", to jest spora i otegnuta. Nasuprot tome radosna zvonjava se u Tipiku naziva "zvonjavom u svetle (dane)".
Dužina zvonjave se za zvonara određuje time što prema propisu Tipika treba u sebi da pročita ili "neporočne" (17. katizmu), ili 50. psalam. Propisano je da se tokom Velikog posta uoči časova udara u zvono: pre trećeg časa tri puta, pre šestog časa šest puta, pre devetog časa devet puta, pre povečerja dvanaest puta. Osim navede namene crkvena zvona su kod nas upotrebljavana i za upozorenje o požaru, što je nazivano "zvonjavom na uzbunu", kao i za vreme snežnih mećava kako bi se pomoglo putnicima da se orijentišu na putu.
http://www.svetosavlje.org/biblioteka/Bogosluzbeni/Liturgika/Lat_Liturgika_04.htm
модернизирањето оди до таму та има обиди и повикот на заедничка молитва да се автоматизира, што не' доликува на Црковен Храм кој треба да има во себе автентичност, а не имитација на авто аларм и особено не заради поткрепување и потикнување на мрзливост по ѕвонарите чија ревност за биењето на камбаните треба да биде исто толку голема колку и проповедта на Свештеникот, слично како кога по минарињата наместо мујезинот да ги вика верниците на молитва тоа го прави касетофон...
посекако ова во ваква форма прв пат го гледам, а се надевам дека нема да земе замав, иако и за во сред Скопје чинам имам чуено за сличен пример, но не е во ред јавно да покажувам со прст имајќи предвид дека секој има слободна волја и право како да го организира самиот Црковен Живот во сопствената црковна општина, каде повикот може и преку клепало да се врши доколку има кој да клепа...
кај нас Камбаната воопшто Црковното Ѕвоно, освен што е начин за објава на Молитвените церемонии, воедно е и начин за бркање на злото > прво и' со самото тоа што се највува Богослужба односно се мобилизираат верниците на Заедничка Молитва, а потем и' со резонантниот звук кој не само што е мелозвучен туку веќе денес и научно е докажано дека како таков ја обновува структурата на водата односно со тоа и на се живо од околу ... настрана паганското уверување односно симплификација дека ѕвегорот на ѕвоната ги сотрува лошите духови што како индиректен заклучок може да се изведе и од будистичкото користење на ритуални ѕвона [1][2] но на кои исто би можело да се гледа пред се ко разглас како што е и претежно случај кај нас [3] во овој контекст интересно е да се наведе дека ѕвоната уште во неолит се застапени ширум светот иако најнапред како рачни [4][5][6] додека кај нас како сакрални се користеле во антиката посведочено во очи погребната поворка на Александар Велики [7] што укажува дека тоа веројатно било пракса во Македонија со оглед дека мајка му Олимпија го организирала погребот но до сега чинам не е најдено ниедно кај нас, археолози поправете ме, чинам попрво ќе најдат неолитско отколку античко со оглед дека во антика тука бил центар на светот па ретко и некоја уметничка или ритуална вредност и да преживеала
што е до модерниот пристап, најверојатно произлегува од самото држење на самата заедница односно архитектот во неа, впрочем тешко е ако човек се сретнал низ архиектонските студи со имиња како гауди или калатрава да не се опушти повеќе од што треба-може-смее во сопствените интерпретации и проекции, особено е тешко ако и самиот не е секојдневно дел од Црковниот живот како би ја сетил(видел) а не сонил потребата и изведбата
Тема - "Храмова Архитектура на XXI век". Емисијата објаснува што претставува современата црковна архитектура: копирање познати модели, стилизација или развој на традицијата? Како, без да се нарушат каноните, да се биде слободен при работата со архитектонската форма? Како да се комбинираат модерната технологија и традиционалните архитектонски решенија на Руската црковна архитектура? Што да се претпочитува - естетиката и функционалноста, оригиналноста на проектот или модуларни конструкции?
