Пуштен реновираниот Салон 19,19

Салонот 19,19 што се реновираше во изминатите шест месеци од денеска ќе ги отвори своите врати за уметниците и публиката.

- Центарот за културните збиднувања во Скопје кој им е препознатлив на сите генерации денеска по 45 години од основањето доживува свое реновирање и добива нов лик, рече градоначалникот на Град Скопје Коце Трајановски на свеченото отворање на салонот.

Тој посочи дека Градот ќе продолжи со инвестирање во културниот живот во Скопје преку подобрување на културната инфраструктура, но и на културната програма.

Салонот 19,19 уште од далечната 1967 година претставува култно место во кое се одржале камерни концерти, претстави и промоции. Поради лошата состојба и прокиснувањето на покривот и при најслаб дожд, во изминативе години беше затворен за јавноста.

Во изминативе месеци со донација од Фондацијата ИМАФ со седише во Мајами од седум милиони денари и донација од Град Скопје од 3,5 милиони денари целосно беше заменета покривната конструкција и прозорите, беше променета железната конструкција на подот, поставени се нови 150 седишта, современо осветлување и централна климатизација. Обновени се и фоајето, тоалетот и сите помошни простории со што култниот салон доби модерен лик и акустика што ги задоволува сите светски стандарди.

Реставрација на Куќата на Ататурк

Жителите на дебарското село ги раскажуваат преданијата дека токму тоа што Али Риза, таткото на Мустафа Кемал, живеел меѓу Македонците, придонело кај синот да се спојат најдобрите особини од едниот и од другиот народ. Љубовта кон Македонија го навела Али Риза да го запише младиот Ататурк во училиште во Битола. Како што се раскажува меѓу селаните, иако тој копнеел да ја посети семејната куќа, никогаш не дошол во Коџаџик

Проектот за реконструкција на семејниот дом
На 1.200 метри надморска височина на карстот над дебарското село Коџаџик, од кој се протега кристален поглед на селото и на околните снежни врвови, се наоѓаат темелите на семејната куќа на големиот турски државник и реформатор Мустафа Кемал Ататурк (1881-1938 г.). Остатоците од темелите што се наѕираат од камената почва сведочат за поинаква слика на пределот, сведоштво за поблескава етапа од историјата на овој крај. На нив во мај ќе почне изградбата на спомен-објект на Ататурк, творецот на модерна Турција.

- Ова место некогаш се викало Ташли Маала, што значи маало од камен, и тука на времето се наоѓале повеќе убави куќи на видни жители на селото. Меѓу нив и онаа на таткото на Кемал Ататурк, за што со генерации се плетат приказни кај луѓето од овој крај - раскажува Сабаетин Сезаир, наставник по турски јазик во основното училиште во Коџаџик.

Тој додава дека локалните жители, главно турско население, отсекогаш сакале да му оддадат почит на овој голем човек, но неколкуте обиди досега се покажале како безуспешни. Ликот на Ататурк е длабоко вткаен во нивната колективна меморија и речиси сите генерации сакаат да се идентификуваат со овој период од нивната историја.

- Овдешните луѓе се гордеат со тоа што потекнуваат од ист крај како и Мустафа Кемал, дури и децата мислат дека се половина Ататурк - вели Сезаир.





Темелите на реконструкцијата
Го зел најдоброто од македонскиот и од турскиот народ

До Коџаџик во општината Жупа се стигнува по тесниот планински пат од чија десна страна се протега поглед на Дебар и на Дебарско Езеро. Жолторасцветаните дренови гранки меѓу преостанатите дамки снег го означуваат крајот на една од најострите зими во последниве децении во Дебарско. Од коџаџиското сретсело до Ташли Маало на ридот води нов асфалтиран пат.

- Куќата на семејството Ататурк, според својот габарит и обележја, отскокнувала од сите други во тогашно Ташли Маало. Таа била најголема и најубава во крајот, што укажува на тоа дека Ататурк бил од добростоечко семејство. Остатоците од овие куќи биле зачувани до пред Втората светска војна - вели архитект-конзерватор Ѓурѓица Лековска од Националниот конзерваторски центар, кој го подготви проектот што ќе се реализира со донација од ТИКА.

Семејната куќа на Кемал Ататурк во 19 век ја изградил неговиот дедо Казли Хафиз Ахмед, кој во овој крај дошол како турски војник- дервенџија (војници што ги чувале патиштата, мостовите и премините каде што минувале тогашните трговци). Тој останал тука и го основал турското маало над рамниот дел од селото, кое живеело според посебни обичаи.

