Скопје 2014

Лева рака во панталони и... читајте:

„МЕРИОТ“ - ЕНЕРГЕТСКИ ЕФИКАСЕН БАРОК

Аљоша Симјановски

Гледано на поширок историски план, се' што се изгради, се гради и се вградува во проектот „Скопје 2014“ е државотворна и идентитетска супстанција

Презрениот, инкриминиран барок одново јава. Овој пат во вид на ново здание, кое доминира со својата големина, пред кое и воинот на коњ, како да се смали, скроти. Нов хотел во центарот на Скопје. На плоштадот се симнува скелето од хотелот „Мериот“, кој е при крај на изградбата и во кој ќе има 180 соби. Хотелиерите објаснуваат дека на пазарот на хотелското сместување со изградбата на големите светски брендови се воспоставуваат и нови стандарди.

Судејќи според некои критички осврти, ако архитектурата ја посматраме и како карактер и израз на политичкото владеење, а само така и можеме да ја набљудуваме со градбите се истакнува големината на моќта наспроти скрушеноста на граѓанинот, а со митологизација на современоста драматичност во однесувањето, а паралелите се јасни. Со изградба на цркви и верски објекти, градење на зданија во неокласичен стил се врши „христијанизацијата“ и „барокизацијата“ на јавниот простор, и тоа се две основни насоки на целосната промена на идентитетот на градот, а со самото тоа и на урбаниот идентитет на неговите жители. Но ова со хотелов, не знам, како да е надвор од дострелот на континуитетот на незадоволствата. За некои сето ова е болно и драматично, за некои романтично патетично! Некако како да се потсмири јавноста. Бројот на туристите според статистичките показатели и оваа година е во пораст.

Незаборавна и тажна беше глетката од пред некоја година, при поставувањето на споменикот на Гоце Делчев на плоштадот „Македонија“. Настанот беше обезбедуван од полициски сили во возила паркирани во близина. Поради најавата за немири од наши незадоволни сограѓани. Драматично и жално. Потоа следуваат градење на мостовите, театарот, археолошкиот и музејот на македонската борба, фонтаните, дотерување на фасадите... мостовите...

Се' што се случуваше и случува на плоштадот „Македонија“, секој споменик, градба беше пресретнувано со континуирано незадоволство на граѓани, студентски архибригади, протести. Сите дејствија на плоштадот и пошироко се третираат и пресметуваат како бесцелно, непотребно растурање на буџетски средства, за скандалозен концепт на лажен патриотизам и обид за целосно редефинирање на историјата, бришење на автентичната македонска историја, потекло и успеси за сметка на еден далечен апстрактен и конфузен историски период.

Што се однесува до реакции од соседството, тие беа и се очекувани и тука нема ништо ново и непознато. Она што е поинтересно и симптоматично од психолошки политички аспект, е континуитетот на незадоволствата со проектите и градбите дома. За секој градителски зафат на територијата на младата македонска држава, негодување, неодобрување, противења и образложенија завиткани во постмодерни естетски погледи и визии.

Но, реакциите на дел од домашната јавност можеби треба да се земат и толкуваат и тогаш и сега и од еден поширок подлабок естетско- историски дискурс. По повикот за неразумното трошење на скромните буџетски средства, за кичот, како да се наѕре своевидна проекција за крајот на окупаторската доминација во архитектурата на плоштадот. И ако во минатото, секоја разгледница и секој документарен прилог низ ТВ-мрежите и светските агенции , како по правило, беа регистрирани визури со Ристиќевата, Настиќевата палата, мотиви од Отоманското минато, чаршијата, Јајапашината џамија, амамот... со ред градби што се проектирани и направени во македонското ропско минато, првпат во сопствената историја вредните раце на македонската градежна оператива се изгради свој плоштад, со свои содржини, споменици, музеи, порти, фонтани , на кој секојдневно врви од луѓе, туристи, посетители.

Спомениците, градбите, музеите во проектот „Скопје 2014“, можеби немаат некој посериозен економски ефект, освен во делот на туризмот, но не треба да се испушта од вид одбраната, зацврстувањето и градењето на идентитетот на нацијата, што од економска визура спаѓа во категоријата немонетарни бенефити. Но, гледано на поширок историски план, се' што се изгради, се гради и се вградува е државотворна и идентитетска супстанција.

И барокот може да биде енергетски ефикасен, подвлекуваат градежните експерти. Во зданијата се вградуваат сите позитивни искуства и текови, современи нови градежни материјали, што не се евтин амбалажен стиропор, како што милуваат да забележат дежурните циници. Градина на покривот на палатата „Емануел Чучков“, со двојно зголемено покривно зеленило во однос на она што е одземено, растенија со голема моќ за прочистување на воздухот и негово збогатување со кислород, влажности апсорпција на прав и СО2. Во управната зграда ротонда на „Водовод“ е поставен систем што ги собира атмосферските води, кои ќе се користат за полевање на зеленило. Во барокната фасада на велелeпниот „Мериот“ се вградени современи материјали и системи за еколошка одржливост и намалување на загуби на енергија.