Гостин во емисијата - Андреј Анисимов, архитект и реставратор
што е до формата, мислам дека единствено: природен материјал, континуитет на традицијата и истрајност во нивната примена се рецептот за одржливост на изворната Христијанска мисла... слично како музичката паралела во 8-от пост од нишкава би додал: не е исто планински воздух и ароматик со планински мирис, иако оној кој не планинари може ќе биде задоволен и со таква замена односно интерпретација, но тоа незначи дека треба да заборави на планините, иако во основа не е ни битно колку и дали нашата е најубава планина - колку што е битно самото планинарење, но кога човек нема кондиција ни на точак не се качува не па планини да спојува...
доста градители сакајки да му угодат на успаниот и комфорен менталитет на современиот човек се на мисла дека промени во редот се неопходни, иако и самите незнаат зошто! на мисла сум дека бараат само оправдување за немоќта пред модернистичките страсти (каде функцијата е подредена на формата), што е во ред доколку постои свест за нив па истото тоа оправдување да биде повеќе исклучок него да стане правило, особено бидејќи денес се нема префинет пристап како што навистина и’ треба и доликува на оваа спасоносна архитектура, туку се оди на инстант зачини почнувајќи по малку од надвор(утре ништо чудно и внатре), иако менувајќи го надворешното почнува да се менува и внатрешното! и пак сето тоа е прифатливо и разбирливо доколку е неопходно заради сиромаштво или болест, но при изобилство и здрав ум греота е да се расипува традицијата заради која и сме тоа што сме... можеби дошло време да не се биде, него само какво такво нека е, па што биде биде!?
Архитектурата, която е едновременно част от духовния свят и от материалната реалност, се формира и видоизменя във връзка с промените в света на идеите, в културните традиции, в бита и в обществените структури. Изключение не прави и сакралната архитектура, въпреки че притежава своеобразни характеристики. http://www.pravoslavieto.com/art/architecture/simvolika_sakralna_arhitektura.htm
иако цело писание од линкот е на место, сепак цитираниов пасус ако се разбере буквално може да доведе до смели отстапки какви што пример треба да биднат меѓу француските руси, за кои (изнудено)оправдување ќе бараат и одредени теолозите денес http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=41553...
не дека ние сме исклучок, просечен пристап има и кај нас, иако сеуште потпросечен како примеров од париз не сме дочекале, но своеволните експерименти во народот кои се подигаат без благослов не ме чуди и да го надминат наскоро
Некои духовници забележуваат дека дури и Црквата секогаш не води сметка за тоа какви проекти за цркви прифаќа, па ни се случува и невиден модернизам, кој нема врска со црковната архитектура на овие простори и не соодветствува со православието.
За ова, велат, исто како и за бизнисот во „оброчиштата“ и разните места со божемни свети лековити води кои носат огромен профит, поскоро треба да се позанимава и врвот на МПЦ.
Јавна тајна е дека поединци во ова гледаат доходовен бизнис, знаат дека „светите“ места кои се обележани со крст државата потешко ги урива и на тој начин ем остваруваат пари ем узурпираат државно земјиште кон кое со тек на годините се однесуваат како кон лична сопственост. http://preminportal.com.mk/content/view/992/54/
...
Местото
"И Он рече:-He приоѓај ваму. Собуј ги обувките твои од нозете, зашто ова место, на кое стоиш, е света земја" (II книга Мојсеева - 3.5) Во првата глава на првиот дел на својата "Историја на Византија", на 65-та страна Георгие Острогорски за Цариград вели: "Положбата му е избрана со генијална остроумност". Луј Бреје го споменува сведочењето на Вилардуен за возбудата на сировите западни рицари кога го догледале офомниот град опашан со високи ѕидини. Се разбира, како царска круна на возвишеното место е Аја Софија, којашто ја користам како мерка за мерење на Соборниот Храм и на сите Храмови во веки веков. Наведените кажувања ги користам за да го потенцирам значењето на местото.Оној што има прилика да посети повеќе сакрални места, со сигурност може да ви потврди дека од нив зрачи некоја космичка енергија.
Познато е исто така дека доминантните религии ги граделе своите Храмови на урнатините на претходните или пак истите ги приспособувале со едноставна замена на симболите, Постојат без-број примери...