- Куќите во Ташли Маало биле градени од прочуените дебарски тајфи, кои работеле во Истанбул и во цела Европа - вели Лековска.

Сепак, Ататурк е роден во 1881 година во розовата трокатна куќа во улицата Ислахана, во солунскиот кварт Коџа Касим-паша. Трагајќи по егзистенција, неговиот татко Али Риза решил да се пресели во Солун.

- Коџаџиските овчари, кои во зима патувале со своите стада дури до Солунско Поле, биле меѓу првите што дознале дека Али Риза има син и веста ја пренеле во овдешниот крај. Луѓето од Коџаџик често оделе и се враќале од Солун, така што контактот со преостанатите од фамилијата на Ататурк никогаш не се прекинал - вели Сезаир.

Познавачите на ликот на Кемал Ататурк велат дека токму поради фактот што неговиот татко живеел меѓу Македонците, кај Ататурк се споиле најдобрите особини од едниот и од другиот народ. Љубовта кон Македонија го навела татко му да го запише младиот Ататурк да учи во Битола.
Како што се раскажува меѓу селаните на Коџаџик, иако самиот Ататурк копнеел да ја посети семејната куќа, тој никогаш не дошол во Коџаџик.

Традиционална заедница со чист турски говор

Дебарското село Коџаџик има бурна историја. Се вели дека го добило името од турскиот збор коџаџенк, голема битка. Според преданијата, тука се водела жестока битка меѓу турската војска и војските на Скендер-бег. Во времето на Османлиите бил вистинско мало гратче со голем пазар, многу продавници и четири џамии. Во ѕидините на Калето честопати се одморале карваните што патувале по Виа Игнација.
По Втората светска војна голем дел од жителите на селото се вратиле во Турција, така што во 1970 година селото броело само девет куќи.

И покрај тоа што Коџаџик сега брои 300 жители, околу 80 отсто од нив се печалбари и живеат во странство. Препознатлив белег на неговите жители се чистиот турски говор без примеси на локален дијалект и живописните традиционални женски носии, кои потсетуваат на јуручките.

Жителите на Коџаџик се мошне традиционална заедница, силно врзана за своите корени.
Возобновувањето на куќата на Ататурк го сметаат како долг кон нивната историја, но и како можност од зафрлено дебарско селце Коџаџик да стане повидлива точка на светската мапа.

- Реконструкцијата на куќата на семејството Ататурк ќе значи многу за овој крај и ќе привлече многу добронамерници и туристи. Иако патот до селото е лош, особено во зима, кога е завеан во снег, споменувањето на името на Мустафа Кемал Ататурк сигурно ќе побуди интерес и за нас - вели Сабаетин Сезаир.
Етнолошка куќа и историски музеј

Реконструкцијата на семејната и на роднинската куќа на семејството Ататурк ќе се работи според стара фотографија, што се наоѓа во сопственост на последниот преостанат женски потомок што живее во Дебар. На локацијата Ташли Маало ќе се изградат две куќи врз автентични темели - едната на ефенди Али Риза, а другата, роднинската куќа на семејството.
Првата ќе биде претворена во етнолошка куќа со мебел што ќе го долови некогашниот амбиент. Роднинската куќа, пак, ќе ја прикажува историјата на Коџаџик, со дел посветен на предците на Ататурк. Во една од просториите ќе биде претставен Ататурк како војник и голем државник.

е вака треба да се инвестира во културата

СО ПОДДРШКА ОД МИНИСТЕРСТВОТО ЗА КУЛТУРА


Ќе се санира Спомен-костурницата во Велес


Во костурницата е сместен најголемиот мозаик во Македонија, голем 275 метри квадратни, изработен од уметникот Петар Мазев

Покривот на Спомен-костурницата на паднатите борци во Велес ќе се санира! По прокиснувањето во костурницата каде е сместен најголемиот мозаик во Македонија (голем 275 метри квадратни, изработен од уметникот Петар Мазев), санацијата е одобрена со Годишната програма од национален интерес за 2013 година. За зафатот е задолжен Национален конзерваторски центар од Скопје.

Со Годишната програма обезбедените се средства и за одржување на 50-тите по ред Рацинови средби, а Народниот театар "Јордан Хаџи Константинов - Џинот" ќе постави три премиери. Актерската екипа на велешкиот театар премиерно ќе ги изведат "Последниот балкански вампир" од Дејан Дуковски, во режија на Александар Ивановски, "Кралот Лир" од Вилијам Шекспир во режија на Ѕвездана Ангеловска и "Дивите лебеди" од Вилхем Хауф во режија на Дарко Ковачевски.

