Скопје 2014

Зошто паѓаат скапите барокни фасади?



Одлепени фасади и плочки, небезбедни плочници, нефункционални фонтани, стиропор што се распаѓа и конструктивни проблеми – ова е денешната слика на проектот „Скопје 2014“. Четиринаесет години по неговото објавување, оваа „градежна тетоважа“ на главниот град открива повеќе слабости отколку вредности.

Проектот што требаше да биде симбол на гордост, денес е сведоштво за лошо планирање и спроведување. Останува прашањето – дали и кога ќе се поправат грешките од минатото и колку скапо ќе не чинат?

Центарот на Скопје денес сведочи за брзината и леснотијата со кои биле изградени објектите, но и за очигледните пропусти кои не бараат експертско око за да се забележат, а „проголтаа“ речиси 700 милиони евра јавни пари, додека правдата сè уште не се соочи со одговорноста за ова дело. Во меѓувреме, очигледно е дека за многу објекти е потребна итна санација.

-Целиот тој проект практично беше едно мало враќање неколку века наназад, да речеме тој барок или барокни фасади се карактеристични некаде за 16 -17 век во Италија па потоа се распространети низ цела Европа, а ние одлучивме во 21 век да го приемниме тој систем и нормално тие не се оригинални баркни фасади тоа е некаква емитицаија со некави материјали коишто се не така трајни, тогаш што се користеле биле каменот, мермерот, тулата и така натаму, вели за Рацин.мк проф.др Дарко Наков, Градежен Факултет Скопје и претседател на друштво на градежни конструктори на Македонија.

Тој вели дека не може да даде генерална оценка дали објектите од овој проект, вклучително и фасадите се сигурни , дали се стабилни или не, меѓутоа времето најчесто е најдобар доказ за тоа дали објектите биле изведени кавалитено или не.

Ние веќе гледаме дека во минативе неколку години имавме паѓање на фасадите и практично она што не е изведено квалитетно и добро паѓа од објектите односно се одделува од нив. А можам да зборувам и за една фасада каде бевме ангажирани да направиме увид зошто при ветер од 70 километри на час буквално се одлепија плочите на фасада, токму од проектот на „Скопје 2014“, вели Наков.

Тој за Рацин.мк раскажа дека всушност тогаш ги забележале недостаоците кои биле при градбата и надзорот, а особено надзорот е тој што одредува дали реконструкцијата или изградбата на објектот е добра или не.

https://racin.mk/

Заборавените објекти од „Скопје 2014“ ќе се довршуваат догодина, Мицкоски би сакал да бидат модерни

Според премиерот Христијан Мицкоски, во ребалансот на буџетот не се предвидени пари за таа намена, но средства, како што рече, ќе се обезбедат во наредниот буџет, за 2025 година.

И по 10 години од спроведувањето на проектот „Скопје 2014“, со кој владата предводена од тогашниот премиер Никола Груевски комплетно го смени ликот на централното градско подрачје, „преслекувајќи“ ги зградите во барок, градејќи фонтани и поставувајќи споменици, дел од почнатите објекти останаа недоизградени.

Таков пример е споменикот на Мајка Тереза, кој иако е дивоградба, досега не се најде решение што ќе се прави понатаму. Излупени останаа и фасадите на „Пелагонија“ и на зградата на ЕСМ, кои требаше да бидат со барокни фасади. На зградата на ЕСМ на горните катови зјаат и дупки без прозорци, што навестува дека и внатрешноста на објектот е во ужасна состојба. Претходниот градоначалник Петре Шилегов не дозволи да се спроведе планираното, па објектите останаа без фасади. Околу плоштадот сѐ уште висат скелиња и на неколку други објекти, кои ги градат приватни инвеститори.

Плоштадот Македонија и неговата непосредна околина, што треба да е лицето на градот, всушност е грда слика на она што некогаш беше Скопје, иако овој простор е прв на списокот за посети на многубројните туристи што престојуваат во Скопје.

Според најавите на премиерот Христијан Мицкоски, недоизградените објекти од проектот „Скопје 2014“ ќе се довршат, но не годинава, затоа што со ребалансот на буџетот не се предвидени пари за таа намена. Средства ќе се обезбедат во наредниот буџет, за 2025 година.