Првата, рационалната, причина, може да биде обидот верниците преку преведувањето на Храмот од старата религија во нова (притоа сметајќи на нивните навики за почитување на местото) полесно да се преведат во новата вера.
Втората - Храмовите да се подигнуваат на местата на подвизите на светите маченици(Св.Симеон Столник во Сирија, Св.Петар во Рим, на местото на стариот стадион во кој римските цареви ги жртвуваат христијаните, односно на местото на кое според преданијата е распнат Симон Петар).
Третата - ирационалната, спомната на почетокот на размислувањата за местото, дека одредени места зрачат со космичка енергија. Нескромно мерено со вакви критериуми, се чини дека со локацијата на Соборниот Храм "Св.Климент Охридски" во Скопје (засега најголемиот и по многу нешта единствениот Храм на Македонската Православна Црква) нешто не е во ред. He смее да се заборави дека градбата е почната под патронатот и двосмислениот благослов на државата со атеистичка идеологија, која не смееше да си дозволи Храмот на религијата, чија негација е базична догма на таа идеологија, да биде изграден на особено место. Тоа е факт. Локацијата за изградба на Соборниот Храм е избрана и дефинирана на некоја маса во некое биро во Скопје. Големо е фарисејството на некои што беа директни учесници во таа работа.
Раскрсницата на булеварот "Партизански одреди" и булеварот "ЈНА" е една од најпрометните во Скопје. Пристапот до плоштадот на Црквата е проблематичен, како што е проблематична и можноста да се паркира автомобил во негова близина.
Co преусмерување на сообраќајните токовиво време на големите собори само се компликува и онака сложената состојба со сообраќајот во центарот на градот. За вревата и оловните гасови да не зборуваме. Од друга страна, Храмот, и покрај својата големина речиси вулгарно е загушен од околните(побрзо изградени) станбени објекти со голема височина. Сме навикнале најзначајните градски Цркви да ги гледаме на отворени простори. Црквите ја пренесуваат енергијата на местото и често пати се наметнуваат при неговото формирање како важни фактори - Св.Петар во Рим, Св.Марко во Венеција, Миланската катедрала... Црква на плоштад. Во Скопје шансата е пропуштена; наместото на несреќнмот хотел "Шератон", наместото на несуденото Градско собрание, наместото на Офицерскиот дом, на местото на Бурмали Џамија, не веројатно ами сигурно на место-то на некој постар Храм... требаше да се изградиЦрква! Зашто, ако олтарот е фокусот надоживужвањето на просторот, времето и односоткон религијата во внатрешноста на Црквата,тогаш Црквата е олтарот на отворениот градскипростор.
Сепак во топлите летни вечери, кога сообраќајот е стивнат, бројни мажи, жени, момчиња и девојчиња, бараат освежување под стреата на Црквата. Овој простор можеби има шанса да стане Место.
...
http://www.scribd.com/doc/80581609/Соборниот-Храм-Свети-Климент-Охридски-во-Скопје
цел осврт во писаниево е прилично информативен, но горниов пасус е неодминлив! на мисла сум дека иако Црквата воопшто, по индустриската револуција во светот почнува пополека да се одминува, денес по конзумеристичката револуција тоа да е речиси правило а не исклукоч, а самите ние и даваме споредно наместо централно место, и фигуративно и буквално, напросто ни станало срам ако не и мака да ја бараме сакралната архитектура по урбаните визури, дури ни како контура а не па жива појава...
можеби ваквата резигнираност е нормален нус ефект, како скриен плач на современата совест, која заради сопственото духовно слепило се чувствува недостојна во најдобар или несвјоствена во најлош случај за каков и да е допир со Бога па макар и попатно визуелен...
а можеби и не сме заслужиле самите да се огледуваме онака како што тоа било случај со нашите предци, бидејќи нели денес сакаме да бидеме во тек и по терк на духот од овој свет и од ова време, предавајќи се и робувајки му на минливото и формалното, наместо на Постојаното и Суштното...
Овој простор можеби има шанса да стане Место.