И така, наспроти архитектонски злоби и евалуации за кич, ефтин микс на гипс, пластика, шизофрени визури со лавови, воини, споменици, фонтани... според многумина добронамерни, центарот на градот денес е еден од најубавите во регионот. Поткрепен со промотивните секвенци за панорамското тркало што е во изградба и новиот лик на На-Ма, ЕВН, околните згради, изгледа како место од светот на бајките и ТВ-журналите, атрактивна туристичка дестинација, со приказна. Наспроти тврдењата за градбите како евтин архитектонски експеримент, апокалиптичен урбанизам, плоштадот „Македонија“ во Скопје со моќниот „Мериот“, фонтаните, мостовите градбите е вклучен во маршрутите и плановите на туроператорите и се препорачува во рубриките на угледни светски весници како место што мора да се посети.

И конечно Скопје /не/ е филм, не е трилер во кој ние погодуваме што е главниот настан. Мудриот и елоквентен филозоф Ж.П. Сартр во 1963 ќе прибележи. „Скопје е концентрација на борбата на човекот за слобода со резултат што инспирира и ќе ги поттикнува и идните генерации за натамошни борби и неприфаќање на поразот“.

(Авторот е публицист и режисер)

Izvor: http://www.utrinski.mk/?ItemID=C732E74AF888A84E9CF91C7659FE7DA8

се ми е јасно, ама не ми е јасно како истовремено некој предземјотресно скопје го смета и за ропско минато, и за главната културна одлика на градов која 2014 требаше наводно да ја отсликува...
...кога како на кој ќе му текне, си толкува нешто како му одговара и како што си сака...

Originally posted by King Originally posted by zabegan се ми е јасно, ама не ми е јасно како истовремено некој предземјотресно скопје го смета и за ропско минато, и за главната културна одлика на градов која 2014 требаше наводно да ја отсликува... ...кога како на кој ќе му текне, си толкува нешто како му одговара и како што си сака... *мотиви од Отоманското минато, чаршијата, Јајапашината џамија, амамот..* Ова ли е Скопје 2014?

Ск2014 колку што се сеќавам се потпира на она што го гледате на стари разгледници и што најпогрешно генерално се опфаќа како „старо скопје“...
тука имаш и отоманско, и српско и ранојугословенско, и што уште не...


и ова е само она што во моментот ми падна во очи... има барем уште пет шест безвезни глупости налупетани во текстот (кој така убаво поетски звучи) што можам да ги набројам

Edited by zabegan - 20-Oct-2015 at 22:38

Не бе, друже, ич не се.

Не бе, друже, освен тие двајцата горенаведени постојат и други слободомислечки и некомпромитирани луѓе во земјава, на што сум благодарен. Меѓутоа, Аљоша Симјановски зел да пишува за архитектура - е тоа е баш магаре и музика.

е скроз ме трогна со празниве флоскули. копипасте од кај миленко?

Originally posted by stratus Знам дека е офтопик, ама би го прашал Кралот, што тој знае за „Сорос“ бидејќи гледам често ја спомнува, налик на неко новинари од некои телевизии.

Незнам колку што знаеш ти, знам дека на светско ниво е поставена како организација која треба да одработува за промоција на одредени Американски интереси, и тоа е легитимно. Но Македонскиот Сорос е целосно киднапиран од Милчин и ја има ставено во функција само на една партија, сведоци сме дека сите или барем 90% од опозициските медиуми се финансирани од Сорос, исто е и со дузина квази експерти, аналитишари, политички аналитичари и друга боранија која зема дебели пари за да ја брани каузата, најголем дел од нив не ги ни кријат парите. Има неколкумина од форумов кој се на тој список, но работат за многу поситни пари. Дотолку повеќе сведоци сме, и има стотици примери дека преку нивни инсталации како Радио МОФ, Метаморфозис се организираат и протести од различен тип, а овие од МОФ најчесто и учествуваат во тие протести. Сведоци бевме дека преку фиктивни договори со измислени НВО се испумпувани пари на активисти на СДСМ. И сето тоа во име на демократијата и слободата нели, а против диктатурата разбира се. Повеќето од овие работи ги знам изворно од мојот син кој беше навлегол во тие води, беше тргнал на патот на заработка на гнасни пари, но фала му на бога се отргна и тргна на патот да си го заработува парчето леб со своите две раце, тоа е многу потежок пат, ама секогаш ќе чекори со исправена глава.

Originally posted by Petar Skopje Миленко?

Ордановски?

Значи Крале, појма немаш. Осудуваш деака некој работи за пари од организација која не сфаќаш и воопшто каква цел има и колку е голема. Користиш реторика иста како од Курир, Шител и К5 и одредени новинари од таму. Кога веќе гледаме дека користиш интернет и се интеесираш да читаш и коментираш на еден интересен форум, никако не ми е јасно зошто ги цитираш горе споменатите медиуми.
Значи мој заклучок или длабоко си навлезен во системот за перење умови и веруваш во полно приказни што ти се сервираат или ти си на неков платен список и пишуваш глупости во кои ни самиот не веруваш а притоа се дрзнуваш други поеминентни членови на форумот да ги обвиниш дека се обоени и земаат пари од организација која воопшто не е таква каква што ти е претставена.

Место да тупите со политика и вашите ситно политички поени некој да прокоментира за идејата “Рекорд“ да стане пешачка зона? Гледам дека веќе го изгласале тој план.