Мицкоски се согласува дека недовршените објекти од проектот „Скопје 2014“ го грдеат лицето на главниот град и посакува поскоро да бидат завршени, иако, како што рече, е љубител на модерниот стил и би сакал така да се довршат објектите, но сепак, како што кажа, тоа ќе го кажат архитектите.

Навистина тоа е прашање што мене лично многу ме засега како човек роден во Скопје, израснат тука и навистина е тоа премногу грдо онака како што изгледа сега незавршена и недовршена и бараме начин за голем број од тие објекти како да ги завршиме. Јас за вкусовите не сакам да дискутирам, можеби некој има одреден правец во уметноста што му се допаѓа, некој има друг правец во уметноста што му се допаѓа, можеби мене тоа што не ми се допаѓа некому му се допаѓа, но јас сум љубител на модерниот стил и би сакал тие згради и објекти што вие ги споменавте да бидат час поскоро завршени само за да не го грдат лицето на главниот град бидејќи се заборавени – рече Мицкоски одговарајќи на новинарско прашање при посетата на Царинската управа околу тоа што планира Владата со незавршените објекти од проектот.

https://www.slobodenpecat.mk/zaboravenite-objekti-od-skopje-2014-kje-se-dovrshuvaat-dogodina-mickoski-bi-sakal-da-bidat-moderni/

Пријателите Австријци сигурно не ти кажаа дека ваква убавина немаат видено?

„Скопје 2014“: Четири милиони евра за руини, 24 милиони за празнини

Скопје 2014“ е еден од најскапите проекти спроведени во државата досега, со вкупна цена од над 700 милиони евра. Но, додека најголемиот дел од тие пари беа дадени за декорирање на градот со нови згради и за преоблекување на старите објекти во нови фасади, барем четири милиони евра досега се потрошени за објектите што веќе седум години имаат руиниран изглед.

Град Скопје, Министерството за образование и наука, Министерството за култура и државната компанија Електрани на Северна Македонија (ЕСМ) се институциите што повеќе од пет години имаат недоградени или нецелосно реконструирани градби во рацете, за кои сѐ уште не нашле решение, иако продолжиле, барем до одреден момент, да префрлаат пари за нив.

Наспроти нив, пак, има и два завршени објекти што стојат празни, а кои, според сумите наведени во договорите за изградба, вредат 24 милиони евра.

Еден милион само за соголување

Зградата позната како „Пелагонија“ и деловниот објект на ЕСМ се наоѓаат на левата и на десната страна од Триумфалната порта, која, заедно со споменикот Воин на коњ стотина метри подолу, е еден од главните симболи на „Скопје 2014“.

Заедничко за овие објекти им е тоа што двата останаа во руинирана форма, соголени од фасадите што претходно ги имаа, со тргнати скелиња и без никакви конкретни најави кога и како ќе се довршат – со враќање на стариот изглед, со замислениот „барокен“ изглед или со некое трето решение. Поради оваа состојба, деловниот простор „Пелагонија“ не се ни користи, додека тој на ЕСМ функционира со тешкотии.

Но, и овој изглед чини пари. Град Скопје, за зградата „Пелагонија“ во 2015 година, склучи два договора за реконструкција на фасадата на „Пелагонија“, еден во вредност од 1,9 милиони евра и уште еден од 800 илјади евра, покажува архивата на јавните набавки. За изведување на работите беше избрана фирмата „ЛСГ Билдинг Солушнс“. Според податоците за исплати од трезорот, досега на компанијата ѝ биле исплатени нешто повеќе од еден милион евра од сметката на Град Скопје. Со оглед дека таа фирма нема други договори со Градот, исплатите, од кои последната била извршена во 2022 година, се за објектот „Пелагонија“.

Од Град Скопје не добивме одговор кои следни чекори ќе се преземат за да се направи фасада на „Пелагонија“. Оттаму само рекоа дека „се води судски спор поради неисполнување на обврските од претходниот градоначалник“, и поради тоа не можат да ја продолжат реализацијата на проектот. Поради деловни причини, ниту компанијата што сега е сопственик на објектот, „Д-р Пановски“, не сакаше да коментира. Неофицијално, во моментов не постои план дали, како и кога ќе продолжи реконструкцијата.

Од ЕСМ, во врска со нивната фасада, за БИРН, одговорија дека во изминатиов период барале ново урбанистичко решение со Град Скопје и со Општина Центар.