и е‘ бидејќи Соборноста е во самата Црква а не надвор од неа, но како дестинација истата до сега претежно е алтернативна наместо меинстрим, јасно освен за Великите Денови посветени на Бога, но и тогаш претежно во очи самиот празник локацијата е попосетена, а помалку пред и потоа, што сигурно би било поинаку доколку Храмот беше на градскиот плоштад или на калето(локациски најсодветно), сепак за сето ова никој не е крив освен можеби урбаните планери(порано) а медиумските спинери(денес) чие гајле завршува со првото испиено кафе кај маалскиот чорбаџија, а чии разбирања и интереси најчесто му се наметнуваат на народот наместо да извираат од него, иако и тоа би било прифатливо доколку најискусните и најмудрите се кандидираат и избираат за водачи и стопани, а како такви трипати би мереле пред да пресечат, но колку што ова важи за мирјаните уште повеќе за црковните лица кои се нафаќаат на компромиси!
но и во вакви околности, дури бил само и како потсетник, овој Храм е повеќе од добредојден, а за радост е бидејќи и се повеќе е посетен, всушност Соборниот Храм бил, е, и’ ќе биде Светилник на најпрометната раскрсница во градот, Прибежиште за секој заскитан во градот, Место за Сретение на сите кои веруваат и се надеваат на Бога и јасно Молитвен простор кој в сред хаосот и бучавата подава тивко рака на Смирение кое раѓа Спасение, на кои најнапред им предходи Трпението во кое треба да растеме како би им се спротивставувале на страстите(телесни или душевни кои не одалечуваат од Бога) а со тоа и би се подготвиле за Соборно Славословие и Света Евхаристија...
простете ако некој се најде навреден иако немам таква намера освен да посочам на одредена појава(за некого прифатлива за некого не), но сепак треба да се спомне дека старите навики не избледиле, па повторниот обид за нов централен Храм во Скопје [1] [2] е заминат пострана, иако и тој како нов најнапред беше неадекватно испланиран како простор [3][4]... така ете денес повторно и даваме споредно Место на Црквата и тоа со компромиси кои повеќе се колективна импровизација во "современо" општество но без компас [5]
ништо не е случајно на овој свет, па би прокоментирал наивно, дека можеби и намерно е наметнато или пак прифатено, воопшто свесно позволено, Соборниот Храм да се крене на раскрсница меѓу два булевара кои тогаш носеле воинствени имиња (било тоа така прифатено за спротивност или било тоа компромисно прифатено како мотивирачка симболика), но најверојатно!?, како што веќе спомнав можеби денес и навистина не сме достојни да добиеме повеќе, со оглед дека и навистина сме заборавиле на Бога со чест на исклучоци, времиња кога повеќето од нас се предаваме на минливите и распадливи задоволства од овој свет како што е посесивниот индивидуализам, конзумеризам и материјализам [1]
од раноХристијански базилики во Вардарска Македонија досега се откриени и конзервирани 131 базилика, од која последна е големата базилика од Скупи, но бројот на лоцирани но не откриени и конзервирани е поголем...
додека бројот на средовековни Цркви е далеку поголем, од кои целосно сочувани се 993 вклучително и манастирските...
вкупно зачувани и стари и нови, во РМ има 1.842 православни верски објекти кои се евидентирани во Картата на верски објекти
од новите како архитектонски поспецифичен е Соборниот Храм Свети Климент Охридски кој се одликува со современ неовизантиски стил...
Соброниот Храм во Скопје како современа ротонда иако на прв поглед делува преформалистички, сепак како молитвен простор воопшто не е студен, како што тоа е случај со повеќето нови Црковни Храмови (ширум светот) кои се изведени во бетон, што покрај молитвата посекако е резултат и заради комбинирањето на камен, тула и бакар надворешно, но и прилично масивно дрво внатрешно...
канонски во изградбата нема особени отстапки, единствено можеби требало и морало да се оди со посоодветна и порепрезентативна локација(логично плоштад) и евентуално со помали прозори на тамбурот, но тоа сега веќе и толку не е битно бидејќи и вака овој Храм им е од голема корист на Верниците, особено е значајно што духовно дел од него се петорицата скорешни Македонски Архиепископи Доситеј, Ангелариј, Гаврил, Михаил и Стефан од поставувањето на Каментемелникот на 23.04.1972 и Осветувањето на 12.08.1990 - (1150 год. од раѓањето на патронот) ...
