Јавна чистота

Каде се фрла ѓубре?

Некои „граѓани“ и три века да живеат нема да научат како да се однесуваат во град. Примерите за нивното сфаќање на градскиот живот ги гледаме секојдневно околу нас. Но, прашање е зошто еднаш комуналните инспекции не им застанат цврсто на патот и во доброорганизирана акција на штета на нивните џебови ги научат каде се фрла ѓубре, како, на пример, се шета куче и за што служи клупа.

Премиеру, во Скопје нема канти за ѓубре

Во Скопје канти за отпадоци нема, а Владата од неодамна почна кампања наречена „Дај кош“ со која ги едуцира граѓаните да ги фрлаат отпадоците во канти. Во кампањата се вели „Дај кош, поен за тебе, победа за околината“, но граѓаните се прашуваат каде да ги даваат кошевите кога канти за ѓубре низ градот или нема или се искршени и без дно.

Општините допрва се подготвуваат да постават канти, иако со Законот за јавната чистота беа задолжени да ги постават во најкраток рок. Се наметнува прашањето која е поентата на кампањата „Дај кош“ сега, кога нема услови да покаже резултат во пракса и дали ќе беше подобро општините прво да ги накитеа своите јавни површини со нови канти, па тогаш да се спроведе кампањата за подигнување на јавната свест. Во Скопје нема ниту јавни тоалети, а преку кампањата Владата порачува: „Не можеш да изгубиш 3.000 денари, ако најдеш јавен тоалет“, при што се алудира на тоа дека казната за уринирање на јавно место, исто како и за фрлање отпадоци на улица, е 50 евра во денарска противвредност.

Од Министерството за животна средина и просторно планирање велат дека тие по налог на Владата лани на 20 ноември испорачале 5.000 контејнери, кои се распоредени по сите општини што имаат свои комунални претпријатија, како и 20.000 канти за отпадоци за општините што немаат претпријатија. Оттаму додаваат дека тоа треба да послужи како поттик општините да набавуваат дополнителни садови за отпад за јавните површини.

- Самите општини преку своите јавни комунални претпријатија се должни да обезбедат од малите канти за отпадоци за граѓаните да имаат каде да ги фрлаат отпадоците. Ваква набавка е направена прв пат. Станува збор за вид помош од Владата - објаснува портпаролот Сашо Секуловски.

За тоа што ваква акција се презема две години откако стапи во сила Законот за јавната чистота, Секуловски вели дека за спроведување на целата постапка за набавка на контејнери и канти за отпадоци било потребно време.

Факт е дека ниту Градот ниту општините не побрзаа да наместат нови канти, а инспекторите побрзаа да им пишуваат казни на граѓаните. Сепак, надлежните државни органи не ги казнија општините што не ја завршиле својата законска обврска, иако казните за општински служби се движат од 300 до 600 евра, односно Законот за јавната чистота на својот грб го почувствуваа само граѓаните.

На прашањата за обврската за поставување канти, Градот и општините одговараат во идно време.

- Јавната набавка за канти за отпадоци треба да се распише деновиве, а за канти за индивидуалните домаќинства ќе се обезбедуваат преку кредит од Светска банка. Градот ќе обезбеди и дополнителни разновидни садови за собирање отпад, со што условите за јавната чистота ќе се кренат на ниво на стандардите пропишани со законот - образлагаат градските власти.

Во Општина Центар во тек е јавниот оглас за набавка и поставување канти за отпадоци со пепелници, а лани Општината постави 30 канти за отпадоци.

Во Општина Кисела Вода уверуваат дека во наредниот период ќе почне постапката за избор на најповолен понудувач за изработка на кантите што ќе се поставуваат во текот на целата година.

- Овие канти за отпадоци ќе се постават на местата што во изминатиот период се оценети како црни точки, односно каде немало поставено канти и друга урбана опрема - вели Марјан Спасески, портпарол во Кисела Вода.

Тој нагласува дека општинските власти имаат проблеми со несовесни граѓани што ја уништуваат поставената урбана опрема, особено кантите за отпадоци и клупите.

Од СВР Скопје информираат дека во 2009 година, на подрачјето на град Скопје биле регистрирани вкупно 12.877 прекршоци, за кои на сторителите им се издадени 378 налози за плаќање глоба, а од подготвените 6.497 записници за општокорисна работа, реализирани се 1.022. Во јануари годинава биле издадени 546 налози за плаќање глоба, а биле поднесени 1.178 барања за поведување прекршочна постапка.

Анела Петрова

Елена Мачевска

Малиот број канти за измет од домашните миленичиња е причината поради која низ скопските улици и низ парковите, граѓаните секојдневно се соочуваат со грдата слика од фекалии од животни. Скопјани кои чуваат кучиња коментираат дека не треба да има казни доколку не се обезбедат доволно специјални кошници за таа намена. Тие се револтирани затоа што и да сакаат да го соберат ѓубрето по своето милениче немаат каде да го фрлат, оти според Законот за јавна чистота, тоа не смеат да го сторат во обичен контејнер за комунален отпад. Во централното градско подрачје има поставено вакви канти, но поголемиот дел од нив или се со искршено дно или граѓаните кои минуваат ги користат како обични канти за ѓубре. Состојбата е поинаква низ населбите каде на мал број улици има кошници со знак со животно на нив. Во периферните делови на градот, пак, многу често на некоја од улиците може да се налета и на измет од коњи и од други домашни животни, со што постојано се крши Законот за јавна чистота. Сепак, и покрај недостигот од специализирана урбана опрема низ градот, со овој Закон строго се забранува фекалните остатоци од домашните миленичиња да се оставаат на јавните површини, а за нивните сопственици е предвидена казна од 50 евра. - Кучето најчесто го шетам по Партизанска, каде нема кошници, или во парк каде и се наоѓа по некоја. Поради тоа често ми се случува моето куче да остави неред зад себе иако знам дека тоа е казниво со закон. Неколку пати, пак, ми се случило да го соберам изметот и да немам каде да го фрлам, па со мене да го носам стотина метри и повторно, на ризик да го фрлам во контејнер - вели Ивана од Карпош. Од Друштвото за заштита на животните „Срце за животните“ велат дека уште од донесувањето на овој Закон, тие имаат низа забелешки околу парична казна за тие што не го собираат отпадот што го остава нивното милениче и не го ставаат во канти за таа намена. Според нив треба да се направат измени на Законот и на места каде што нема поставено специјални канти, да не се казнуваат ниту граѓаните за направениот прекршок. - Од самиот почеток кога беше воведен овој Закон, кај нас почнаа да се јавуваат граѓани кои биле казнети од комуналните инспектори, токму поради тоа што не го фрлиле изметот од животните на соодветно место. Ние побаравме да се измени Законот во овој дел, но оттогаш па се до денес нема промени - рече Вангел Мичевски, претседателот на Друштвото за заштита на животните „Срце за животните“. Од „Комунална Хигиена“ велат дека тие не се надлежни да поставуваат вакви канти за отпадоци, туку општините, од каде што, пак, нема најава за покривање на улиците со специјализирани кошници. - Нашите екипи само се задолжени да го чистат отпадот од овие канти. Но, состојбата на терен е загрижувачка, затоа што наместо тие да служат за фрлање на измет од миленичињата, во нив се фрла секаков вид смет - вели Катерина Лаова, портпарол на „Комунална Хигиена“.

Струмица постави големи пепелници