„Но, во однос на тоа, се појавија различни толкувања околу надлежностите“, додадоа од компанијата.

Според медиумски извештаи од изминатите години, на фирмата-изведувач на оваа фасада ѝ биле исплатени 400 илјади евра од договорените 3,6 милиони, а договорот бил раскинат. Од ЕСМ не ја потврдија оваа сума и не одговорија дали таа била конечна. Бидејќи ЕСМ е акционерско друштво, податоците за нејзините исплати не се наоѓаат на трезорот и не се јавни.

Пирова победа на контрадемонстрантите на УКИМ

„Скопје 2014“ донесе и многу активност за моторните пили во парковите низ централното подрачје на главниот град. Еден од просторите каде што беа исечени неколку десетици стари и големи дрвја беше паркот пред кампусот на универзитетот „Свети Кирил и Методиј“, спроти Судска палата, за да се градат нови објекти на Факултетот за информатички науки и компјутерско инженерство (ФИНКИ) и Факултетот за физичка култура (ФФК).

Имаше голем број реакции, како и протести за уништувањето на зеленилото, а согласно традицијата од тоа време, на нив се одговори со контрапротести од организации на студенти на ФИНКИ и на ФФК, кои се жалеа дека немаат соодветни просторни услови за настава и ги обвинуваа другите протестирачи дека се против тоа да им се реши овој проблем.

Иако во 2015 година победи страната на контрапротестот, во 2024 година, проблемот за кој таа се жалеше сѐ уште не е решен. Објектите во кои студентите требаше да се сместат и натаму зјаат како празни бетонски карабини, со штици на куполите што пожолтуваат од временските влијанија. Природата почна да си го враќа просторот околу градилиштата, со диви грмушки и треви израснати околу паднатите градежни материјали.

Работник не се појавил околу пет години, откога фирмата избрана за изведувач, „Бетон-Штип“ отиде во стечај во 2019 година.



Тогаш била направена и последната исплата од Министерството за образование и наука кон компанијата за изградбата на двата објекта. Од договорените 20 милиони евра, колку што вкупно требаше да чинат завршените згради на ФФК и на ФИНКИ, Министерството во 68 трансакции му исплатило на изведувачот околу 2,9 милиони, покажуваат податоците на трезорот.

Во изминативе години, неколкупати се најавуваше продолжување на изградбата и ревизија на проектите, но ништо не се случи.

Нема ново решение ниту за споменикот на Мајка Тереза што се градеше веднаш до плоштадот Македонија, меѓу хотелот „Мериот“ и градилиштето за нов хотел. Тарабите околу недовршената споменична целина служат само како информативна табла за концерти и за други настани, каде што организаторите лепат плакати. Последната информација за оваа градба е дека Министерството за култура и градежната компанија „Бетон“ се во судски спор за долг од четири милиони евра, колку што биле потрошени досега, од договорените 5,6 милиони евра. Нема информации за исплати од Министерството кон компанијата за овој објект.

Скапа празнотија

Нема податоци ниту колку точно е досега исплатено за двете згради од „Скопје 2014“, кои со години по изградбата не се користат – деловната зграда на ЕСМ спроти Старата железничка станица и катната гаража Солунски конгрес, меѓу објектот на МЕПСО и опожарената зграда на Национална пошта. Првата никогаш не беше пуштена во употреба поради технички пропусти, а втората функционираше како единствена целосно автоматизирана гаража, но престана да работи кратко по отворањето.

Поради проблеми со лифтовите, катната гаража Солунски конгрес, која според договорите за изградба вреди седум милиони евра, функционира само на долниот кат, пред лифтовите. Порано во неа автомобилот само се оставаше, а потоа автоматизираниот систем сам го носеше со лифтови до некој кат и го враќаше кога возачот ќе дојдеше да си го земе и да плати за услугата.

Од Акционерското друштво за изградба и стопанисување со станбен и деловен простор, кое стопанисува со повеќе катни гаражи изградени како дел од „Скопје 2014“, рекоа дека се спроведува тендер за лифтови за овој и за други објекти од разни типови, со што би се отворила нова можност гаражата што се наоѓа на кејот на Вардар, на нецели 200 метри од плоштадот, повторно да профункционира.

Пуштањето во употреба на 17-милионската зграда на ЕСМ, пак, е понеизвесно. Таа не се отвори поради проблем со пристапот до подземните гаражи, кои не може да се користат и затоа не доби технички прием, односно дозвола за употреба.