додека за време прогонот на Христијаните службите се одржувале потајно во домовите на верниците познати како Domus Ecclesia, по официјализирањето на Христијанството службите стануваат јавни и се одржуваат во преадаптарaните базилики - дотогашни јавни форуми и храмови, потоа почнуваат да се развиваат различни типови Црковни Храмови во различни периоди својствени за различни простори(градителски школи), а по шизматските разделби својствени за секоја Христијанска деноминација посебно, односно издиференцирани архитектонски форми...
Црковниот Храм типичен за Источното Христијанство во основа се определува на три периоди:
Во рановизантискиот период се синтетизираат разни типови Црковни градби во една целина. Застапени се надолжни(лонгитудални) градби, еднобродни и базиликални, како и градби од централен тип. Рановизантиската архитектура е сочувана во мал број примери, како последица од арапските освојувања во 7 век и појавата на иконоборци(иконокласти) во 8 и 9 век...
Во средновизантискиот период, Протомајсторите(архитектите) настојувале Црковните Храмови да ги развиваат во единствен план од централен тип со купола(која Го симболизира Царството Небесно), градбите со централен план најчесто се во облик на Крст кој е слободно развиен или впишан, а специфично за овој период е постојаноста на ваквиот тип планови, друга карактеристика е поврзаноста на внатрешниот простор и надворешниот изглед. Сводовите се покриваат непосредно по заоблувањата, а не преку дрвена конструкција, а лаковите и внатре и надвор се во иста висина и ширина...
иако има многу, за најрепрезентативен Црковен Храм се смета Црквата Света Софија...
од последниов клип се воочува акцентирањето на "римска" градителска школа, што е недоносено тврдење, бидејќи византиската градежна школа e својствена и се потпира на и ги комбинира сите дотогашни автохотни архитектонски умеења, впрочем самите римски градители се потпираат на односно учат од градителските школи од егејската култура која пак се надоврзува претходно на египетската култура... (+ исправка, официјален јазик во византија бил Коине)
она што Јустинијан го воспоставил како норма и функционално и архитектонски е надоврзување на автохтоните егејски традиции во кои сводот односно куполата била главно обележје за Небото, пример во бронзеното доба тука се јавува кај пајонците, пелазгите, минојците итн., а претходно во раното бронзено доба е дел од месопотамските традиции во асир и сумер...
освен Куполата, значајна симболика има и во страничните калкани на кровот, кои на апсидите почнале да се поставуваат скалесто симболизирајќи го постепеното искачување кон висините, но исто битна карактеристика е и фокусирањето т.е. ограничувањето на прозорите и протокот на светлина низ нив преку т.н. транзени, како главен акцент би се дало на молитвата, односно за умот да не се расејува насочувајки го вниманието на ентериерот, туку да е внимателно присутен на Богослужбите...
за раноХристијанското монаштво инспирација биле јудејските аскети, пред се Терапевти-те (од коинеθεράπων(Terapon) - латински Therapeutae, односно директен превод од арамејскиот збор Essene што значело Исцелител) сепак се смета дека Терапевтите и Есените се два различни реда Therapeutae#Early_Christian_interpretations [1] [2] но за етимологијата на зборот Есени има и други преводи и интерпретации како Духовни Лекари или Служители Божји, исто како што и за Монах се смета дека буквално значи Сам но исто така имало преводи како Единство(едно со Бога(при Бога))Едност ...
...
MANASTIR (koine - μοναστήριον(monasterion)) JE ZGRADA U KOJOJ PREMA UTVRDJENIM PRAVILIMA ŽIVE MONASI ILI MONAHINJE.
• ZAJEDNIČKE NASTAMBE ZA MONAHE POZNAJU I DRUGE RELIGIJE.
• HRIŠĆANSKI MANASTIRI RAZVILI SU SE IZ KOLONIJA EREMITA U EGIPTU, NAROČITO OD KADA JE PAHOMIJE SASTAVIO PRAVILA ZA ZAJEDNIČKI ŽIVOT PO KOJIMA SU SE PUSTINJACI SASTAJALI SVAKI DAN, ZAJEDNIČKI RADILI, MOLILI SE I JELI.