Покрај за Рациновите средби и Народниот театар Министерството за култура одобри средства и за повеќе активности на Народниот музеј. Археолозите ќе ги продолжат ископувањата во античкиот локалитет Згрополци и Велешкото Кале. Покрај ова ќе бидат обезбедени средства и за изложба на нумизматичка збирка и други активности. Предвиден е и концерт на групата Синтезис.
Инаку, Министерството за култура ги финансиските средства за доградба на новата зграда на Народниот театар во Велес. Работите се при крај и се очекува театарот да биде готов во втората половина од годинава.

(С.А.)

вечер

Novinarstvo?.... Koe novinarstvo?  

Градоначалникот Емил Дончев одржа состанок со вработените во музејот на град Виница. Главна тема на состанокот беше идејното решение за новиот музеј, каде што конечно археолошкото богатство на Виница ќе се презентира на соодветен начин. Градоначалникот се запозна со проектите кои што ќе ги финансира Министерството за култура во рамките на годишната програма за остварување на националниот интерес во културата во 2013 година. Музејот на град Виница е застапен во програмата со следниве проекти: Музејска ноќ 2013, Археолошки истражувања на локалитето Коколов Рид, Конзервација на дел од керамичкиот материјал од Виничкото Кале и Конзервација на иконостасните икони во црквата Св. Илија-Блатец, а градоначалникот најави учество и на Локалната Самоуправа во реализацијата. Градоначалникот Дончев ќе се јави како главен покровител на годинешното издание на ликовната колонија „Св. Андреј“. Изложбите кои што оваа година веќе се закажани во голем број ќе бидат финансиски помагани од страна на градоначалникот, како што беше пракса и до сега. Се сумираа и резултатите од проектот за инфраструктурно уредување на Виничкото Кале и заеднички се одредија насоките во кои ќе се одвива понатамошното уредување на овој локалитет. Градоначалникот Дончев изрази задоволство од досегашното работење на музејот и најави уште поголеми инвестиции во областа на културата.

Неопходни се ваквите помали но модерни и повеќенамнески кино и театарски сали во помалите градови во Македонија. Јас уште неможам да разберам како може град како Струмица за кого нели сите ние сметаме дека е еден од поразвиените во тој дел од Македонија да нема КИНО сала а културниот дом да се распаѓа без никакво греење  и одржување.

Музејот на вода во Струга, ќе почека

Напишано од Николоска Биљана на 23 Март 2013. Објавено во Струга

Реализацијата на проектот „Изградба на музеј на вода“, во Струга ќе почека. Музејот на вода беше предвидено да се подигне на истекот од реката Црн Дрим од Охридското езеро. Како што е добро познато министерката за култура Елизабета Канчевска Милеска на почетокот на јули месец минатата година најави дека на тоа место било предвидено да се возобнови наколната населба по примерот на онаа од Заливот на коските во Охрид, како и за археолошкиот локалитет Врбник кои датираат од железното време и во кои според направените истражувања биле пронајдени голем број артефакти. Но работите очигледно не тргнаа во посакуваната насока.

„Знаете ние застанавме зад тој проект и мислам како што се реализираше проектот за реконструкција на наколната населба во Охрид согласно анализите, сондажите, истражувањата и во Струга има уште подобра можност да се направи реконструкција на наколна насеба која што и постоела така да во секој случај сите овие правди, процедурии т. н мислам дека ќе треба да се завршат од страна на општината се со цел да можеме да настапиме со реализација на тој проект“.

Министерката уште тогаш најави дека струшкиот музеј треба да е носител на целокупниот проект. На ова прашање дилема постои и кај Д-р Сашо Цветкоски, директорот на Муејот „Д-р Никола Незлобински. Цветкоски неодамна изјави дека институциите воопшто немаат никаква координација за да реагираат пред очи на она што сега таму се случува.

„Ние овде очигледно дека имаме една прекината комуникација една колизија меѓу она што треба да се прави и тоа што се прави на лице место. Па најдрастичен пример е кога на самиот локалитет на устието на реката Црн Дрим се поднесува дивоградба да се легализира, а сите можни забрани ги има“.

Овој локалитет за прв пат бил истражуван пред цели педесет години. Според министерката Милеска главна цел на изградбата на музејот на вода, кој треба да е изграден на местото на утоката на Црн Дрим е целосна презентација на наколните живеалишта и се што ќе се најде во тие подводни истражувања да бидат изложени во музејот на вода. Според досегашните истражувања станува збор за наоди од 8 и 7, но и од 5 ти век пред нашата ера.

http://tvm.mk/vesti-mobil/struga/14382-muzej-voda-struga-poceka

????????