Од државната компанија велат дека заедно со Министерството за транспорт и врски работат на наоѓање решение како да се надмине ситуацијата.

„За жал, во изминатиот период, сите обиди АД ЕСМ да може да ја користи новата зграда и да ја продаде или да ја отстапи старата, не родија плод. И покрај повеќето најави дека настанатата правна состојба може да се реши, таа сè уште не е решена, односно новата зграда на АД ЕСМ не може да добие употребна дозвола и не може да се изврши технички прием“, велат од ЕСМ во одговорот до БИРН.

Оттаму потсетуваат дека ситуацијата е затекната како проблем уште при промената на власта во 2017 година. Слично како и состојбите со другите објекти.

https://prizma.mk/skopje-2014-chetiri-milioni-evra-za-ruini-24-milioni-za-praznini/

нормално, згради правени за украс, а не за функција

УГИНА ЕДЕН ОД ЛИПИЦАНЕРИТЕ, КУПЕНИ ЗА РАЗГЛЕДУВАЊЕ НА ПРОЕКТОТ „СКОПЈЕ 2014

Угина еден од двата коњи липицанери кои беа купени за разгледување на проектот „Скопје 2014“. Вработените во ЈП „Паркови и зеленило“ кои се грижат со години со коњите велат дека Монтоја угинал пред две недели поради болест и старост.

„Коњите соодветно ги чуваме, според програма за исхрана, со редовни прегледи, се чешлаат и негуваат. Исто така ги шетаме и јаваме затоа што треба да се движат. Липицанерот кој угина беше стар околу 14 години, беше болен, мускулите му беа слаби. Сега остана само Сигојно кој неколку дена тагуваше по својот другар. Тој и оваа година ќе биде дел од прославата на Бадник пред Соборниот храм Свети Климент Охридски, но сам ќе ја влече кочијата“, ни рекоа вработените кои се грижат и ги негуваат коњите.

Двата липицанери Монтоја и Сигојно беа купени во 2013 во времето на ексградоначалникот Коце Трајановски од Грција, а кочијата беше набавена од Полска и чинеа вкупно околу 40.000 евра. Со кочијата и коњите беа организирани тури низ Плоштадот Македонија за разгледување на спомениците и објектите од проектот „Скопје 2014“.

По доаѓањето на градоначалничката функција на Петре Шилегов проектот беше укинат и коњите од тогаш стојат во шталата до Зоолошката градина. ЈП „Паркови и зеленило“ два пати имаше обид да ги продаде коњите, но беа неуспешни, никој не сакаше да ги купи.

https://sdk.mk/index.php/dopisna-mrezha/ugina-eden-od-lipitsanerite-kupeni-za-razgleduvane-na-proektot-skopje-2014/

Originally posted by <Fresno> Нема Српче што да бара на избори. Тековно одржување барем на плочници е преголем залак за него. А за квалитет на изведба, тоа мора кривично да се санкционира, вклучително и за постари проекти како СК2014. Ако нема гарантен рок во тендер или не се почитува, надзорот не си ја завршил работата итн., одма кривична и изведувачот на црна листа. Инаку ќе се повторуваат ситуации како сега со кејот или платото пред Триумфална.

Narodot rekol "Kolku pari, tolku muzika". Luge, za malku pari barame vrven kvalitet. E toa go nema nikade. Razbiram jas nekoj minimum standardi mora da se zapazeni no vo opstestvo bez standardi za nisto rezultatot e vakov.

Нема Српче што да бара на избори. Тековно одржување барем на плочници е преголем залак за него. А за квалитет на изведба, тоа мора кривично да се санкционира, вклучително и за постари проекти како СК2014. Ако нема гарантен рок во тендер или не се почитува, надзорот не си ја завршил работата итн., одма кривична и изведувачот на црна листа. Инаку ќе се повторуваат ситуации како сега со кејот или платото пред Триумфална.

https://www.facebook.com/TheBalkans

Па кога ќе искомбинираш бруталистичко изживување со стиропор барок,милион споменици,недоизградени згради,соголени и оставени згради,плус сега со 20 катниците кои не личат на ништо тоа има да биде ребрање до бесвест
Сосема си го заслужува Скопје и скопјани тој ремет,чаре не гледам.