• SREDINOM V VEKA KINOVIJSKE NASTAMBE (KOLIBE = LAVRE) ZAJEDNO SA CRKVOM SU OPASANE ZIDINAMA I TAKO ODVOJENE OD OSTALOG SVETA.
• NAGLI RAZVOJ NA ISTOKU DOVODI DO PODIZANJA OGROMNIH MANASTIRA SA VELIKIM BROJEM MONAHA, U KOJE ODLAZE ČITAVE VLADARSKE I FEUDALNE PORODICE.
• PRVE MANASTIRE U REGIONU PODIZALI SU, PRE DOLASKA SLAVENA, GRCI I RIMLJANI NA USKOM OBALSKOM POJASU UZ MORE I U MAKEDONIJI.
• OKO 890. SV. KLIMENT JE PODIGAO MANASTIR U OHRIDU, ZATIM SV. NAUM NA JUŽNOJ STRANI JEZERA.
• ZA VREME CARA SAMUILA NA PRESPANSKOM JEZERU OSNOVANO JE 11 MANASTIRA.
• MNOGI VIZANTIJSKI CAREVI, VELIKAŠI I EPISKOPI PODIZALI SU MANASTIRE U MAKEDONIJI.
одредени Верници-Богоугодници-Монаси низ вековите се предавале на аскетски подвиг престојувајќи во постојано молитвено тихување на пусти места, доброволно или принудени се повлекувале по непристапни планини и пустини отуѓени целосно од светот, а за престојувалишта користеле пештери, јами, колиби, овие испосници почнале самостојно да подигаат Пештерни Параклиси(Црквички) или здружено за заедничка служба на аскетите кои престојувале на иста планина... пример на Света Гора има многу Ќелии и Колиби, со чие ширење и спојување се создаваат Скитовите и Манастирите...
Келиите(Испосници/Посници/Пештери) се оскудни престојувалишта во кои Монасите се повлекуваат за поусрдно растење во Верата и усовршување на Молитвата(разговор со Господа) преку осамеништво и безмолвие(тихување/исихазам), односно анахоретски(еремитски) живот, додека Колиба најчесто е престојувалиште со покуќнина и Црквичка(Параклис) каде живее помало монашко братство собрано околу Старец(напреден Духовник, ВеликоСхимник)...
Скит е организирана заедница составена од одреден број Колиби каде се практикува идиоритмиски монашки живот, односно поблаг во однос на анахоретскиот, но построг во однос на општежителниот(киновијски) манастирски живот ...
...Во преданието на Источно-православната црква се разликуваат два основни вида монаштво: анахоретско и киновиско живеење. Покрај нив, како посебен вид често се смета и скитското монаштво, кој е средниот пат помеѓу првите два... [1]
освен на Света Гора кај нас сите три вида Монаштво на едно место се среќаваат и во Зрзе каде уште во доцната антика е формиран пештерски монашки комплекс...
специфично за раноХристијанството е притисикот и прогонот на верниците кои како новообратените Христијани најнапред страдале маченички исповедајќи ја сопствената Вера во Исуса Христа заради што биле присилени службите да ги вршат тајно, најчесто по домовите, но кога и тоа станало невозможно и неподносно Верните почнале да бараат прибежиште по горите многу живеејки и испоснички, додека тие што морале да останат во градовите службите и погребот на упокоените почнале да го извршуваат во катакомби
Catacomb (from the Greek kata kumbas, meaning "near the low place or ravine") was originally the name of a particular district in Rome, but later referred to subterranean Christian burial places throughout the Roman Empire. Catacombs have been discovered in Anatolia, Malta, and North Africa, and in the cities of Naples, Paris, Syracuse, Trier in Germany, and Alexandria, Egypt. However, the principal catacombs are those in Rome (about 40 in number). Found mainly along the Via Appia, the Via Ostiensis, the Via Labicana, the Via Tiburtina, and the Via Nomentana, they bear 4th-century names identifying the martyrs who were buried in them.
The construction of catacombs began in the 2nd century. They were initially used for refuge during times of persecution, for the celebration of the Eucharist, for interment of the dead, and for memorial services. By the 5th century, they were no longer used for burial, but exclusively for religious services commemorating the death of a martyr. By the 9th century, catacombs completely fell into disuse and were forgotten until their rediscovery in 1578...
http://orthodoxwiki.org/Catacombs
Како што ни е познато од историјата на христијанската Црква, како и од римското право, првите Христијани имале слобода да се собираат непречено само на гробишта, таканаречени катакомби, каде биле погребувани првите христијани како маченици. Такви катакомби и до денеска се сочувани околу Рим, како што се: најпознатата Свети Калист, потоа Свети Себастијан, Света Цицилија, света Текла и др. Околу нивните вечни почивалишта малата прогонувана христијанска заедница се собирала и го прославувала севишниот Бог, како и Господа Исуса Христа. Но истовремено се развивал и култот кон мачениците. Најголеми светилишта постанувале токму гробовите на светите апостоли кои маченички го завршиле својот живот, како што се светите апостоли Петар и Павле во Рим, а потоа и другите на други простори каде што го проповедале Евангелието на народите...
http://preminportal.com.mk/content/view/7050/160/
Катакомби, во римската република овој термин се однесува на подземни ископи во мека карпа кои служеле за погребување на мртви. Во подоцнежниот христијански период се ископувани пространи лавиринти на галерии, широки метар до метар ипол, поврзани со одаи кои се разгрануваат под различни агли.
Во христијанските катакомби, гробовите(loculi) се паралелни со галериите, додека во паганските подрачја тие се поставувани под прави агли. Кога една галерија ќе била пополнета, се копало натаму под неа, понекогаш и до седум нивоa.
Катакомбите во Рим се пружаат стотици километри и содржат илјадници гробови, од кои секој содржи од едно до четири тела. Саркофазите се мошне ретки. Гробовите се затворени со насликани мермерни плочи наредени долж ѕидовите на галериите. Некои од тие слики се најрани примери на христијанската уметност.
Во паганските подрачја прославите се одвивале кај односниот гроб на денот на погребот и годишнината на смртта. Поради светоста и скришноста на катакомбите, евхаристиските служби тука се одржувани на годишнините на мачениците. Ископувани се отвори за воздух и светлина(фенестели) за да се овозможат тие прослави кои се одржувале со векови.
Главниот период на катакомбите е 3-от и 4-от век. Веќе во времето на Јероним (околу 360-та година) ископувањето не било вообичаено, а кога Аларих (визиготски крал) го разурнал Рим во 410-та погребувањето во катакомби е практично напуштено.
Како минувало времето на катакомбите се заборавило, се додека не биле повторно откриени во 1578-ма година. Ги ископувале и темелно ги проучувале старите научници, како што е Антонио Босо (умрел во 1629-та), а во современо време Де Роси, О. Маручи, П. Штигер и Е. Киршбаум.
Иако катакомби има во древните градови на Египет, Малта, Либан, Сирија и Палестина, или во нивна близина, најпознатите и најзначајните можат да се најдат во околината на Рим.
Во Рим се најдени најмалку шест еврејски катакомби. Тие потсетуваат на христијанските, само што немаат големи одаи за народни собири.
Некои научници погрешно верувале дека катакомбите на св. Себастијан ( Рим) означуваат место на кое се погребани Петар и Павле. По половина век истражување, може со доста причини да се претпостави дека култот на овие двајца апостоли тука навистина постоел околу 260-та година од н.е., а можеби и околу 200-тата година од н.е., но не е изнесен ниеден задоволувачки доказ дека овие апостоли првобитно биле тука погребани или дека нивните мошти тука биле пренесени по погрбувањето на некое друго место.
http://www.panoptikum.com.mk/personal-enciclopedia/2009-11-08-15-10-52/paralelen-svet/631-2010-03-10-04-18-33.html
катакомбните Цркви повторно се јавуваат по црвената револуција во Русија заради прогонот на Христијаните но сега не од паганите него од атеистите http://www.scribd.com/doc/28985271/КАТАКОМБЕ
Црковниот Храм како соборно место на Црквата е повеќе од сакрална градба, односно освен што е место каде Верниците се собираат за во еден глас(Соборно) да Го прослават Бога и во заедничка молитва да побараат од Него здравје, мир и спасение, истиот тој Црковен Храм е потсетник дека таквата сложност треба да ја имаме и во секојдневието...
For one to have fellowship with another Christian in the early Church meant much more to him than what it means today to many contemporary Christians. (i.e., Christians having donuts and coffee together in the "fellowship" [social] hall after the Sunday service). Genuine fellowship implies "that bond which binds Christians to each other, to Christ and to God." Fellowship is all inclusive, deep, personal and intimate. The "meaning of 'fellowship' or 'communion' in the New Testament relates to sharing one common life within the body of Christ at all levels of existence and experience – spiritual, social, intellectual, economic. No area of life can be excluded."
http://www.rebuildjournal.org/resbkexcrptfldr/commongroundchptreleven.html
за нас Христијаните еден од главните столбови во Верата е Соборноста(Заедништвото)Католичноста подвиг спротивен на посесивниот индивидуализам, односно во животот како Верници сме повикани да делуваме сложно и за доброто на заедницата, ваквата соборност и соживот најизразени биле во првите векови од нашата ера кога Христијаните живееле во комуни, но и подоцна во средниот век, и иако во потполна смисла на зборот комуна биле и се монашките општежитија(манастирите), може да се каже дека секоја Организирана Христијанска Населба е комуна, било тоа да станува збор за село, кварт или град...
This idea really isn't that outlandish. It has been argued that Imperial Russia, right up to the revolution, was nothing other than a massive federation of tiny Orthodox Communes, or Obschina. Each village or sela was run as an independent entity, governed nominally by the town elders, whose actions were ratified by the every head-of-household in the village. There is much to learn about the operation of these villages; I believe that something that worked for 1500 years or so might be worth trying again!
orthodoxcommune.com/node/3
Уште на почеток кога се оформила Црквата, првите Христијани се што имале како богатство не го сметале за свое, туку за Божји имот и затоа поттикнати од тоа чувство, почнале да ги продаваат имотите и парите да ги ставаат пред нозете на Апостолите, како што пишува во дела апостолски, ги ставале во црковната каса и на секој му делеле според потребите. Првата христијанска заедница наликувала на совршена христијанска заедница која се' имала заедничко, a секој се сметал за помал од другиот. Затоа од почетокот црковните имоти не се сметале дека се имоти на одредени лица, ниту на Владиката, Апостолите, ниту на Свештениците, ниту на Верниците. Во каноните се говори дека имотот на Христијаните бил имот на Црквата, односно, имот на сиромасите. Што значи, тој имот што го имала Црквата во првите векови, служел за да им се помогне на сиромасите и вдовиците, кои имале потреба од тој имот.
http://www.mpceanz.org.au/za-bozjite-zakoni-mitr-petar/
Во Манастирот објектите се хелиоцентрично поставени во однос на Црквата, сите конаци се врзани в круг гледајќи кон Црквата, така означувајќи ја смислата на нашиот живот како Христијани, тука симболиката е длабоко проткаена во секој чекор па и во тишината... [1][2][3]
...The Byzantine monastery, as a religious building and especially as a spiritual institution, is implemented architecturally according to a functional organization based on Christian faith and by extension, the morphological result may be interpreted symbolically. This symbolism refers to the placement of the elements of the architectural program, to the proportions and form of volumes, the use of materials, and unaffected forms. The founders usually used local materials in the construction of the monastery (stonework, brickwork, and wooden structures), which "spoke" architecturally with sincerity, as in primitive architecture (3). This is a sincerity that the monk is supposed to seek and is transferred to his architecture. The form and typology of the most basic elements of the monastery's plan vary, according to the space available in the monastery and its setting in the natural environment, which often imposes a specific architectural plan for the monastery...
http://www.architecthum.edu.mx/Architecthumtemp/invitados/conenna5.htm
You cannot post new topics in this forum You cannot reply to topics in this forum You cannot delete your posts in this forum You cannot edit your posts in this forum You cannot create polls in this forum You cannot vote in polls in this forum
Quote 
Topic Options
